İnşaat demiri tekrar bin dolara çıkabilir
Can KOMAR / Neksport Danışmanlık
Tüm okurlarımın yeni yılını kutluyorum. 2012 yılının herkese barış, sağlık, mutluluk, yeterince kazanç ve başarı getirmesini diliyorum. Bu yüzyıl pek hayırlı başlamadı ama iyi geçeceğe benziyor…
2000'li yıllara bir bakalım
Önce "dakka 1, gol 1" misali Şubat 2001'de bankacılık krizi yaşadık. Arkasından, Eylül 2001'de New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'ne terörist saldırı düzenlendi. Daha sonra, nerede ise iflas edecek diye endişe ile baktığımız demir çelik sektörü bir anda Çin sayesinde ayağa kalktı. 2004 yılında, Çin'in durdurulamaz çelik açlığı nedeni ile sıcak sac bir anda 265 dolardan 600 dolara çıktı. Erdemir her yıl sürekli 40-50 milyon dolar zarar ederken, o yıl sürpriz bir bilanço ile 300 milyon dolar civarında bir kâr açıkladı. İşlerin mükemmel gittiğini düşünen sektör temsilcileri güzelliklerin sonsuza kadar böyle gideceğini düşündükleri bir masal dünyasına adım atmışlardı bile…
2007 yılına gelindiğinde, inşaat demiri fiyatları 1000 doları geçerek, 1500 dolara, hurda fiyatları 150 dolarlardan 700 dolara, sıcak sac fiyatları ise 600 dolardan 1300 dolara gelmişti.
Sonra…. Sonrasını herkes biliyor. 2008 yılında taban çöktü. Birçok firma iflas etti. İzlanda iflas etti. Dünya derin bir krize girdi. İşyerleri kapandı, işsizler ordusu büyüdü.
İnşaat demiri fiyatları 1500 dolardan 500 dolara, sıcak sac fiyatları 1300 dolardan 350 dolara indi.
2009 yılında, "tamam düze çıkılıyor" dediğimiz sırada, Yunanistan'dan çatlak sesler gelmeye başladı.
2011 yılına gelene kadar, sıkıntıda olan ülkeler liginde, Yunanistan'ın yanına İtalya, İspanya, Portekiz, İrlanda, Belçika, İngiltere ve Fransa eklendi. Bu ülkelerde halk isyanları baş gösterdi. "Asil Avrupalılar", Tahrir Meydanı'nı dolduran "Cahil Mısırlılar" gibi polisle çatışmaya başladı.
Avrupa Birliği'nin iflası, çözülmesi, çökmesi endişeleri ciddi ciddi tüm ekonomistleri ve devlet adamlarını sardı, sarmaladı. Euronun değeri doları karşısında erimeye başladı. Para sahipleri, ellerindeki euroları satıp, dolar almaya başladılar. Bir de, ortalıkta bunca olumsuzluk olurken, görünen köy kılavuz istemezken, olanları ve gerçekleri anlatanlara kızıp, "felaket tellallığı yapma" diyenler oldu.
2012 uzun mamul için iyi geçecek gibi görünüyor
Ben de düşündüm, taşındım ve sonunda size tüm dünya sıkıntılar içinde iken, verebilecek çok güzel bir haber buldum. Düşünceme göre, inşaat demirinde iç piyasamız muazzam bir büyüme arifesindedir. Hatta öyle ki, 2012 sonuna doğru inşaat demiri fiyatlarının tekrar 1000 dolarlara çıkabilme olasılığı vardır.
Anlatayım…
1999 büyük Marmara depremi, 25 bin vatandaşımızın canına mal olmuş ve herkesi çok korkutmuştu. Çürük binaların, yolsuzlukların bedeli, suçsuz insanların kanı ile ödenmiştir. Ancak, o binaları yapan ve o binalara izin veren kişiler hala mutlu şekilde yaşamlarına devam etmektedirler.
Dedik ki, "unutmayacağız, unutturmayacağız"… Ama hem unuttuk, hem de unutturduk maalesef… Taki Van depremi olana kadar. Van depremi, bazı şeyleri " yöneticilerimize" tekrar hatırlattı.
Marmara depreminin üzerinden geçen 12 yıl içinde, açıkça söylemek gerekirse, havanda su dövmekten başka bir şey yapılmadı. Beklenilen büyük depremi ciddiye almayan yerel ve merkezi hükümetler, vatandaşın kanı ile bedel ödeme konusunda kendilerini bugüne kadar rahat hissettiler. Van depreminde ölen 550 vatandaşımızın vebali, günahı onların olacaktır. Hepimiz biliyoruz ki, bu depremler ne ilkti ne de son olacak. Daha fazla vebal alınmaması için hükümetin ve belediyelerin bu aymazlığa bir son vermesi gerekmektedir.
İnşaat sektörü için büyük fırsat
Türkiye'nin bir başından diğer başına kadar yüz binlerce yenilenmesi gereken konut vardır. İşin başındaki kişi olan Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar işini çok iyi bilen ve depremin önemini idrak etmiş bir kişidir. Bayraktar'ın ve ekibinin gayretleri ile hazırlanan yeni imar yasası, bu yılın mart ayından itibaren birçok inşaatın önünü açacaktır. Ayrıca, İstanbul'da ve birçok büyükşehirde başlatılan kentsel dönüşüm projeleri de bu inşaat furyasına katkıda bulunacaktır.
Bir, iki ay içinde çıkması beklenilen bu yeni yasa ile 2012'den 2018'e kadar uzanan bir inşaat patlaması yaratacak ve dolayısı ile inşaat demiri ve çimento'da fiyat artışları olacaktır diye tahmin ediyorum.
İnşaat demiri üreticilerimizin geleneksel pazarları olan Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki sıkıntılar nedeni ile azalabilecek olan satışlar bu sayede artacaktır.
Burada önemli bir uyarı yerinde olacaktır. Eğer fiyatlar çok çabuk ve çok fazla artar ise, hükümet bunun önlemini ithalat ile terbiye şeklinde almak isteyebilir. Aynı uyarıyı çimento için de yapmak isterim.
Tüm dünyada demir çelik sektörü sıkıntılı bir döneme girerken, Türkiye'nin böyle bir kararlılık içinde olması, sektörümüzü daha da ilerilere götürecektir.
Bu aynı zamanda, sac sektöründe yaşanılan yeniden yapılanma nedeni ile işsiz kalma riskini taşıyan sac ithalatçıları ve tüccarları için de yeni bir alan olacaktır diye düşünüyorum. İnşaat demiri ve inşaat malzemeleri ticareti ciddi bir alternatif olacaktır.
Tüm uzun mamul çelik üreticilerine ve tüccarlarına hayırlı olsun diyorum.
Küresel pazarlarda uzun mamul fiyatları
Yazımın bundan sonraki bölümünde uzun mamullerin dünya pazarlarındaki fiyatları hakkında bilgi vermek istiyorum:
İnşaat demiri fiyatları
Türkiye ihraç FOB $/t 670-680
Karadeniz ihraç FOB $/t 620-645
Çin ihraç FOB $/t 680-690
Avrupa ithal CIF €/t 535-555
Avrupa yerli üretim €/t 550-575
Ortadoğu yerli üretim $/t 710-750
Kuzey Afrika yerli üretim $/t 850-900
Kuzey Amerika yerli üretim $/t 845-865
Kütük fiyatları
Türkiye ihraç FOB $/t 610-620
Karadeniz ihraç FOB $/t 600-615
Güney Amerika ihraç FOB $/t 650-700
Kuzey Afrika ithal CIF $/t 600-625
Güneydoğu Asya ithal CIF $/t 640-650