Demokratlar'ın başkan yardımcısı kim olur?

Burak Küntay / Bahçeşehir Ünv. Öğr. Gör.Foundation for Defense of Democracies Kıdemli Analisti

Geçtiğimiz haftaki yazımda; ABD seçimlerinde başkan yardımcısının öneminden bahsetmiş ve bu bağlamda 2008 seçimlerinde partilerin başkan yardımcısı adaylarının kim olabileceğini, bu hafta ve gelecek hafta irdeleyeceğimi ifade etmiştim. Bu hafta, Demokrat Parti'deki başkan yardımcılığı konusunu ele alacağız.

Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, adayların kim olacağından ziyade, adayların nasıl bir profilde olacağı mühim. Diğer bir deyişle adayların isminden çok, başkanda olmayan yanları kapayacak bir isim olması şart.

İlk etapta Obama'yı ele almak gerek

ABD tarihinin ilk siyahi başkanı olmaya çok yakın. Siyahi oluşu ABD'de seçmen gözünde nasıl bir etki yapar bunu göreceğiz. Ancak bu büyük değişimin bazı kimselerde soru işareti yarattığı kesin. Bu bakımdan Obama'nın başkan yardımcısı adayı kesinlikle (WASP) Beyaz-Anglo Saxon-Protestan olmalı.

Obama'nın yaşı ve tecrübe eksiği kampanyada aleyhine olacak bir husus, bundan dolayı Obama'nın yardımcısı daha tecrübeli ve daha yaşlı olmalı.

Illinois senatörü olan Obama'nın yardımcısı bu çok çekişmeli geçecek seçimde, Obama'ya büyük bir eyalet hediye edebilmeli. Dolayısı ile kuzeyden olan Obama'ya güneyden ya da batıdan bir aday gerekecek.

ABD'nin en önemli konusu dış politika. Obama ise bu konuda çok eksik. Obama'nın bu açığını başkan yardımcısı kapamalı.

Bir diğer etken ise Obama'nın "yasama"dan gelmesi. Obama senatör, yani bir yasamacı. Dolayısı ile kamuoyu gözünde yönetim tecrübesi olan bir başkan yardımcısı daha etkili olur. Vali, kabine üyesi, belediye başkanı gibi.

Tüm bu değerler dikkate alındığında başkan yardımcısı profili ortaya çıkıyor. 55-65 yaş arasında güney ya da batılı, beyaz, Protestan, valilik ya da kabine üyeliği yapmış, dış politika tecrübesi olan bir aday. Elbette tüm bu özelliklere sahip olan birisini bulmak çok zor. Ancak, bu özelliklere en yakın adayı seçmek Obama'nın işini çok kolaylaştırır.

Adaylardan ilki;

Hillary Clinton: (60) Şimdiden söyleyeyim bu Obama'nın en iyi seçimi olur. Ancak bunu asla yapmaz. ABD tarihinde hiçbir başkan kendisinden daha gözde veya aktif bir başkan yardımcısı kabullenmedi ve kabullenmez. Hillary ihtimali çok zayıf.

Joseph Biden: (65) Deleware senatörü. Yıllardır kongrede dışişleri komitesi başkanı. Obama'nın açığını kapatır. Tecrübeli. Ancak Obama'nın "değişim" diye çıktığı yola pek uymayan bir isim. Çok bilindik ve aşina olunan bir isim. Bir çok Demokrat'a göre statükoyu temsil ediyor..

Bill Richardson: (60) kabine eski üyesi, Birleşmiş Milletler eski büyükelçisi, temsilciler meclisi eski üyesi, mevcut New Mexico Valisi. Kariyer ve özgeçmiş olarak tek geçilecek bir isim. Latin desteği de cabası. Mesele ise özel hayatı ile ilgili soru işaretleri.

Wesley Clarke: (63) Emekli General. Sevilen ve popüler bir isim. Obama'nın dış politika ve Irak konusunda en büyük yardımcısı olur. Ancak 2004 yılındaki kampanyası akıllarda soru işareti bıraktı. Dikkate değer bir aday.

Chuck Hagel: (61) Bir Cumhuriyetçi. Nebraska senatörü. Mc Cain gibi Vietnam gazisi. Obama, bağımsız ve McCain'e destek vermek istemeyen Cumhuriyetçi oyları yanına çeker ama kendi partisinde çok zemin kaybeder.

Kaşleen Sebelius: (60) Ohaio Valiliği yapmış bir babanın Kansas valisi olan kızı. Başarılı ve etkili ama ulusal politika konusunda tecrübesi çok yok.

Tim Kaine: (50) Virginia valisi. Genç olması kimilerine göre iyi kimilerine göre dezavantaj. Obama'nın ilk destekçilerinden. Obama'ya Virginya'yı rahatlıkla kazandırabilir.

Evan Bayh: (53) Indiana eski valisi. Şimdi ise Indiana senatörü. Sevilen ve başarılı bir isim. Obamaya güç katar.

ABD'nin muhtemel başkan yardımcısının bu isimlerden biri olması mümkün. Burada asıl etken şüphesiz Obama'nın kendi bakış açısı. Ancak bu isimlerden birinin seçilmesi muhtemeldir.

Daha önce de ifade ettiğim gibi. Önemli olan adayın ismi ya da kişisel karizması değil. Başkan yardımcılığında buna bakılmaz. Asıl mesele, adayın profilinin Obama'nın eksiklerini kapayıp McCain'in artılarını dengelemesini sağlamaktır.