Oto yan sanayiciler 3 Alman’ın peşinde
Bentley’den Fiat’a kadar tüm dünyadaki markalara üretim yapan Türk yan sanayicileri, şimdi de üç Alman firmasını satın almak için girişimlere başladı.
İSTANBUL - Otomotiv ana sanayi firmalarının global adımlarından sonra, Bentley'den Fiat'a kadar her türlü araca parça veren Türk otomotiv yan sanayi de büyük oynamaya başladı.
TAYSAD Organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren 287 üyeli Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği'nin (TAYSAD) üç üyesi otomotivin dev ülkesi Almanya'nın kapısını çaldı. Türk sermayeli üç yan sanayi firması Almanya'da toplam değeri 500 milyon Euro'yu bulan üç fabrikası satın almak için harekete geçti.
TAYSAD Başkanı Celal Kaya, üç firmanın Almanya'da yan sanayi alanında üretim yapan fabrika almak için görüşmeler sürdürdüğünü açıkladı. Türk yan sanayi şirketlerinin küresel çapta iş yapar hale geldiğini ifade eden Kaya, şunları söyledi:
"Bu satın alma girişimlerinden birisi oldukça büyük global bir iş. Bu üç işin bedeli 500 milyon Euro'yu bulur. Pazarlıklar kolay olmuyor. Birinin Çin'de, Hindistan'da fabrikaları var. 2 aydır çok yoğun görüşülüyor. Yüzde 80 alınır diye düşünüyorum. Bu durum yan sanayinin dışarıda da iş yapabilir seviyeye geldiğini gösteriyor. Ne sağlayacak bu satın alma? Mesela Çin'de yoksanız birden bire Çin pazarına gireceksiniz."
"Krizle birlikte süratlice dışarıya açıldık" diyen Kaya "Rusya'da ciddi gelişme var. Tataristan'da 2011'de işler almaya başlayacağız. Brezilya'da gelişmeler var. Bir firmamız Brezilya'da bir proje aldı. Yoğun bir yıl yaşadık. İyi bir yılı kapatıyoruz. Gelecek yıl için 1 milyon 215 hedefini koyduk. Bağlanmış projeler var. İnşallah bu rakamlar realize edilir. Edilmemesi için bir neden yok" diye konuştu. Türkiye'de üretilen araçlarda yerlilik oranının artması kendileri için çok önemli olduğunu dile getiren Kaya "Amacımız yan sanayi de büyütmek. Tavanı delip çıkmamız lazım artık. TAYSAD üyeleri bir aracın yüzde 80'ini üretebilecek düzeyde" dedi.
İran'da fırsat var
Bu yıl yan sanayi ihracatının 5.5 milyar dolara ulaşacağını kaydeden Kaya, 2011 yılında 6 milyar doları mutlaka geçeceklerini söyledi. İran'ın talepleri olduğuna dikkat çeken Kaya "Ama ambargolar yüzünden karşılayamıyoruz. İran'a yaptırımlardan dolayı Avrupalı firmalar sırt dönmüş durumda. 1 milyon araç üretiliyor İran'da" dedi.
Yerlilik oranı azalıyor, devlet korumacılık yapsın
TAYSAD Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Alaca, Türkiye'de üretimi yapılan projelerde yerli yan sanayi oranının yüzde 30-40'larda kaldığını söyledi. "Türkiye'nin korumacılık yapması lazım" diyen Alaca, şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu demektir ki ana üreticiler kendi sermaye yapısındaki yan sanayiyi koruyorlar. Son 3-4 yıldır böyle. Türkiye'deki üretimler için yüzde 70-80'ler bitti. Bu oranlar artık yakalanamıyor. Buradaki firmanın uluslararası merkezi dayatıyor. Güçler daha çok merkezlere kaymış durumda. Buna Tofaş, Renault, Ford, Hyundai dahil. Türkiye'de üretim yapanlar global yan sanayicileri koruyorlar. Bu korumacılığı devletten bekliyoruz."Alaca, korumaya yönelik yöntemi ise şöyle açıkladı:
"Bugün Türkiye'de satılan araçların yüzde 70'i ithal. Devlet burada şöyle bir şart koşabilir. Bu ülkeye ithalat yapan firmalar, bu ülkenin yan sanayinden belirli bir oranda alım yapmak zorundadır. Bunu araç üretimi başlangıcında da yapabilirsiniz. Araçların yedek parçalarının ithalat yerine yerli ikamesi yoluyla da."
İşçi alımları yeniden başladı
İstihdamda artış başladığına dikkat çeken Kaya "Eylül ayından itibaren üçüncü vardiyalar başladı. Şu anda bizim üyelerimizin toplam 80 bin kişilik istihdamı var. 2009'da kaybedilen iş gücü yavaş yavaş geri dönmeye başladı. 3'te birini ekonomik krizde kaybetmiştik" diye konuştu.