İşletmeler bilgi çağına 'iş zekası' ile girecek

Mehmet ÖNDER / UyumSoft Bilgi Sistemleri ve Teknolojileri AŞ. Yönetim Kurulu Başkanı 

"Global bir köy haline gelen dünyamızda, artık işletmeler, kapı komşusu olan firmalar ile değil, dünya firmaları ile rekabet ediyor. Rekabetin her geçen gün ağırlaştığı günümüzde,  işletmelerin ayakta kalabilmesi için uluslararası firmaların geldiği noktanın yakından takip edilmesi gerekiyor. Bilim ve teknoloji o kadar hızlı değişiyor ki, bu değişimin ve gelişimin gerisinde kalan firmaları ne yazık ki, yok olma tehlikesi bekliyor. İşletmeler, rekabet, satış ve pazarlama, üretim, satın alma, lojistik gibi tüm süreçlerinde, globalleşmenin getirdiği politikaları biran önce uygulamaya başlamalıdır. Nitekim, pazardaki tüketim hacmi, maliyetlerin kontrolü, hangi üründen ne kadar kar elde edildiği, çalışanlar ile müşterilerin sahiplendiği işletme kültürünün oluşturulması gibi süreçlerin dizaynı 'Business İntelligence- İş Zekası' ile olmaktadır. Şu an, ülkemiz KOBİ'lerinin, yüzde 10'una yakınında 'iş zekası' uygulamaları mevcuttur. 'Rekabette bende varım' diyen KOBİ'lerimizin, önümüzdeki 5 yıl içerisinde iş zekası konusunda ciddi çalışma yapması şarttır. Çünkü, işletmeler bilgi çağına, 'business inteligance- iş zekası' sistemleri ile gireceklerdir. İş zekası, işletmenin beyni gibidir. Firmanın; 'kar yağdığında nasıl bir davranış benimseyeceği, herhangi bir ürünün rekabetinde işletmenin davranış politikasının ne olması gerektiği, geçen 5 yılın satışlarına bakarak gelecek dönemin satış hedefinin belirlenmesi, lokomotif ürünün belirlenmesi, hangi dönemde kampanya yapılması gerektiği, satış politikalarının risk analizleri, en karlı dönemler, en çok cironun veya karın hangi ürünlerden yapıldığı, mevsimlerle olan ilişkisi, pazar politikalarının yeniden gözden geçirilmesi' gibi konular iş zekası uygulamalarını kapsamaktadır. İş zekası çözümleriyle analiz edilen verilerden ortaya çıkan sonuç, yöneticinin alacağı stratejik kararlarda da yol haritası görevi görmektedir. İşletmeler, iş zekası uygulamasına geçmeden önce, Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) süreçlerini tamamlamalıdır. Ülkemiz işletmelerine baktığımızda, ilk 500 içindeki firmaların yaklaşık yüzde 40'ında Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) süreçleri, yüzde 10'a yakının da ise 'iş zekası' uygulamaları gerçekleşmiştir. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde,  ilk 500 içindeki firmaların yüzde 90'ının, KOBİ'lerin ise en az yüzde 60'ının ERP süreçlerini tamamlaması şarttır. İlk 500 içindeki  firmaların ise en az yüzde 30'nun ise, iş zekası süreçlerini uygulamaya başlaması gerekmektedir. Çünkü global dünyada, birden çok ülkede tesisi veya satış ağı bulunan işletmeler, karar alma süreçlerinde geçtiğimiz yıllara oranla daha fazla disipline edilmiş doğru ve etkin bilgiye kısa sürede ulaşmayı istemektedir. Aynı zamanda, tedarikçileri ve hizmet ürettikleri diğer birimler ile de entegrasyon içerisinde olan bu işletmeler; bilgi teknolojilerini kullanarak yarattıkları farkındalık ile geçmişte 20 işi yönetirken, iş zekası sayesinde 100 veya 150 işi yönetebilmektedir. Bugüne kadar iş zekası sistemleri ağırlıklı olarak, bankalar, GSM operatörleri, uluslararası firmalar, havayolları, holdingler gibi büyük ve uluslararası kuruluşlarda uygulanırken, son yıllarda KOBİ'lerde de, bu süreçler konuşulmaya ve uygulanmaya başladı. Zira, işletmeler ellerindeki verileri kullanarak, rekabet edebileceklerinin farkına varmıştır. Artık şirketler; maliyet yönetimi, etkin iş yönetimi, tüketici noktaları veri tabanı yönetimi, tüketici eğilimlerinin belirlenmesi, ürün ilişkilerinin ilişkilendirilmesi, rekabet edilen hizmet ve ürün piyasadaki konumu, rapor ve yorum yeteneklerinin geliştirilmesi gibi on binlerce veya yüz binlerce süreci tek bir noktadan ve daha az insan kaynağı ile sistem tarafından yönetiyor hale gelmiştir. Tüm birimleri birbiriyle entegre ederek yöneten işletmeler de, elindeki tüm kaynakları en iyi ve en verimli şekilde değerlendirecektir. Kısaca, işletmesinin tüm süreçleriyle ilgili elindeki veriyi daha etkin kullanıp, doğru analiz eden işletmeler, daima, rekabette her zaman bir adım önde olacaktır. Zira, bilgi çağındayız ve işletmeler, artık akıllı sistemler tarafından yönetiliyor. Son birkaç yıldır, işletmelerden 'iş zekası' konusunda büyük talepler gelmeye başladı. Şu an, işletmeler sadece kendi verileri üzerinde iş zekası uyguluyor. Ancak yakın gelecekte, pazarla olan ilişki, CRM, marka ilişkileri, tedarikçilerle olan ilişki gibi tüm süreçlerde de, iş zekası uygulanmaya başlayacaktır. Hatta, işletmeler arasında, iş zekası uygulamaları ile bilgi alışverişinin yanında, yeni iş fikirleri de geliştirilecektir"