İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde fatura almayanlara ceza var

Bildiğimiz üzere internet kullanımının artmasına bağlı olarak, internet üzerinden yapılan alışverişler de oldukça yaygınlaşmıştır. Tüketiciler aynı ürünleri daha ucuza ve zaman sınırı olmaksızın alma imkânının bulunması nedeniyle internet üzerinden alışverişi tercih etmekte ve giderek yaygın bir hal almaktadır. Bu durum, hem satıcı firmalar hem de nihai tüketiciler açısından internet üzerinden yapılan alışverişlerdeki belge düzeni konusunu ön plana çıkarmaktadır. Çünkü yeni bir yöntem olması nedeniyle, internet üzerinden yapılan alışverişlerde hangi belgelerin düzenlenmesi gerektiği hususunda tereddütler yaşanılmaktadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 229. maddesinde fatura "satılan mal veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere malı satan veya işi yapan kişi tarafından müşteriye verilen ticari belge" olarak tanımlanmıştır.
Yine aynı kanunun 230. maddesinin 1/5 bendinde ise; "malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır. Şu kadar ki nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmaz" hükmüne yer verilmiştir.
Ayrıca yapılan yasal düzenlemeler ile isteyen satıcıların ayrı ayrı fatura ve sevk irsaliyesi kullanmak yerine irsaliyeli fatura olarak tek belge düzenlemesine ve kullanmasına da izin verilmiştir.

4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun hükümlerinde; tüketici ile karşı karşıya gelinmeksizin yapılan satışlarda (internet üzerinden yapılan satışlar da dahil olmak üzere) tüketiciye 7 günlük deneme ve bu süre sonunda da malı kabul veya hiçbir gerekçe göstermeden reddetme hakkı verilmektedir.

Maliye Bakanlığı ise yapmış olduğu düzenleme ile bu hükmün uygulanabilirliğini sağlamak, (bu gibi durumlarda kullanılmak) üzere iade bölümünün yer alacağı bir faturanın düzenlenmesini ve en az 2 örneğinin nihai tüketiciye malla beraber gönderilmesini zorunlu kılmıştır. Müşteri malı iade etmek isterse iadeye ilişkin bölümü dolduracak ve 2 örnek olan faturanın bir örneğini mal ile birlikte malı satana geri gönderecektir. (385 sıra No.lu VUK Tebliği)
Gelir İdaresi Başkanlığı Adana Vergi Dairesi Başkanlığı vermiş olduğu 18.03.2013 tarih ve 31977385- 105 sayılı özelgesi ile yukarıda açıklanan konuya açıklama getirmiş ve internet üzerinden yapılacak alışverişte nihai tüketicinin malı perakende olarak alıp kendisinin taşıması veya taşıttırması fiilen mümkün olmayacağından, 385 sıra No.lu VUK Genel Tebliği hükümlerine uygun iade bölümünün yer alacağı fatura ve yanında sevk irsaliyesi veya yine iade bölümün yer alacağı irsaliyeli fatura adı altında tek bir belgenin düzenlenmesinin zorunlu olduğunu bildirmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığı vermiş olduğu bu özelge ile malın nihai tüketiciye kargo ile ödemeli olarak gönderilmesini, müşteri tarafından malın taşıttırılması olarak kabul etmediği gibi yazar kasa fişi kesmenin de yeterli olmadığını, mutlak suretle sevk irsaliyesi ve iade bölümünün olacağı faturanın düzenlenmesinin zorunlu olduğunu belirtmiştir.
Yukarıda detaylı olarak açıklandığı üzere internet üzerinden yapılan satışlarda satıcı firmanın mutlak suretle sevk irsaliyesi ve iade bölümü olan fatura (veya irsaliyeli fatura) düzenlemesi ve nihai tüketicinin de bu belgeleri alması gerekmektedir. Söz konusu fatura ve sevk irsaliyesinin düzenlenmemiş olması satıcı ve nihai tüketiciler için ayrı ayrı yaptırımlar öngörmektedir. Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesi fatura ve sevk irsaliyesini düzenlemeyenler kadar almayan nihai tüketiciler için de özel usulsüzlük cezası öngörmektedir. Yani fatura ve sevk irsaliyesinin alınmamış olması Vergi Usul Kanunu 353. maddesi hükmü gereğince özel usulsüzlük cezasını gerektirmektedir.

Bu nedenle kötü bir sürpriz ile karşılaşmamak adına nihai tüketicilerin internet üzerinden yapmış oldukları alışverişlerde sevk irsaliyesi ve faturalarını mutlak suretle almaları gerekmektedir.