Gönüllülükte 135 ülke arasında sondan üçüncüyüz

DİDEM ERYAR ÜNLÜ

İngiltere merkezli Charities Aid Foundation tarafından yayımlanan Dünya Bağışçılık Endeksi’ne göre Türkiye gönüllü faaliyetlere katılım süresi açısından 135 ülke arasında 132. sırada yer alıyor. 

TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, “Gönüllülük konusunda ülke olarak sondan üçüncü sırada yer alıyoruz ve gönüllü olma oranı yüzde 10’u geçmiyor. Bu çerçevede bakıldığında TEMA Vakfı, gönüllülük faaliyetlerine katılım oranı düşük olan Türkiye’de rekor gönüllü sayısına ulaştı. 22 yıldır erozyon ve doğal varlıkları korumak adına mücadele eden TEMA Vakfı, 2014 yılında gerçekleştirdiği çalışmalarla 46 bini aşkın yeni gönüllü kazanımı sağlayarak vakıf tarihinin yıl bazındaki rekorunu kırdı. Doğal varlıkları koruma mücadelemizi sürdürürken; güvenilirlik, saygınlık, şeffaflık, yaratıcı katılımcılık, siyasi tarafsızlık, herkesi kucaklama ve bilimsellik değerleri her zaman önceliğimiz oldu. Yürüttüğümüz çalışmalarda başta bağışçılarımız ve gönüllülerimiz olmak üzere tüm paydaşlarımıza bu kriterler çerçevesinde hesap vermeyi ön koşul sayıyoruz” diyor. 

Ataç, TEMA Vakfı’nın erozyon, ormanların yok edilmesi, çölleşme, iklim değişikliği ve biyoçeşitliliğin kaybolmasıyla ilgili etkili ve bilinçli bir kamuoyu oluşturmayı hedeflediğini vurgularken, vakfın 80 il, 308 ilçe, 122 üniversite ve KKTC’de bulunan gönüllü örgütlenmesi aracılığıyla toplam 548 noktada faaliyetlerini sürdürdüğünü söylüyor. 

Ataç, gençlik örgütlenmesine özel bir önem verdiklerini ve üniversitelerde Genç TEMA Toplulukları kurulmasını sağlayarak, gençleri gönüllülük yoluyla doğa mücadelesine dâhil etmek için çalıştıklarını ifade ediyor. 

Deniz Ataç, kamu ve özel sektörde faaliyet gösteren kurumları şeffaflık, hesap verebilirlik ve katılımcılığa davet ederken, bugüne kadar yürüttükleri çalışmaları aynı anlayışta gerçekleştirmeye özen gösterdiklerini söylüyor. Ataç, TEMA Vakfı’nın paydaşlarına karşı açık ve şeffaf olabilmesinin büyük önem taşıdığını ifade ederek “Çalışmalarımızı başta gönüllülerimiz ve bağışçılarımız olmak üzere hiçbir karşılık beklemeden var güçleriyle çalışan paydaşlarımızın verdiği desteklerle yürütüyoruz. Tüm gönüllülerimize, bağışçılarımıza ve destekçilerimize teşekkür ediyorum” diyor.

Gönüllülüğün gelişimi için 4 temel faktör

Genel anlamda gönüllülüğün gelişimi sınırlı gönüllü altyapısı nedeniyle sekteye uğruyor. Gönüllü altyapısı ile ilgili bütün koşullara uygun düşen bir model bulunmasa da, şu dört temel faktör, gönüllülük faaliyetinden yararlanmaya imkan sağlayan etkili bir yapının omurgasını meydana getiriyor: 
►Gönüllülükle ilgili ortak bir anlayış oluşturmak ve değerinin herkesçe teslim edilmesi. 
►Elverişli bir ortamın oluşturulması ve sürdürülmesi. 
►Gönüllülüğü harekete geçirecek ve kolaylaştıracak çeşitli yaklaşımları benimsemek. 
►Sürdürülebilir bir fon sağlamak.

Gönüllü faaliyetlere katılanların oranı yüzde 4

UNDP Türkiye Gönüllük Raporu’na göre, sivil toplum kuruluşlarının sayısındaki artış kaçınılmaz olarak STK’lara üyeliğin ve aynı şekilde gönüllülüğün artmasına sebep olsa da, Türkiye’deki gönüllülük düzeyi düşük olmaya devam ediyor. Dünya Bağış Endeksi Türkiye’deki katılım düzeyi hakkında bir gösterge sunuyor: Buna göre Türk halkının yüzde 10’u para bağışı yaparken, yüzde 4’ü gönüllü faaliyetlere katılıyor. Halkın yüzde 31’i yabancılara yardım etme eğiliminde. Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı tarafından yayınlanan vatandaş katılımının boyutuna ilişkin yardımcı istatistikler de Türkiye’de üyelik, gönüllülük, siyasal aktivizm ve toplum katılımı düzeylerinin hepsinin düşük olduğunu ortaya koyuyor. Aynı verilere göre, gönüllülük insanları en az cezbeden faaliyetlerden birisi. Vatandaşların yalnızca yüzde 2,5 kadarı toplumsal kuruluşlar, yüzde 4,2’si ise siyasal örgütler için gönüllülük faaliyeti yürütüyor.