Fındıkta neler oluyor?
ORDU'DAN / Murat GÜRSOY
DÜNYA Gazetesi olarak bugüne kadar fındıkla ilgili birçok özel toplantı ve özel haber yaptık. Fındıkta yaşanan çözümsüzlüğü, ayrı ayrı pencerelerden bakarak gidermenin yollarını aradık. Fındığın siyasete alet edilerek popülist politikalar izlenmesini; üretici kesiminin yaptığı çalışmaları; bir ülkede ayrı ayrı kurumlarca fındıkta 4 ayrı rekolte açıklanmasının yanlışlığını ve daha birçok gelişmeyi yakından izleyerek, objektif bir şekilde sunduk. Çünkü biz herkese aynı yakınlıkta ve aynı uzaklıktayız.
Fındıkta altyapı eksiklikleri devam ediyor. Lisanslı depoculuk ve ürün borsası konusunda bir arpa boyu yol alınamadı. Hükümetin 2009 yılında fındıkta yeni bir kararname açıklayarak, ilk radikal adımı atmasının ardından geçen 2 yıldaysa bakın neler oldu: Hükümet görev süreci içinde Fiskobirlik'le bir türlü uzlaşamadığından, üreticiye bir şekilde sizin yanınızdayım mesajı vermek için fındıktan hiç anlamayan TMO'yu arz fazlası fındığı alması için görevlendirdi. Hazineden arz fazlası fındığın alımı için önemli bir para ayırdı. Bu gelişmeler 3 yıl devam etti. Hükümet baktı ki bu kadar kaynak ayırmasına rağmen TMO alımlarıyla sorunlarını çözemiyor; Türk fındık ihracatcısının uzun yıllardır savunduğu arz ve talebe göre fındık fiyatları oluşsun, sektör Avrupa'ya istikrar mesajı versin, dünya gerçekleri dikkate alınsın, fındık değil üretici hükümet tarafından desteklensin tezi, hükümet tarafından kabul gördü.
Hükümet yeni Fındık Kararnamesi ile fındığı değil, fındık üreticisini destekleme kararı alarak 3 yıl boyunca fındık üreticisine dekar başına 150 TL kaynak ayırdı. Ayrıca hedeflenen 100 bin dönüm arazinin sökümü için de 600 trilyonluk kaynak ayırdı. Şimdi fındık kararnamesi ikinci yılına girdi. Fındıkta rekolte azdı, pek sorun yaşanmadı. Son iki yıldır fındık üreticisinin eline serbest piyasa ve hükümetin dekar başı yaptığı ödemelerle 6 TL gibi bir para geçiyor, sorun yokmuş gibi gözüküyor. Fındık kararnamesi ve fındık sektörü gerçek sınavını rekolte 800 milyon kilo olduğunda verecek.
Benim üzüldüğüm konu, 2 yıldır lisanslı depoculuk ve ürün borsası adına bir arpa boyu yol alınmaması, fındıkta altyapı eksikliklerinin devam etmesi. Bu sorunları çözecek olanlar, 800 milyon kiloluk rekolte çıktığında, geride kalan 2 yılda hiçbir şey yapmamanın hesabını acaba nasıl verecekler diye düşünüyorum.
Hükümet bu kadar kaynak ayırmışken, altyapı eksikliklerinin tamamlanmamasına neden seyirci kalıyor, neden yaptırım uygulanmıyor? İklim değişiklikleri nedeniyle fındıkta dikim sahalarının sökümü için ayrılan 600 trilyon liranın, altyapı eksiklikleri bitene kadar gerçek fındık üreticisine aktarılabileceğini düşünüyorum. Zaman akıp gidiyor ama bu sorunun çözümüne dair birşey yapılmıyor. Bu konuyu, rekoltenin 800 milyon kilo olduğu ve önemli ölçüde sıkıntılar yaşanacağı bir yılda geriye dönük muhasebe yaparak konuşacağız gibi gözüküyor.
Fındıkta altaypı eksiklikleri giderilmelidir diyorum. Hükümet başta olmak üzere sektör temsilcileri ve üretici temsilciler bu tablodan sorumludur. Zaman varken eksiklikleri giderelim. Her şey daha güzel yarınlar için.