Eski ‘çelik tüp’ hurdaya çıkıyor, üreticiyi ithal korkusu sardı

ZEHRA ORUÇ

BURSA- Avrupa’nın ADR anlaşması çerçevesinde Türkiye gaz sanayii de yeni bir düzene giriyor. Bu kapsamda 1 Temmuz’a kadar 1976 yılı ve öncesinde üretilen tüm sınai gaz tüpleri hurdaya çıkacak. 2016’da da tebliğde yapılacak değişikliklerle 1980 yılı öncesi üretilen tüplerin kullanılması yasaklanacak. Firmaların tüp portföyünün ortalama yüzde 30 ila 40’ının hurdaya çıkacağını söyleyen sektör temsilcileri, daha çok ithal edilen çelik tüplerin Türkiye’de yalnızca 3 firma tarafından üretildiğine dikkat çekiyor. Yeni tebliğ ile sınav veren sektör, çelik tüp imalatına yeni oyuncular arıyor. 

Sınai ve Tıbbi Gazcılar Derneği (GAZDER)Yönetim Kurulu Başkanı Önder Koyuncu, Avrupa’nın taşımacılığın güvenli yapılabilmesi için uygulamaya koyduğu ve Türkiye’nin de bu yıl itibarı ile yönetmeliğe aldığı ADR’nin sektörü hareketlendireceğini söyledi. Koyuncu, daha çok tehlikeli maddelerin karayolu ile taşınması konusuna dikkat çeken bu yönetmelik çerçevesinde, Türkiye gaz sanayinin yeni bir düzene gireceğini açıkladı. Bu kapsamda, sanayicinin ciddi yatırıma da gideceği bilgisini veren Koyuncu, “Bu uygulama kapsamında, 1 Temmuz 2015'e kadar 1976 yılı ve öncesinde üretilen tüm tüplerin değiştirilmesi zorunlu. 2016 yılında tebliğde yapılacak değişiklik ile de 1980 yılı öncesi üretilen tüpler hurdaya çıkacak. Bunun için de sanayiciye tanınan süre 1 Temmuz 2016’da sona erecek” bilgisini verdi. 

3 yerli üretici var talebe kapasite yetmez 

Yeni yönetmeliğin aynı zamanda çelik tüp üreticilerinin iş hacmini artıracağını ifade eden Koyuncu, “Türkiye’de 3 üretici firma var. Bu firmalar sektörün ihtiyacını kesinlikle karşılayamaz. Kaldı ki bu tüpler dikişsiz çelikten üretiliyor ve bu sebeple hammadde daima ithal ediliyor. Dolayısıyla ne sanayici Türkiye’den tüp alma taraftarı ne de üretici iç piyasanın ihtiyacını karşılayabilecek düzeyde imalat yapma kapasitesine sahip. Sektörümüzün iç piyasada yeni oyunculara gereksinimi var” dedi. 1 Temmuz'a kadar tüp portföyünü yenilemek zorunda olan sanayicinin revize yatırımlarını Çin’den karşılayacağını bildiren Koyuncu, firmaların 1976 ve 1980 yılı öncesi üretimlerini hurdaya vermeleri durumunda mevcut portföylerinin %30 ile 40’ını yenilemek zorunda kalacaklarını açıkladı. Koyuncu, en çok doğu bölgesindeki firmaların tüplerini yenileme yatırımına gitmesi gerekeceğini bildirdi. 

Bir tüpün satış bedeli 300 TL-300 euro aralığında 

Kurulduğu 1968 yılından bu yana sınai ve medikal oksijen tüp dolumu yapan Bursa firması Orsez Şirketler Grubu’nun ortağı Fatih Sivri de, yeni tebliği değerlendirdi. Sivri “Eskiden tüpler 10 yılda bir test olur, testten sağlam çıkanlar kullanılmaya devam ederdi. Eski de olsa tüpler testten geçiyordu. Fakat birkaç yıl önce gerçekleşen tüp patlamaları nedeniyle ciddi tedbirler almaya başlayan Sanayi Bakanlığı, testten ‘sağlam’ raporu bile alsa 1976 yılı öncesinde üretilen tüplerin kullanılması yasakladı. Amaç, Türkiye’deki tüp portföyünü yenilemek” ifadelerini kullandı. Bu uygulamanın büyük bir ekonomi olduğunu da belirten Sivri, “Yüz binlerde tüp değişecek. Bir tüpün ortalama 300 TL ile 300 euro arası bir bedelle değiştiğini hesap edecek olursak, KOBİ düzeyinde, yerel bazda faaliyet gösteren firmaları etkileyecek” dedi. 

Bursa’nın tüp kalitesi açısından güvenilir bir şehir olduğunu belirten Fatih Sivri, İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerde ve Doğu bölgelerinde tüp portföyünün yüzde 50 oranında değişmesi gerekeceğini bildirdi. Söz konusu tebliğin sektördeki merdiven altı dolum yapan firmaları da otomatik olarak eleyeceği görüşünü aktardı. Sivri, firma olarak da tüp portföylerinin yüzde 30 civarını yenileyeceklerini belirterek, bu oranın yaklaşık 3 bin yeni tüp yatırımı anlamına geldiğini söyledi. 

Bakanlık test için ‘A Tipi Muayene Kuruluşu’ kuracak 

Sanayi Bakanlığı ADR kapsamında hurdaya çıkacak tüplerin test edilmesi için bünyesinde ‘A Tipi Muayene Kuruluşu’ oluşturacak. Bu kuruluş, tüplere ‘geçerli’ veyahut ‘kullanılamaz’ damgası vuracak. Geçerli görülen tüpler özel olarak yenilenerek kullanıma sunulacakken, testten ACgeçemeyenler ise kesilip, parçalanarak hurdaya verilecek.

Tebliğe özel danışmanlık hizmeti geliyor

ADR kapsamında Türkiye’de ayrıca araç filoları da yenilenecek. Taşıyıcı firmalar araçlarını, ADR’ye uygun yanmaz kablolu, hız limitli özelliklere sahip ve belirli markalarla yenileyecek. Firmalar, her araç için 2 bin TL civarı ekstra maliyetli yatırıma gidecek. Diğer yandan bu yıl Haziran ayında zorunlu tutulacak olan ADR danışmanlığı da sektöre yenilik kazandıracak. Bu, İş güvenliği uzmanlığı anlaşmasına benzer bir uygulama olacak. Firmalar, taşımacılıkta tüm araçların etiketlenmesi, tehlike işaretlemeleri, şoför eğitimi, taşınırken dikkat edilmesi gereken hususlar, güvenlik belgelerinin eksiksizliği gibi konularda yardım alacak.