Özel istihdam büroları 8 yılda 260 bin kişiyi işe yerleştirdi

Kezban KARABOĞA

İSTANBUL - Özel İstihdam Büroları'nın (ÖİB) sayısı 319'u buldu. 2004 yılında yasa ile kurulmalarının önü açılan istihdam bürolarının ağırlığı İstanbul'da. Yasanın çıkmasından bu yana geçen 7 yılda, sadece İstanbul'daki ÖİB sayısı 231'e ulaştı. Yurt içinde şube sayıları arttı, yurt dışına açılan ÖİB'ler var. Yabancılar da pazara girdi. Bunların en eskisi Amerikalı Adecco şirketi 1994 yılında beri Türkiye pazarında. Yine Amerikalı Manpower da 6 şubeyle pazara girmiş durumda ÖİB'ler Haziran 2004 ile Mart 2012 arasında toplam 258 bin 520 kişiye iş buldu. İşe yerleştirmelerde 2007 yılında zirve yaşandı. Sadece 2007 yılında 72 bin 321'i erkek 18 bin 203'ü kadın olmak üzere toplam 90 bin 524 kişi çalışma yaşamına ÖİB'ler aracığıyla girdi. 2008 krizinde işe yerleştirmede düşüş yaşayan ÖİB'ler 2010 yılında yeniden hareketlendi ve 27 bin 651 kişiyi, 2011 yılında ise 35 bin 564 kişiyi işe yerleştirdi. İş bulmanın kamusal bir hizmet olduğu görüşüyle kuruluşları tartışmalara da yolaçan ÖİB'lerin faaliyeti genişliyor. Ancak hala iş piyasasında İŞKUR baskın durumda. 2011 rakamlarına göre İŞKUR 363 bin 672 kişiyi işe yerleştirdi. ÖİB'lerin rakamı bunun 10'da 1'ine ulaşıyor. Ancak gelişme ÖİB'lerden yana. 2012 yılının ilk 3 ayında da ÖİB'ler aracılığıyla 7 bin 978 kişi iş buldu. Yeni kurulan ve tutunmaya çalışan ÖİB'lerde hızlı bir elenme de var. 319'u faaliyette olmakla birlikte, şimdiye kadar 234 ÖİB tutunamayarak kapandı.
ÖİB'lerin gündeminde yurtdışına açılım var. Türkiye'nin yoğun iş yatırım ilişkileri içinde olduğu ülkeler hedefte. Hugent Satış Direktörü Çağlan Ünal Üzümcü, "2012 sonuna kadar Mısır ofisimizi açacağız. Mısır'da da üst düzey seçme yerleştirme hizmeti vererek faaliyet alanımızı Türkiye dışına da taşımış olacağız" dedi.

Sektörde en fazla özel ev hizmetleri için eleman bulunuyor. Bu konuda uzmanlaşmış ÖİB'ler var. Damla İnsan Kaynakları bunlardan biri. Ev hizmetleri alanında profesyonel dadı, hemşire, şoför gibi hizmetlere yerleştirme yapıyor.

Manpower, Anadolu'ya yayılıyor

2011 global cirosu 22 milyar dolar olan Manpower, Türkiye de pazarında lider firmalar arasında yer alıyor. Manpower Türkiye'nin önümüzdeki yıllar için ülkenin ekonomik koşulları dahilinde agresif bir büyüme hedefi var. Bunu da özellikle Anadolu'da yeni şubeler açarak var olan hacminin en az 2 katı oranında büyüyerek yapmayı planlıyor. Manpower "giriş seviyesin"den "genel müdür seviyesi"ne kadar geniş bir yelpazade istihdam hizmetleri sunuyor. Türkiye'de Manpower markası dışında ayrıca Manpower Professional markası ile de orta ve üst düzey daimi pozisyonlarda seçme ve yerleştirme hizmeti sunuyor.

İzinsiz faaliyet büyük sorun

Sektörün en önemli sorunlarından biri, izinsiz aracılık faaliyeti. Aslında bu yasadışı faaliyeti önlemeye dönük cezalar var. İstanbul Özel İstihdam Büroları Derneği Başkanı Vural Şeker, Yasa 2003 yılından beri yürürlükte ve aracılık yetkisi olmayanlara yetersiz de olsa uygulanıyor. Cezası ise izinsiz iş ve işçi bulmaya aracılık 13.593 TL.İş arayandan menfaat temin etmek yani işe yerleştirme işleminden para almak 13.593 TL tutarında. Bu hatalı bilgilendirme gösterdi ki simsarlar cirit atıyor ve yeteri kadar yakalanamıyorlar öyle ki yasa bile unutulmuş sanki yeni çıkacak gibi algılanıyor" dedi.

Devlet ÖİB'leri kurumsallaştırmalı'

Devlet ÖİB'leri kurumsallaştırmalı'

İstanbul Özel İstihdam Büroları Derneği Başkanı Vural Şeker:
"Faaliyet alanlarına göre 8 farklı ÖİB var. Özel ev hizmetleri işkolunda faaliyet gösteren ÖİB'ler çoğunlukta. Kayıtlı ÖİB'ler içinde en fazla pay spesifik alanda işe yerleştirmeler ve bunların içinde de ağırlıklı pay bilişim sektörüne iş yapan bürolardır. Sadece aracılık değil, tüm İK hizmetlerinde belgenin zorunlu olması gerekir. 3 ana işlev olan seçme yerleştirme -İK, danışmanlık - İK. Hepsi ilk ve ana işlevi yerine getirdiği ya da getirmek istediği için ÖİB belgesini alıyor. ÖİB olmayıp, yani işe yerleştirme yapmayan, istihdam sağlamayan firmalar, belge almadan da İK alanında danışmanlık ve çeşitli eğitimler düzenliyor. Biz burada ana bir sorun saptıyoruz, devletin sadece aracılık faaliyetleri için değil tüm İK hizmetleri için bir belge zorunluluğu vermesini istiyoruz.  Türkiye'de bu işi yapan yasada iki temel oluşum var biri İŞKUR diğeri ÖİB ler. İŞKUR'un son zamanda yapmış olduğu büyüme hamleleri piyasayı olumsuz ölçüde etkileyecektir. Kısa sürede çalışan sayısını 10 bin kişiye çıkarmayı düşünüyorlar ve hizmetleri ücretsiz. Bu durum sektörde bir daralma yaratacak. Bu yüzden izinli yasal oluşumlar etkilenmesin diye izinsizlerin ayıklanması iyi olur.Belirsizlik havası hiç olmadığı kadar fazla."