e-Deftere 5 kala! (2)
Yılmaz SEZER / YMM, Güncel&Laviale Türkiye
Bir yıldan bu yana uygulamada olan e-Fatura uygulamasına yeni bir elektronik uygulama olan e-Defter’e 01.01.2015 tarihinden itibaren geçilecektir. Bu şekilde ticari hayatımıza yeni tanım ve kavramlar girmiş olacaktır. Öncelikli olarak burada yanlış bir algılamayı da düzeltmek isterim. Bir yıldan beri uygulanmakta olan elektronik fatura yeni bir belge türü olmayıp, kâğıt faturanın elektronik halidir. İlgili Genel tebliğ ve teknik kılavuzlarda düzenlenmiş hükümler ile, başta Vergi Usul Kanunu olmak üzere mevzuat hükümlerine tabidir. e-Defter de yeni bir defter olmayıp, mükellefl erin tutmak zorunda oldukları defterlerden bazılarının elektronik uygulaması olup elektronik ortamda tutulmasıdır.
e-Fatura uygulaması ile ticari teamüllerde var olan “Açık Fatura”-” Kapalı Fatura” tabirleri yerini, elektronik ortamdaki tanımları olan “Temel Fatura” ile “Ticari Fatura” tanımlarına bırakacaktır. Bu iki faturaya sadece itiraz açısından farklılıklar bulunmaktadır.
Temel fatura kapsamında düzenlenen faturalara mükellefler, mevzuat hükümleri çerçevesinde muhasebe kayıtlarına alıp iade faturası düzenleyerek ya da muhasebe kayıtlarına almadan harici yollar ile sistem dışından itiraz edebilirler. Ticari fatura olarak düzenlenen faturalarda ise uygulama yanıtı ile faturalar kabul ya da ret mesajı ile itiraz edilebilmektedir.
e-Defter uygulaması ile elektronik ortamda tutulması zorunlu olan defterler yevmiye defteri ve defteri kebirdir. Yani büyük defter. Diğer defterler yine kağıt ortamında tutulmaya devam edilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta ise, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tutulması zorunlu olup, tasdik ettirilmesi zorunluluğu olmayan defteri kebire tasdik zorunluluğu getirilmiş olmasıdır. Yevmiye defterindeki noter onayı ise yine e-Defter uygulaması ile kaldırılmış olacaktır. Söz konusu defterler e defter beratı ile onaylanacaktır. Mevzuat sistemimize e defter uygulaması ile giren; e-Defter Beratı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun olarak, elektronik ortamda oluşturulan defterlere ilişkin anahtar bilgileri içeren ve Başkanlık Mali Mührü ile onaylanmış elektronik dosya olup, bu şekilde de tanımlanabilir.
Yukarıda bahsettiğimiz üzere elektronik uygulamalar ticari teamüllere ve mevzuat sistemimize yeni tanımlar ve kavramlar getirmektedir. Söz konusu kavramların öğrenilip, özümsenmesi ve ticari hayatın vazgeçilmez bir parçası olması kaçınılmazdır.