Internet mi? Araba mı?
Arabanın sağladığı fiziksel ulaşımı internet bilginin ulaşımı açısından gerçekleştirdi.
Çoğu iş ve teknoloji çevreleri interneti çağın en büyük buluşlarından biri olarak değerlendirir. İş yapış biçimimizi değiştirmesi, bilgiye ulaşmamızı kolaylaştırması, kişiler ve şirketler arası sınırları ortadan kaldırması hem kişilerin daha etkin bir şekilde üretmelerine hem de dünyanın heryerinden yeteneklere ulaşmalarına olanak sağlamaktadır. İnternetin avantajlarıyla ilgili sayabileceğimiz çok şey var. Internet, daha az seyahat yaparak webinar yoluyla etkin toplantılar yapabilmeyi, daha uygun fiyatlar karşılığında Hindistan gibi ucuz iş gücü olan ülkelerden danışmanlık hizmeti almayı, sizin için farklı coğrafyalardan her saat çalışanlarla, saat farklarını avantaj haline getirmeyi mümkün kılmakta. Sosyal ağlar arkadaşlıklarımızı, birbirimizle kişisel veya iş çevrelerinde yürüttüğümüz ilişkileri farklı bir boyuta taşıdı. Istediğimiz her an işimizle ve özel hayatımızla ilgili her türlü gelişmeyi çevremizdekilerle paylaşma ve fikir alma imkanı tanıyor.
Internet - 1990'lardan Günümüze
Tüm bu gelişmeler 1990'ların sonunda yükselen ve hızla çöken internet balonunun ardından, ayakta kalan güçlülerin sektörün ne yönde büyüyeceğini şekillendirmesiyle meydana geldi. Netscape, Yahoo, Lycos, AltaVista, AOL döneme hızlı büyümeleriyle damgasını vurdu. AOL, en büyük medya şirketi Time Warner'ı satın almasıyla NASDAQ endeksi 1995-2000 seneleri arasında 5 kat büyüttü. 2000'in baharında ise, bu hızlı büyüme hisse senetlerinde hızlı bir düşüşe dönüştü ve nakit akışı zayıf şirketler iflas etti veya büyük şirketlerle birleşmeye mecbur kaldı.
İşte, bu dönemden sağ çıkanlar Amazon, Yahoo, eBay ve Google bugünün devleri arasında yerlerini aldı. Bu dev oyuncular tüketicilere işlem maliyetlerini indirerek rekabetçi fiyatlarla hizmet sunmaya başladılar. Internetin yaygınlaşması sessiz bir devrim olarak gerçekleşti: Dışkaynak kullanımı hızla yurtdışına kaydı. Üretim firmaları üretim tesislerini maliyetlerin daha düşük olduğu ülkelere taşıdılar. Hemen hemen tüm Silikon Vadisi'ndeki firmalar Apple'dan Cisco'ya üretimlerini Asya'ya kaydırdı. Bilgi işlemden personel hizmetlerine birçok ofis destek fonksiyonları ise, Hindistan'da gelişen iş hizmeti merkezlerine yönlendirildi. Yurtdışıyla yakın bağlantının kurulması, iş süreçlerinin takibi ve kontrolü, uzaklıklara karşın etkin koordinasyonun sağlanması hep internet teknolojisiyle mümkün oldu.
Bugün internet sadece teknoloji firmalarının eli ayağı değil. Hangi sektörden olursa olsun, birçok şirketin internette bir varlığı var. Web sayfası, web bazlı satış yapabileceği bir platform ve reklam verdiği internet siteleri mevcut. Internetin getirilerini iki yönlü değerlendirmek gerekli: İşletmeler yönünden internet fazla stok tutmaları gerekmeyen markalarını duyurabildikleri rekabetçi bir platform. Bu rekabetçi yapı tüketicileri koruyor: Farklı markaları, özellikleri ve fiyatlarıyla karşılaştırıp kendilerine en uygun ürünü kendi araştırmaları sonucunda bulabiliyorlar.
Araba internetten büyük buluş mudur?
Bazı ekonomistler internetin ekonomiye beklenenin altında etki ettiği görüşünü savunuyor. George Mason Üniversitesi'nde ekonomi dalında öğretim görevlisi Tyler Cowen 15.000 kelimelik e-kitabı 'The Great Stagnation' (Büyük Durgunluk) ile gelişmiş ekonomilerin inovasyon hızının yavaşladığını ve bu yavaşlığın internet gibi yeni teknolojilerde de görüldüğünü savunuyor. Cowen'e göre, 20.yy yüksek olmayan dallarda meyvelerle doluydu ve fosil yakıtlar, eğitim sistemi, penisilin gibi keşifleri simgeleyen bu meyveler büyük keşiflere sahne olan geçen yüzyıl içinde toplandı. Bu dönemde akıllı insanlar çiftliklerden okullara geçtiler, eğitim alıp farklı alanlarda uzmanlaştılar. Bu meyvelerin insanlığa dönüşü oldukça büyük oldu. Örneğin, 19. yy'de insanların hayatına arabanın ilk girişini düşünün. Hiçbir hayvanın çekmesine gerek duymayan çok daha hızlı gittiği gibi daha fazla insanı taşıyabilen bir araç. Arabanın taşıma ve ulaşımda getirdiği yenilikler. Bir de bugünkü arabaları düşünün. Bugün markalar veya modeller arası değişiklikler var, arabanın kullanım alanında, yakıt tasarrufunda, aksesuvarlarında veya görünüşünde ufak tefek farklılıklar göze çarpıyor.
Cowen'e bugün Hindistan ve Çin'de nasıl bu kadar hızlı bir büyüme olduğunu sorarsanız, cevabı oldukça basit. Batı'nın 20. yy'da keşfettiklerini onlar 21.yy'da keşfediyorlar. Yani, aynı alçak seviyelerdeki meyveleri, elektrik, eğitim, modern tıp ve yönetim tekniklerini, Çinliler ve Hintliler yeni topluyorlar.
Peki ya çağımızın buluşu internet? Evet, internet yeni bir buluş ancak Cowen'e göre, internetteki problem henüz yeterince insanı istihdam etmemesi ve ekonomiye beklenen büyüme etkisini sağlamaması. Tabii internet araba yapılması gibi emek yoğun bir iş gerektirmiyor, belli kalifikasyonlarda kişileri istihdam edebiliyor, dolayısıyla istihdam edilen sayısı hızla artış göstermiyor. Ancak, internetin bir de şöyle bir avantajı var: çok sayıda insanı farklı proje ve uzmanlık alanlarında yarı zamanlı çalışma imkanı tanıyor.
Cowen'in analizlerine ters düşen bir çalışma İngiltere ekonomisine internetin katkıları üzerine. Ekim 2010'da BBC'de yayınlanan bir habere göre, internetin İngiliz ekonomisine katkısı yılda 100 milyar sterling. Bu toplamın %60'ı internet tüketimine ait – online alışveriş, bağlantı ve internet aygıtlarına harcanan paralar. Geri kalanı ise, İngiltere'nin internet altyapısına, bilişim teknolojilerine harcamalarını içermekte. Google'ın tamamladığı çalışmaya göre, İngiltere'nin GSYIH'sının %7.2'sine denk geliyor. Boston Consulting Group'un değerlendirmesine göre, internet bir ekonomik sektör olarak değerlendirilse, İngiltere'nin 5. büyük sektörü konumunda olacak. Yani, inşaat ve ulaşım sektörlerini geride bırakacak. Ingiltere e-ticarette ileri gelen ülkelerden. Her 1 sterling online ithal ürüne, 2.80 sterling ihraç ürün denk geliyor.
Internetin ekonomiye olumlu etkilerinin altını çizen bir başka isim Harvard İşletme Fakültesi Profesörü John Quelch. Profesör Quelch reklam destekli internetin Amerikan ekonomisine etkisini sayılarla özetliyor:
• Internet üzerinden yapılan her iş dünyada 1.54 ek işi destekliyor.
• Amerika'da internet reklamları sektörünün yarattığı yıllık değer yaklaşık 450 milyar dolar.
• Gene Amerika'da ortalamada 190 milyon insan ayda 68 saatini internette geçiriyor. Profesör Quelch bu zamanın parasal değerinin en az 680 milyara denk geleceğini söylüyor.
Belki internet 19. ve 20. yy'da endüstri devriminin yarattığı ekonomik etkiyi yaratmadı ancak iş ve sosyal hayatımızı yatsınamayacak ölçüde geliştirdi, kolaylaştırdı. Arabanın sağladığı fiziksel ulaşımı internet bilginin ulaşımı açısından gerçekleştirdi. Bugün evimizin konforunda araştırma yapmak, birçok kütüphanenin veya gazetenin arşivine ulaşmak, dünyanın diğer ucunda yaşayan bir bilimadamına erişmek, bir iş adamıyla video konferans yapmak zaman ve mekan engellerine takılmadan mümkün. İnternet sayesinde çoğu verinin ulaşılabilir olduğu bir ortamda yaşıyoruz. Gerek para kazanmak gerekse bilgi edinmek, kendimizi ve toplumumuzu geliştirmek için gerekenler elimizin altında. Zaman, inisiatif kullanarak internet teknolojisini ihtiyaçları karşılamak için yeni inovasyonlara dönüştürme zamanı.
