Gençler hem işsiz, hem ucuz iş gücü!
Türkiye, son yıllarda hızla büyüyen genç nüfustaki işsizlik oranıyla krizdeki Avrupa ülkelerinin önemli bir bölümünü geride bıraktı. Her 4 gençten biri iş ararken, çalışan 2 gençten biri sosyal güvenlikten yoksun
Naki BAKIR
ANKARA - Türkiye, son yıllarda hızla büyüyen genç nüfustaki işsizlik oranıyla krizdeki Avrupa ülkelerinin önemli bir bölümünü geride bırakırken, çalışan gençlerin de büyük oranda sosyal güvenlikten yoksun biçimde, kayıtdışı istihdam edildiği belirlendi. Her dört gençten birinin iş aradığı Türkiye'de, çalışan her iki gençten biri kayıt dışı çalışıyor. Buna göre gençlerin önemli bir bölümü işsizler ordusu ya da ucuz işgücü içinde yer alabiliyor. TÜİK'in Şubat 2013 dönemi işgücü verilerine göre 15-24 yaş grubundaki kurumsal olmayan genç nüfus 11 milyon 543 bin düzeyinde bulunuyor. Bu gençlerden 4 milyon 330 bini iş gücüne katılırken 7 milyon 213 bini iş gücü içinde yer almıyor. İş gücüne dahil gençlerin 3 milyon 445 bini bir işte çalışıyor, 885 bini ise iş arıyor.
Her 5 gençten bir tanesi işsiz
Toplam nüfusun işgücüne katılım oranı Şubat 2013 itibariyle yüzde 49.6, işsizlik oranı yüzde 10.5 olurken, gençlerde işgücüne katılım oranı yüzde 37.5'te kaldı, işsizlik oranı ise yüzde 20.4 düzeyine ulaştı. İşsizlik oranı genç erkeklerde yüzde 19.1, genç kadınlarda ise yüzde 22.8 düzeyinde bulunuyor.
TÜİK anketinin referans dönemde iş arama kanallarını kullanmayanların dikkate almadığı hesaplamada bile ülkede her 5 gençten birinin işsiz olduğu görülüyor. Gençlerdeki işsizlik oranı, yetişkinlerde yüzde 8.7 olan oranını neredeyse üçe katlıyor.
Üniversite mezunu işsizlikte hızlı artış
[PAGE]
Üniversite mezunu işsizlikte hızlı artış
İşsiz sayısında en hızlı artış, açık farkla üniversite mezunlarında yaşanıyor. Son yıllarda sayıları hızla artan ve yerleştirmede puan düzeyini çok aşağılara çekerek sınıflarını dolduran "tabela üniversiteleri" ilk yıllarda genç işsizliğini gizlerken, mezun vermeye başladıkça bu eğilim tersine döndü ve diplomalı işsizlikte çok hızlı bir artış başladı.
TÜİK veri tabanına göre 2004-2013 döneminde Türkiye'de toplam iş gücü yüzde 24.6 artışla 27.4 milyon kişiye yükselirken, üniversite mezunu iş gücü yüzde 110 artarak 5.3 milyon kişiye ulaştı. Resmi tanıma göre toplamda işsiz sayısı yüzde 21 artışla 2.9 milyon kişiye yükseldi, bunun içinde üniversite mezunlarının sayısı yüzde 65 artışla 500 bini aştı.
2004 yılında her 10 işsizden biri üniversite diploması taşıyordu. Gelinen aşamada ise artık yaklaşık her 5 işsizden birini üniversite mezunları oluşturuyor.
Çalışan 2 gençten biri kayıtdışı
Bir işte çalışan 3 milyon 445 bin gençten 1 milyon 629 bininin sosyal güvencesi bulunmuyor. Başka deyişle 2 milyona yakın genç, ucuz işgücü olarak kayıt dışı çalıştırılıyor. Üniversite mezunlarında yüzde 11.7, lise mezunlarında yüzde 26 olan kayıtdışılık oranı ilköğretim mezunlarında yüzde 60'a, ilkokul mezunlarında yüzde 81'e ulaşıyor, okur-yazar olmayanlarda yüzde 93'ü aşıyor. Kayıtdışı çalışan gençlerin 1 milyon 49 bin kişi ile kayıtlı çalışan gençlerin de 702 bin kişi ile en büyük bölümünü ilköğretim mezunları oluşturuyor.
Çalışmayan ve okumayan 3 milyona yakın genç var
Bu arada, 15-24 yaş grubunda iş gücüne dahil olmayan 7 milyon 213 bin kişiden 4 milyon 593 binini öğrenciler oluşturuyor. Buna göre 2 milyon 620 bin genç, ne çalışıyor, ne de okuyor. Bunun da 2 milyon 253 bin kişi ile çok büyük bir bölümünü kızlar oluşturuyor.
