İşyerine ait araçla meydana gelen trafik kazaları SGK’ya bildirilmeli

Fatma YÜKSEKDAĞ / Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişi

İşverenlerin, meydana gelen iş kazalarını Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirme yükümlülüğü vardır. Ancak uygulamada, meydana gelen olayın iş kazası sayılmayacağı kanısıyla bazı işverenler, meydana gelen iş kazasını SGK’ya bildirmemektedir. Bu yazımızda sigortalının işyerine ait araçla geçirdiği trafik kazası örneğinden yola çıkarak konuyu değerlendireceğiz. 

Öncelikle iş kazasının tanımını bilmek gerekmektedir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesinde iş kazası; 

“a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle (sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle),

c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

d) Bu kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.” şeklinde tanımlanmıştır. 

İşyeri ise, 5510 sayılı Kanun’un 11. maddesinde şu şekilde tanımlanmıştır; “işyeri, sigortalı sayılanların maddî olan ve olmayan unsurlar ile birlikte işlerini yaptıkları yerlerdir.” Aynı maddede araçların da işyeri sayıldığı belirtilmektedir. Bu durumda, sigortalının işyerine ait araçla geçirdiği trafik kazası, olay “sigortalının işyerinde bulunduğu sırada” meydana geldiğinden, iş kazası sayılmaktadır.
Yine 5510 sayılı Kanun’un 13. maddesi gereğince; iş kazalarının işveren tarafından, o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal ve kuruma da en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu ile elektronik ortamda veya doğrudan ya da taahhütlü posta yoluyla bildirilmesi zorunludur. Bu durumda, işyerine ait araçla meydana gelen trafik kazaları da belirtilen sürede SGK’ya bildirilmelidir. 

İş kazasının, belirtilen sürede işveren tarafından kuruma bildirilmemesi halinde, bildirim tarihine kadar geçen süre için sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, kurumca işverenden tahsil edilecektir. Ayrıca, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 26. maddesi uyarınca da iş kazasını bildirme yükümlülüğünü belirtilen sürede yerine getirmeyen işverene 2 bin TL idari para cezası verilecektir. 
Yine uygulamada, iş kazası olup olmadığı noktasında tereddüt edilen; işyerinde meydana gelen intihar olayı ve işyerinde sigortalının kavga ederek yaralanması durumlarında da, olay “sigortalının işyerinde bulunduğu sırada” meydana geldiğinden iş kazası sayılacak ve işverenler tarafından bu olayların da Sosyal Güvenlik Kurumu’na yasada belirtilen süre içerisinde bildirilmesi gerekecektir.