Limited şirketlerde pay devri nasıl yapılır?

Bilindiği üzere, limited şirket ortakları şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme borçlarından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu olurlar ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri gereğince takibe tabi tutulurlar. Ortağın şirketteki sermaye payını devretmesi halinde ise, payı devreden ve devralan şahıslar devir öncesine ait amme borçlarının ödenmesinden müteselsilen sorumlu tutulurlar. Bu çerçevede, limited şirket ortaklarının sorumluluklarının tespitinde esas sermaye paylarının devre konu olup olmadıklarının belirlenmesi önem arz etmektedir. Esas sermaye paylarının devri konusunda ise Türk Ticaret Kanunu hükümlerini dikkate almak gerekir. İşte bu yazımızda, geçerli bir pay devri için takip edilmesi gereken aşamalar ele alınacaktır.

6102 sayılı TTK'ya göre, limited şirket ortaklarının esas sermaye paylarının devri ve devir borcunu doğuran işlemlerin yazılı şekilde yapılması ve tarafların imzalarının noterce onanması şarttır. Dolayısıyla, pay devri için gerekli ilk şart payını devretmek isteyen ortak ile payı devralacak kişinin noter huzurunda pay devri sözleşmesi imzalamalarıdır.

TTK, ayrıca, devrin şirkete karşı geçerlilik kazanabilmesi için kural olarak genel kurulun onayını aramaktadır. Bu nedenle, noter huzurunda pay devri sözleşmesi imzalandıktan sonra, şirkete müracaat ederek genel kurulun devri onaylaması talep edilmelidir. Eğer şirket sözleşmesinde aksine bir düzenleme yok ise, bu konuda toplantıda temsil edilen oyların salt çoğunluğu ile karar alınabilir. Fakat, hemen belirtelim ki, genel kurulun onayına ilişkin bu düzenleme emredici değildir. Çünkü, şirket sözleşmesinde aksi öngörülebilir, bir başka deyişle şirket sözleşmesine konulacak bir hükümle genel kurulun onayını hafifletebilir, belirli bazı hallere özgüleyebilir ya da kaldırabilir. Örneğin, şirket sözleşmesinde, genel kurulun onayının aranmayacağı, devrin noterde imzalanacak sözleşme ve şirkete bildirim ile geçerli hale geleceği öngörülebilir. Şirket sözleşmesinde böyle bir hüküm yok ise, doğal olarak, genel kuruldan onay alınması gerekir.

Genel kurul pay devrini onayladıktan sonra, müdür veya müdürler kurulu devri şirketin pay defterine kaydeder. Ayrıca, esas sermaye paylarının devirlerinin tescil edilmesi için, şirket müdürleri tarafından otuz gün içinde ticaret sicili müdürlüğüne başvurulur. Esas sermaye paylarının devirlerinin tesciline ilişkin başvuruda “şirket sözleşmesinde aksi öngörülmemişse esas sermaye payının devrine onay veren genel kurul kararının noter onaylı örneği; esas sermaye payının devrine ilişkin tarafların imzaları noter onaylı devir sözleşmesi ve pay devrinin işlendiği pay defterinin ilgili sayfasının örneği” ticaret sicili müdürlüğüne verilir.

Peki, limited şirket pay senedi çıkarmışsa, genel kurul onayı aranır mı? Bu soruyu sormamızın sebebi, TTK’nın limited şirketlere, ispat aracı şeklinde veya nama yazılı pay senedi çıkarma imkanı tanımasıdır. Ancak, hemen belirtelim ki, bu imkan tanınsa da, düzenlemenin gerekçesinde, limited şirket tarafından pay senedi çıkarılmasının, paya devir ve dolayısıyla dolaşım kolaylığı sağlamayacağı belirtilmiştir. Bu nedenle, limited şirket tarafından ispat aracı şeklinde veya nama yazılı pay senedi çıkarılmış olsa dahi, limited şirket esas sermaye paylarının noter huzurunda imzalanan bir devir sözleşmesi ile devredilmesi gerekir. Dolayısıyla, sonradan olumsuz bir sonuçla karşılaşmamak için, limited şirket ortaklarının esas sermaye paylarını devrederken 6102 sayılı TTK'da ve ikincil düzenlemelerde yer alan hükümleri göz önünde bulundurmaları menfaatlerine olacaktır.