Otizm tanısı kondu, ne yapmalı

İSTANBUL - Çocuğunuzda yaşıtlarından farklı davranışlar gözlüyorsanız bir şeylerin yanlış gittiğinden şüphelenmeye başlamalısınız. Seslendiğinizde bakmıyorsa, sizinle ve başkalarıyla göz kontağı kurmuyorsa, oyuncaklarla amacı dışında oynuyorsa, konuşmada gerileme veya gecikme varsa, 12 aylıkken hiçbir mimik ifadesi ve heceleme yoksa tekrarlayan el ve vücut hareketleri varsa, söylenenleri duymuyormuş gibi davranıyorsa, bazı kelimeleri amaçsızca tekrarlıyorsa çocuğunuzda otizmin varlığından şüphe edebilirsiniz. Peki, böyle bir şüpheniz varsa ilk olarak nereye başvurmalınız?

 

Algı Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi psikologlarından Dilek Erzenli, çocuğunda farklı davranışlar gözlemleyen ailelerin nereye başvuracağını bilmediğini söyledi. Otizm tanısının sadece konunun profesyonelleri tarafından konulabileceğini vurgulayan Erzenli, bu uzmanların da çocuk ve ergen psikiyatristleri ile çocuk nörolojisi uzmanları olduğunun altını çizdi.

 

Otizmin ilaçla tedavisi olmadığını ancak obsesyonlar, öfke kontrolü gibi istenmeyen davranışları azaltmak için ilaç verildiğini anlatan Erzenli, "Çocuk psikiyatristleri çocuğu gözlemleyip, doğumundan itibaren geçen sürenin öyküsünü alır, psikolojik testler ve tıbbı tahliller ister. Bütün bu süreçten sonra tanı koyar. Otizm teşhisi konan çocuk, ilerleyen yıllarda düzenli olarak çocuk psikiyatristini ziyaret etmeli, ilaçların etkisi ve çocuğun durumu kontrol altında olmalıdır" dedi.

 

Erzenli, frajil X sendromu , angelman sendromu, tuberoskleroz, bazı kromozom bozuklukları ve bazı nörolojik hastalıklarda da otizm belirtileri görüldüğünü ancak bunların tanısının çocuk nöroloğu tarafından konulduğunu belirterek, "Bazı durumlarda otizme eşlik eden epilepsi de çocuk nöroloğu tarafından tedavi edilir" diye konuştu.

 

Tanı konulduktan sonra yapılacaklar

Erzenli, otizm tanısı konulduktan sonra yapılması gerekenleri de şöyle sıraladı:

"Bazı devlet hastaneleri, askeri hastaneler ve üniversite hastanelerinde bulunan özürlü sağlık kurullarına başvurmalısınız. Bu kurullarda nöroloji, psikiyatri, dahiliye, kulak burun boğaz, genel cerrahi uzmanları bulunur. Bu kurul çocuğunuza özürlü sağlık raporu verir. Bu raporla vakit kaybetmeden size en yakın özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine başvurabilirsiniz. Bu merkezlerde verilen eğitimin aylık 12 saati devlet tarafından karşılanır. Ama tavsiye edilen aylık eğitim süresi ayda en az 80-140 saat arasında olduğu düşünülürse 8 saat verilen eğitim hakkı çocuk için yeterli olmaz. Bu nedenle siz de ek olarak ücretli dersler almalısınız. Eğitimcinizin sizi ve evdeki diğer bireyleri de eğitmesi gerekebilir."