İşsizlik nasıl azaltılabilir?

Doç. Dr. Hüseyin Yılmaz / BŞEÜ İİBF Öğretim Üyesi

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

İşsizlik oranının yükselmesi toplumumuzu yakından ilgilendirmektedir. Basına yansıyan bilgiler insanlarımızın bu konuda oldukça duyarlı olduğu ve endişelendiği yönündedir.

İşsizliğin artması kaynakların tam olarak kullanılmamasının yansımalarından birisi olarak görüldüğünde üretim faktörlerinin tam ve etkin olarak kullanılamaması nedeniyle ortaya çıktığı kabul edilmelidir. Bilindiği gibi üretim faktörleri sermaye, doğa, işgücü, girişim ve bilgidir. Toplumun dikkatini çeken işsizlik işgücünün eksik kullanımıdır. İşsizliğin topluma yansımasının nedeni emeğiyle çalışanların gelir düzeylerinin düşmesi ve bunun ekonomiye talep azalışı şeklinde yansımasıdır. Sermaye faktörünün azalması, yurt dışına kaçması, yastık altına saklanması işsizliği artıran en önemli unsurlardandır. Sermaye kaçışının nedeni olumsuz ekonomik, siyasal, askeri vb. gelişmelerdir. Sermaye kaçışı nedeniyle ekonomide istihdam edilen sermaye azalışının üretim azalışına neden olması işgücü istihdamını olumsuz yönde etkilemektedir.

Dış ülkelerde faiz oranlarının artması da sermaye kaçışına neden olmaktadır, yani işsizliği artıran unsurlardan birisidir. Son zamanlarda ABD’de faiz oranlarının yükseltilmeye başlanması ve aşamalı olarak yükselişe devamının planlanması ve tartışılması ülkemizdeki işsizliğin artış nedenlerinden birisidir. 

Yatırım teşvik sistemindeki etkinsizlikler yatırım kararlarının alınmasında yabancı ülkelerin tercih edilmesine neden olmaktadır. Bu, ülkemizde bulunan işgücünün iş bulamamasına neden olur. Bu nedenle, yatırımları cezp ederek direkt yatırımların ülke içinde yapılması sağlanmalıdır.

Yatırımların dış ülkelere yönelmesinin önlenmesi yanında yurt dışından yatırımların ülkemize gelmesi de işsizliği azaltacaktır. Bu nedenle yabancı yatırımcılara dil, danışmanlık, ülkemize uyumlarına yardımcı olma vb. gibi bazı ek hizmetler verilmelidir.

İşsizliğin azaltılması için yapılabilecek çalışmalardan birisi de girişimciliğe önem verilmesi, girişimciliğin kolaylaştırılması, girişimcilere ucuz kredi, danışmanlık vb. konularda yardımcı olunmasıdır. Girişimcilerin toplumsal statüsünün yükseltilmesi, toplumumuz tarafından memur olmanın kutsanmasına son verilmesi bu alanda yapılabilecek bazı çalışmalardır. Girişimciliğin geliştirilmesi ile birlikte istihdam düzeyi de yükselerek işsizlik oranı azalacaktır. 

İşletmelerin faaliyetlerine engeller çıkarılması da iş adamlarının mesleklerinden soğuyarak işlerini bırakmaları veya iş hacimlerini azaltmaları sonucunu doğurarak işsizlik oranını artırmaktadır. İşletmecilerin işsizliğin azaltılmasında mihenk taşı durumunda olduğu unutulmamalıdır. İş dünyasında zorluklar çıkaran idareciler aslında işsizlik grafiklerini yukarı doğru yükselten kimselerdir. Toplumumuz bunun bilincinde olmalıdır.