Kayseri’de sığır besiciliğinde önemli potansiyel var
Prof.Dr Tayfur BEKYÜREK / Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı
Ülkemizde son 25 yıldır sığır varlığında yüzde 37, koyun varlığında yüzde 46, keçi varlığında yüzde 64, manda varlığında yüzde 87 oranında azalma oldu. Büyükbaş hayvanda azalmaya rağmen hayvan mevcudunun genetik kalitesinin iyileştirilmesi ile bakım ve beslenme tekniğinde ilerleme, hayvan başına et veriminde artış sağlandı. Ancak ulaşılan verimlilik düzeyi AB ve ABD’de ulaşılmış olan verimlilik düzeyinden oldukça düşük.
Bir sanayi kenti olarak tanınan ve bu konuda son yıllarda oldukça önemli atılımlar yapan Kayseri’nin tarım ve hayvancılıkla ilgili potansiyeli küçümsenmeyecek düzeydedir. Kayseri ilinde tarım işletmelerinin yüzde 30’u yalnız bitkisel üretim, yüzde 1’i yalnız hayvansal üretim ve geri kalan yüzde 69’u da hem bitkisel hem de hayvansal üretim yapıyor. Pastırma ve Türk sucuğunun ana vatanı olan Kayseri’nin özellikle sığır besiciliği ile ilgili önemli potansiyeli var. Ancak, besi sığırı işletmeleri içinde bilimsel teknikleri uygulayıp modern anlamda üretim yapan işletme sayısı çok sınırlı. Kayseri’de besicilik özellikle pastırma ve sucuk yapımı ile kurban bayramlarında il içi ve diğer illerde satılmak üzere yapılıyor. Kesilen hayvanlar iç piyasaya verildiği gibi Ankara’da borsada satılmak üzere karkas olarak gönderiliyor. Besicilik için hayvanlar çiftçilerden veya hayvan pazarından sağlanıyor. Özellikle Yozgat Boğazlıyan, Kırşehir, Sivas ve doğu illerinden bu materyaller temin ediliyor. Kayseri merkez, Develi, Pınarbaşı ve Bünyan ilçelerinde canlı hayvan pazarları var. Bu pazarlarda özellikle Kayseri’deki pastırma-sucuk imalathaneleri canlı hayvan alıyor. Hayvan alım-satımı yapanlar da buralardan aldıkları hayvanları et kombinaları ile et ve et ürünü işleyen işletmelere satıyor. Kayseri’de 17 adet kombina ile et ve et ürünleri işleyen tesis bulunuyor. Bu tesislerde 2004 yılında Tarım İl Müdürlüğü verilerine göre; bin 770 ton sucuk, 233 ton pastırma, 552 ton salam, 333 ton sosis, 80 ton kavurma üretimi yapılmış. İlde bulunan entegre et tesislerinin kapasitesi 27.00 ton /yıl olup ihtiyacı karşılıyor. Yine aynı verilere göre 2004 yılı büyükbaş hayvan varlığı 198 bin 498 adettir.
Bu miktar Türkiye büyükbaş hayvan varlığının yaklaşık yüzde 1.8’i kadardır. Küçükbaş hayvan varlığı ise 439 bin 838 adettir. Bu miktar Türkiye küçükbaş hayvan varlığının yaklaşık yüzde 1.3’ü kadardır. Tarım İl Müdürlüğü verilerine göre Kayseri’de 2004 yılı büyükbaş et üretimi 11 bin 807 ton, küçükbaş et üretimi 415 tondur. Kayseri il genelinde gerek yetersiz beslenme ve gerekse bakım şartlarının kötü olması nedeniyle hayvanlardan elde edilen verimler ülke genelinin altındadır. Kayseri öncelikle hayvan başına verimliliği arttırmak, maliyetleri düşürmek zorundadır. Aksi taktirde piyasadaki rekabet koşullarıyla üretim yapılamaz hale gelir.
Başarının en önemli kriteri eğitimdir. Tüm üreticilere yetiştiricilik konusunda doğru bir eğitim verilmelidir. Bölgede geleneksel üretim yöntemleri terk edilmeli, mutlaka modern üretim yöntemleri uygulanmalıdır. Geleneksel üretim yöntemleri ile günümüz koşullarında ekonomik karlılık mümkün değildir. Bu konuda, Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nden azami ölçüde yaralanılmalıdır.