Dış ticareti kolaylaştırmada önemli tespitler

Hasan AKDOĞAN / GÜMRÜK VE DIŞ TİCARET

Dünya Ekonomik Forumu’nun Ticareti Kolaylaştırma Programı çerçevesinde hazırlanan “Ticareti Kolaylaştırma: Büyüme Fırsatlarının Değerlendirilmesi” raporu 2013 realize edildi mi? 

Bu soruya cevap ararken Maliye Bakanlığı AB Uzmanı Müge Hayriye Güvenç’in yazısında belirttiği raporun önemli başlıklarına bakmak gerekiyor;

Raporda öne çıkan konular şöyle belirtiliyor: 

Tedarik zinciri engelleri, uluslararası ticaretin önündeki en önemli etken olarak öne çıkmakta ve gümrük tarifelerinden daha büyük kayıplara yol açmaktadır. Bir ürünün üretilmesinden tüketiciye ulaştırılmasına kadarki süreci içine alan tedarik zinciri (imalat, nakliye ve dağıtım) engellerinin başında, verimsiz sınır yönetimi ve ithalat-ihracat prosedürleri, karmaşık yasal düzenlemeler ve altyapı hizmetlerindeki yetersizlikler gelmektedir. 

Tüm ülkelerin sınır yönetimi, nakliye, telekomünikasyon hizmetleri ve diğer ilgili hizmetlerde küresel iyi uygulama örneğinin yarısı kadar iyileştirme yapması durumunda küresel GSYH’nin 2.6 trilyon dolar (%4,7), dünya ticaretinin ise 1.6 trilyon dolar (%14,5) artması öngörülmektedir. Buna karşılık, tüm ithalat tarifelerinin kaldırılması ile küresel GSYH’nin yalnızca 0.4 trilyon dolar (%0,7) ve dünya ticaretinin 1.1 trilyon dolar (%10,1) artacağı hesaplanmaktadır. GSYH’deki bu ölçüdeki artışların işsizlik oranı üzerinde de pozitif etki yaratması beklenmektedir. 

Tedarik zinciri engellerinin ortadan kaldırılmasından doğacak faydaların ülkeler arasındaki dağı-lımı, ithalat tarifelerinin kaldırılmasından sağlanacak faydaların dağılımına kıyasla, daha eşit ve adil olacaktır. Küresel ticaret hacminin getireceği büyüme ve istihdam artışlarından en fazla, Sahra-altı Afrika ve Güney Doğu Asya ülkelerinin yararlanması beklenmektedir. Bunun en önemli nedeni, bu ülkelerdeki tedarik zinciri engellerinin daha büyük boyutlarda olmasıdır. 

Tedarik zinciri engellerinin azaltılması sonucunda uluslararası ticarette artışın yanı sıra, mali-yetler ve buna bağlı olarak ürün fiyatları azalacağından tüketiciler ve ara mal ithalatı yapan fir-malar bu durumdan olumlu yönde etkilenecektir. Tüketicilere sunulan ürün çeşitleri artacak, istihdam düzeyinde de artış sağlanacaktır. 

Bunların ne kadarının gerçekleştirilmiş olduğu konusundaki resim önümüzdeki aylarda ortaya konulacaktır.

Bununla birlikte, dış ticaret şirketlerimizin bilmesi gereken bazı gerçekleri de belirtmek gereki-yor. Örneğin; Brezilya’da tarımsal ürün ihracatındaki evrak işlemlerinin Avrupa Birliği’nden on iki kat fazla uzun sürdüğü, Rusya’da bilgisayar sektöründeki ürün testleri ve lisans faaliyetlerinin yüksek idari maliyetlere yol açtığı ve pazara girişi 10 günden sekiz haftaya kadar geciktirdiği, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde yerel içerik gerekliliklerinin, sıkı menşei kurallarının ve gümrüklerdeki hırsızlık olaylarının teknoloji ürünlerinin maliyetlerini %6 ila %9 arasında arttırdığı, Güneydoğu Asya kauçuk piyasasındaki tedarik zinciri engellerinin ortadan kaldırılmasının ürünlerin stok süresini 90 gün azaltmak suretiyle ürün maliyetlerinde %10 oranında azalma sağla-yacağı, bazı Afrika ülkelerindeki düşük kaliteli altyapı hizmetlerinin tüketici ürünlerinin girdi maliyetlerini %200’e kadar arttırdığı, Madagaskar’da tedarik zinciri engellerinin herhangi bir tekstil üreticisinin toplam gelirinin yaklaşık %4’üne kadar çıktığı ve sonuç olarak ihracat pazarla-rına gümrüksüz erişimin faydalarını ortadan kaldırdığı, Hava kargo sektöründe elektronik dokü-mantasyonun hayata geçirilmesinin ABD ekonomisine yıllık 12 milyar dolar getiri sağlayacağı ve evrak işlerinden kaynaklanan gecikmeleri %70-80 arasında azaltacağı, Hesaplanmıştır. 

Bence dış ticaretle meşgul firmalarımızın bu verileri iyi kullanması gerekiyor.