İşte kentsel dönüşümde 2023 hedefi

TBMM - TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 2014 yılı bütçesi ele alınıyor. Bakan Bayraktar, bütçe üzerindeki sunumunda, Türkiye'de 1927'de şehirleşme oranının yüzde 24, 1960'da yüzde 33 iken, günümüzde yüzde 72'nin üzerine çıktığını dile getirdi. 

Ülkedeki konut stokunun önemli bir kısmının gerekli mühendislik hizmetini almadığı için depremlere ve diğer afetlere karşı dayanıksız ve sağlıksız durumda olduğunu ifade eden Bayraktar, bu yapıların ısı, ses ve su yalıtımlarının yetersizliği nedeniyle ülke kaynaklarının israfına yol açtığını, kentlerin teknik altyapısının da sıkıntılı olduğunu anlattı. 

2023 hedefi 3,5 milyon konutu dönüştürmek 

Bu bakımdan kentsel dönüşümün kaçınılmaz olduğunu vurgulayan Bayraktar, "Hedefimiz, Cumhuriyetimizin 100. yılında 3,5 milyon, önümüzdeki 20 yılda ise 6,5 milyon birim konutun dönüştürülmesini gerçekleştirmektir. 2013'te 200 bin, 2014 sonuna kadar ise 400 bin bağımsız birimin (konut ve işyeri) dönüşümünü hedefledik" diye konuştu. 

Bayraktar, 5 Ekim 2012'de 35 ilde 65 farklı noktada 6 bin 500, 6 Nisan 2013'de İstanbul, İzmir, Sakarya, Diyarbakır ve Rize'de 33 bin 529, 17 Ağustos 2013'te ise Bursa merkezli 47 ilde 87 bin 628 bağımsız birimin dönüşümünü başlattıklarını anımsattı.  

Bugün itibarıyla ülke genelinde 221 bin 560 bağımsız birimin dönüşümünün devam ettiğine dikkati çeken Bayraktar, şöyle konuştu: 

"Kasım 2013 itibarıyla bakanlığa gelen 187 riskli alan teklifinden 100'ü Bakanlar Kurulu kararıyla riskli alan ilan edilmiş olup, bu alanlarda 1 milyona yakın vatandaşımız yaşamaktadır. Öte yandan Belediye Kanunu'na göre, Bakanlar Kurulu kararıyla 16 ilde ve 33 farklı alan Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak belirlenerek, belediyeler yetkilendirilmiştir. Riskli yapı ve alan tespiti yapacak kuruluşların lisanslandırma işlemlerine hız kazandırıldı. Bu kapsamda bugüne kadar kamu ve özel sektörden 573 kuruluşa lisans verilmiştir. Vatandaşlarımız tarafından müracaat edilerek, risk tespiti yaptırılan birim konut ve işyeri sayısı 52 bin 262 olup, bunların büyük bir bölümü bina sahiplerince yıkılmıştır." 

"Dönüşümü vatandaş benimsedi" 

Bakan Bayraktar, kentsel dönüşüm sürecinin, halk tarafından benimsendiğini ve ciddi bir beklenti oluştuğunu dile getirdi. 

Kentsel dönüşüm çalışmaları için bugüne kadar yaklaşık 750 milyon lira kaynak temin edildiğini vurgulayan Bayraktar, taahhütte bağlanan miktarlar hariç 400 milyon liranın üzerinde harcama yapıldığını bildirdi. 

Tüm belediyeler atık su arıtma tesisine kavuşacak 

Bayraktar, 2002'de belediye nüfusunun yüzde 35'ine atık su arıtma hizmeti verilirken, 2013'te bu oranı yüzde 72'ye çıkardıklarına dikkati çekerek, 2023'te tüm belediyelerin atık su arıtma tesisine kavuşmasını hedeflediklerini ifade etti.  

Yerel yönetimlerin atık su arıtma tesislerinin enerji giderlerinin yüzde 50'sinin bakanlıkça karşılandığına işaret eden Bayraktar, bu kapsamda yerel yönetimlere ait 260 tesise 2013 sonunda 30 milyon lira ödeme yapacaklarını söyledi. 

Bayraktar, 82 büyük arıtma tesisinin atık su verilerinin anlık olarak izlendiğini, bu sayının 2014 yılı Haziran ayı itibarıyla 154'e çıkacağını belirtti.  

Ambalaj atıkları lisanslı toplama, ayırma ve geri dönüşüm tesisi sayısını da 28'den 806'ya çıkardıklarının altını çizen Bayraktar, bu atıkların yüzde 50'sinin geri kazanılmasını sağladıklarını anlattı. 

"Mavi bayrakta dünya 4. olduk" 

Türkiye'nin 8 bin 333 kilometre kıyı uzunluğuna sahip, farklı ekolojik özellikler içeren bir deniz ülkesi olduğunu ifade eden Bayraktar, "Temiz denizlerin bir göstergesi olan mavi bayrak sayısını 404'e çıkartarak, bu alanda dünya dördüncüsü olduk" dedi. 

Çevreyi kirleten işletmelere 45 milyon lira ceza 

Bayraktar, çevre kirliliğini önlemek için her yıl ortalama 25 binden fazla tesisi denetlediklerini dile getirerek, denetimlerin daha etkin yapılabilmesi için Çevre Kanunu'na göre belediyelere yetki devri yapıldığını aktardı. 

Son 3 yılda yaklaşık 100 bin işletmede çevre denetimi yaptıklarını belirten  Bayraktar, çevre kirliliği oluşturan 400 işletmenin faaliyetini durdurduklarını, çevreyi kirleten işletmelere 2013'te 45 milyon lira idari yaptırım uyguladıklarını bildirdi. 

Bayraktar, ülke genelinin yüzde 97'sinde çevre düzeni planlarını tamamladıklarına dikkati çekerek, kıyıların yüzde 98'lik bölümünde kıyı kenar çizgisi tespit işlemlerini bitirerek, bu alanların planlama çalışmalarına hız verdiklerini söyledi. 

Yöresel mimari ön plana çıktı 

Çeşitli iller için yöresel mimari özelliklerini yansıtan tip konut projeleri ürettiklerini dile getiren Bayraktar, şöyle devam etti: 

"Yöresel yerleşim dokusu ve yaşam şartlarının, yöresel mimari cephe özelliklerinin, kullanılan yerel malzemelerin tespit edilerek, örnek mimari yapı projelerinin üretilmesini hedefliyoruz. Projenin Türkiye geneline yaygınlaştırılması için hibe ve teşvik uygulamaları konusunda çalışmalarımız devam ediyor. İskan Kanunu kapsamında, iskan talepleri plan dönemi içerisinde etkin, hızlı ve verimli yönetim anlayışıyla gerçekleştirilmektedir. 2006-2013 yıllarında devam eden ve tamamlanan işler için 280 milyon 182 bin lira harcama yapıldı ve 4 bin 924 konut hak sahiplerine teslim edildi. Bu dönemde karşılıksız kira yardımı olarak da 3 milyon 826 bin lira harcama gerçekleştirildi." 

Tapu ve kadastro hizmetleri 

Bayraktar, 166 yıllık bir kurum olan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün yılda ortalama 20 milyon insana hizmet verdiğini belirterek, "Tapu hizmetleri karşılığında sadece 2013 yılında yaklaşık 6,5 milyar lira harç geliri elde edilerek hazineye aktarıldı. Kadastro hizmetleri bağlamında ise Cumhuriyetin kurulduğu tarihten 2003'e kadar 39 bin 319 birim tamamlanmışken, sadece son 10 yılda 12 bin 736 birimin kadastrosu bitirilmiş ve ülke tesis kadastrosunda son noktaya gelinmiştir" ifadelerini kullandı.