Erciyes Teknopark gelişiyor
Dr. Mustafa Hilmi ÇOLAKOĞLU
Erciyes Teknopark, 2004 yılında 277 bin m2'lik bir alanda kurulmaya başlanmıştır. Erciyes Üniversitesi, Kayseri Organize Sanayi Bölgesi, Kayseri Ticaret Odası, Kayseri Sanayi Odası, Bilkent Cyberpark Erciyes Teknopark AŞ'nin ortaklarını oluşturmaktadır.
Erciyes Teknopark Genel Müdürü Ahmet Başalp'in ifadesine göre: "2007 yılında faaliyetlerine başlayan Erciyes Teknopark oldukça kısa sürede büyük projelere imza atmıştır. Alt yapısız ve boş bir arazi üzerine kurulan Erciyes Teknopark'ın bugün itibari ile yaklaşık 23.000 m2'lik kapalı alanında mevcut bulunan dört Ar-Ge binasında toplam 120 işletme bulunmakta ve 700 Ar-Ge çalışanı tarafından 500'ün üzerinde Ar-Ge projesi gerçekleştirilmektedir. Ofislerin tamamında jeneratör, klima, yangın ikaz sistemleri, uydu yayını, güvenlik, temizlik hizmetleri standart olarak sunulmaktadır.
Planlanan yatırımların hayata geçmesi sonrasında Erciyes Teknopark, Türkiye'de Ortadoğu Teknokent ile birlikte en büyük iki araştırma merkezinden birisi olacaktır."
Asurlulardan bugüne ticaretin merkezi olmuş olan Kayseri'de Erciyes Üniversitesi bünyesinde kurulan Erciyes Teknopark, Kayseri'nin ve Erciyes Üniversitesi'nin bilimsel, teknolojik ve ticari potansiyelinden faydalanmaktadır.
Erciyes Üniversitesi yaklaşık 35.000 öğrencisi, 1.884 akademisyeniyle Türkiye'nin en büyük üniversitelerinden biridir. Kayseri son yıllarda güçlü bir büyüme ivmesi kazanmış olup ekonomisi hızla gelişmektedir. Erciyes Üniversitesi'nin yanına eğitim-öğretim faaliyetlerine başlamış olan Melikşah Üniversitesi, yakın zamanda başlayacak olan Nuh Naci Yazgan Üniversitesi ve Abdullah Gül Üniversitesi de eklenmiştir. Böylece 4 üniversiteye sahip ender şehirlerden biri olmayı başarmış olan Kayseri, ticaretin olduğu kadar, eğitimin ve inovasyonun merkezi olma yolunda hızlı adımlarla ilerlemektedir.
Erciyes Teknopark, Erciyes Üniversitesi ve Melikşah Üniversitesi ile komşu durumdadır. Bu bölgede bir teknoloji vadisi oluşmaktadır. Şehir merkezine yürüme mesafesinde kurulmuş olan bölge gerek üniversite imkânlarına kolay erişim, gerekse şehre yakınlığı ile önemli bir konuma sahiptir.
Erciyes Teknopark içerisinde yer alan Teknoloji Transfer Ofisi'nde gerçekleştirilen eğitim ve danışmanlık hizmetlerinden tüm işletmeler ücretsiz olarak faydalanabilmektedir.
Belirli aralıklarla düzenlenen "Tekno Sinerji" toplantıları ile işletmelerin kendi aralarında bilgi paylaşımı sağlanırken, her ay Erciyes Üniversitesi'nde gerçekleşen "Tekno Akademi" toplantıları, öğrencileri sektöre yakınlaştırmayı hedeflemiştir. Oluşturulan özgeçmiş havuzu ile işletmeler ihtiyaç duydukları nitelikli elemanlara kolaylıkla ulaşabilmektedir. Erciyes Teknopark TTO tarafından düzenlenen eğitim ve konferanslarla TÜBİTAK, San-Tez, Teknogirişim, Kalkınma Ajansı, Avrupa Bbirliği, TTGV hibe ve destekleri hakkında bilgi verilmekte, işletmelerin proje fikirlerinin hayata geçirilmesi noktasında yönlendirme yapılmaktadır. Üniversite ve sanayiciyi buluşturan TTO, bünyesindeki işletmeleri ihtiyaç duymaları halinde, projeleri ile ilgili olan akademisyenlere yönlendirmektedir. Düzenlediği proje yarışmalarıyla, girişimcileri proje geliştirmeye teşvik etmeyi hedefleyen ofis, yeni teknolojilerin tanıtılmasında da etkili olan fuar hizmetlerinden işletmelerin faydalanmasını teşvik etmek için tanıtım toplantıları düzenlemektedir.
Erciyes Teknoparkta Ar-Ge çalışması yapmak isteyen işletmeler veya şahıslar ön başvurularını www.erciyesteknopark.com üzerinden online olarak, teknopark yönetim ofisine müracaat ederek veya ön başvuru formunu doldurup fakslayarak yapabilmektedir. Yapılan ön başvuru sonrası işletme ile görüşmekte yapılmakta ve başvurusunun varsa eksik kısımları tamamlatılmaktadır. Ön başvuru aşamasını başarıyla geçen işletmeler, esas başvuru dosyalarını hazırlarlar. Başvuru dosyasını eksiksiz şekilde teslim eden başvuru sahipleri "Değerlendirme Kurulu" toplantısına katılarak, sunum yapmaktadır. Kurul dosyanın değerlendirmesini yaparak nihai sonuç başvuru sahibine bildirilmektedir. Başvurusu kabul edilen işletmelere ar-ge çalışması için Teknoparkta ofis tahsis edilmektedir.
4691 ve 5746 sayılı kanunlar ile girişimcilere, akademisyenlere, işletmelere aşağıdaki teşvikler sağlanmaktadır:
- Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yazılım ve Ar-Ge'ye dayalı üretim faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31.12.2023 tarihine kadar vergiden müstesnadır.
- Bu süre içerisinde bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörsel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri de katma değer vergisinden müstesnadır.
- Bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personelinin Ar-Ge projesi kapsamındaki görevleri ile ilgili ücretleri 31.12.2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır.
- Sigorta primi desteği: Kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, ar-ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen ar-ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve destek personeli 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'nun geçici ikinci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, her bir çalışan için beş yıl süreyle Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
- Bölgede görevlendirilen öğretim elemanlarının Bölgede elde edecekleri gelirler üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur.
- Öğretim elemanları üniversitenin izni ile yaptıkları araştırmaların sonuçlarını ticarileştirmek amacı ile bu bölgelerde şirket kurabilir, kurulu bir şirkete ortak olabilir ve / veya bu şirketlerin yönetiminde görev alabilirler.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri kanununda değişiklik yapılmasına dair 6170 sayılı kanunun özetlemek gerekirse:
- Yeni hükümlerle, tüm ruhsatlar Bakanlık tarafından verilebilmektedir. Bu sayede bölgelerin inşası daha hızlı yapılabilecektir.
- Ar-Ge faaliyetlerini destekleyici faaliyetler ve Teknoloji Transfer Ofisi faaliyetleri de artık yönetici şirket üzerinden maddi olarak desteklenmektedir. Bu sayede bölgelerde TTO faaliyetlerinin artacağı aşikardır.
- İşletmeler, yeni yasa sayesinde Ar-Ge sonrası üretim için bölgede yatırım yapabileceklerdir.
- Yeni hükümlerle muafiyetlerin süresi 10 yıl daha uzatılarak 31/12/2023 olmuştur.
- Muafiyet kullanabilecek personel arasında destek personeli de eklenmiştir.
Gelecek planları
İki etap olarak planlanmış olan Erciyes Teknopark'ın ilk etabı hızla yapılaşmaktadır. Hâlihazırda dört ar-ge binası hizmete girmiş durumdadır. Yine birinci etap kapsamında en az dört yıldızlı bir otel, yurt ve spor tesisleri, üç adet Ar-Ge binası ve ticaret merkezi inşaatı planlanmıştır. Dört Ar-Ge binasının, alışveriş merkezi, yurt vb. binaların bulunacağı ikinci etap yatırımların ise 2 yılda tamamlanması planlanmaktadır.
AB Bölgesel Rekabet Edebilirlik Programı kapsamındaki 8 milyon euro bütçeli projeyle,
- İş Geliştirme Merkezi: Teknopark'ta faaliyet gösteren, yeni ve başarılı küçük İşletmelerin tesisini sağlamak, etkinlik ve verimliliğinin artırılmasına yardımcı olmak amacıyla iş geliştirme merkezi kurularak yüzlerce yeni girişimciye ücretsiz ofisler tahsis edilecektir.
- TÜBİTAK-AB Ofisi: Teknopark'ta faaliyet gösteren işletmelere TÜBİTAK ve AB projelerinde ücretsiz olarak danışmanlık hizmeti verecek bir ofisin açılacaktır.
- Teknoloji Transfer Ofisi: Üniversiteler tarafından yürütülen bilimsel faaliyetlerin lisanslanması ve ticarileştirilmesini sağlayacak, mühendis, avukat ve yardımcı personelden oluşmuş bir ofisin kurulması planlanmıştır. Bu doğrultuda, halen idari binada mevcut bulunan TTO, işletmelere danışmanlık hizmeti vermekte, fikri mülkiyet hakları, özellikle destekler-hibe konularda eğitim ve seminerler düzenleyerek bünyesindeki işletmelere yol gösterici olmaktadır. Bahsedilen proje kapsamında TTO aktivite, verilen hizmet ve uzman bakımından kapasitesini arttırarak tüm bölgeye ve dünyaya hizmet vermeyi hedeflemiştir.
AB projesiyle 2012 yılında Erciyes Teknopark'ta yaklaşık 10.500 m2 ofis ve eğitim laboratuarı alanı kurulacak ve girişimcilere ücretsiz olarak ofis ve hizmetlerden faydalanma imkânı sunulacaktır.
Başarı öyküleri
Erciyes Teknopark faaliyete geçtiği 2007 yılından bu yana katma değeri yüksek, ileri teknoloji içeren çok sayıda projeye ev sahipliği yapmıştır: Örneğin İpek Bilgisayar adlı işletme BiletAll adlı ulaşım otomasyon portalını gerçekleştirerek, bugün tüm Türkiye'deki otobüs işletmelerinin yaklaşık %90'nında kullanılan bir bilet otomasyon yazılımı üretmiştir. Yine işletmelerimizden Muka Metal adlı Ar-Ge işletmesi, elektrikli hasta karyolaları için kontrol sistemi üretmiştir. Bu sistem sayesinde hasta yatakları tamamen elektronik kontrollü hale getirilmiştir ve hâlihazırda Medical Park, GATA'nın da aralarında bulunduğu çok sayıda hastanede kullanılmaktadır. Elektronik alanında Ar-Ge çalışmaları Optijet Ar-Ge adlı işletme Türkiye'nin ilk optik form okuyucusunu bölgemizde geliştirmiştir. Bu sayede yurt dışından 20.000 dolara satın alınan optik form okuyucu cihazları, tamamen yerli olarak 3.500 dolar bedelle üretilmektedir.