Kurum kültürünüz finansal performansınızı etkiliyor mu?

Serdar YURDAKAL / Değişim Yönetimi Danışmanı

Kurum kültürü bugün hala en çok tartışılan ve önemi gittikçe artan yönetim konularından biri. Konuyla ilgili yazılmış kitaplarda veya internette kurum kültürüne ait yüzlerce tanım bulabilirsiniz. Bu tanımlardan ikisine aşağıda yer verdim:

Kurum kültürü, çalışanlar tarafından paylaşılan; kurumun var oluş nedenini, iş yapma biçimlerini, değerlerini, inançlarını içeren, çevresi ile iletişiminde kurumun rotasını çizen öğrenilen ve paylaşılan davranışlar kümesini içerir.

Kurum kültürü bir kurumda yer alan, çalışanlarca paylaşılan ve çalışanlara öğretilen, inançların, tutumların, değerlerin, varsayımların ve iş yapış biçimlerinin konsolide toplamıdır.(Lussier & Achua, p. 410).

Kurum kültürü çalışanların yaşamında önemli bir rol oynuyor. Nasıl oynamasın? Kurum kültürünün bir kısım unsurunun göze görünür olmasına karşın, çalışanların davranışlarını ve birbirleriyle ilişkilerini şekillendirmesi açısından kültürün görünmeyen unsurları inkâr edilemez bir gizli güçtür. Ortalama olarak bir çalışanın haftada 40 ila 50 saatini iş yerinde geçirdiği dikkate alırsanız, insanın bu gücün etkisinde kalmaması imkânsız. İş yerindeki hâkim tutum ve davranışlardan şikâyet etmeyene hiç rastlamadım. Çoğumuz çalıştığımız kurumlarda meslektaşlarımızla ailemizden daha fazla zaman geçiriyoruz. Sağlıklı ve anlamlı bir çalışma ortamı motivasyonumuzu etkiliyor ve daha iyi performans göstermemize yardımcı oluyor. Bir organizasyonun kültürü şirketin veya çalışanlarının geleceğini olumsuz etkileyebileceği gibi olumlu bir kurum kültürü çalışanların kişisel ve mesleki gelişmelerine de katkıda bulunuyor. Örneğin, bugün artık üstün becerilere sahip, iyi eğitim almış yetenek olarak görülen insanlar çalışacakları şirketleri kendileri seçiyorlar. Olumlu bir çalışma ortamına sahip, öğrenmek ve gelişmek için daha iyi fırsatlar sunan kuruluşları daha iyi maaş ve maddi imkanlar sağlayan kurumlara tercih ediyorlar. Microsoft, Linkedin, Google gibi şirketlerin başarılarının arkasında yetenekleri tutacak ve çekecek kurumsal kültüre çok yatırım yapmalarıdır.

Performansa etkisi

Araştırmalarda olumlu örgüt kültürünün çalışanlarının davranışları üzerindeki etkisinden yola çıkılarak, motivasyonu ve bağlılığı yüksek çalışanların performans göstergelerini de olumlu olarak etkilediği sonuçları çıkmaktadır. 

Kültür ve finansal performans arasındaki ilişki birçok araştırmacının çalışmalarına konu olmuştur. Kotter ve Heskett’in 1992 tarihli çok satan “Corporate Culture and Performance” isimli kitaplarında kurumsal kültür ve finansal performans arasındaki ilişki incelenmiş. 22 farklı sektörden edinilen veri üzerinde yapılan regresyon analizi kurumsal kültürün şirketlerin uzun vadeli finansal performansları üzerinde etkisi olduğunu göstermiştir. Güçlü işyeri kültürüne sahip şirketler gelirlerini ortalama olarak zayıf kültüre sahip şirketlere göre 5 kat daha fazla artırdıkları görülmektedir. Ayrıca olumlu kültüre sahip şirketler işgücü büyümesi, hisse senedi değerleri ve net gelir gibi ölçümlerde de diğer şirketleri geride bırakmışlardır. 

Daha sonra 2001 yılında Kaliforniya Üniversitesi'nden Eric Flamholtz “Corporate Culture and the Bottom Line” isimli çalışmasında kültürün sadece kurumsal etkinliğin dışında ayrıca bilanço sonuçlarına da etkisi arasında kuvvetli ağlantılar olduğunu göstermiştir.

Daha yakın zamanda (2008) Richard Barrett ve Hewitt Associates tarafından yapılan çalışmalarda çalışan memnuniyeti yüksek şirketlerde güçlü kurumsal değerlerin ve kültürün arasındaki ilişki yine yüksek finansal performans ilişkisi sonucu çıkarmıştır.

Liderlerin rolü

Güçlü bir şirket kültürü enerji ve momentum oluşturur. Pozitif enerji ve tutum organizasyona başarı için ivme kazanır. Olumlu ortamlar bulaşıcıdır. Bir bölümdeki olumlu hava yavaş yavaş teşkilattaki tüm çalışanları etkiler. Peki, bu ortamı yaratmak kimin işidir? Tabii ki liderlerin.

Örgüt kültürü büyük ölçüde örgütün liderleri tarafından şekillenir. Liderin rolü, rol modeli olarak çok önemlidir. Lider şirketinde çalışanlarının arkadaşlarına veya müşterilerine nasıl davranmalarını istiyorsa, öncelikle kendisi tutum ve davranışlarıyla çalışanlarına örnek olmalıdır. Örneğin toplantıların uzadığından şikâyet edip, toplantılara hep geç gelen şirket yöneticileri çok görüyoruz. 
Unutmayın kültürünüz markanızdır!