Pankreas kanserine "Akıllı İlaç"la çare arayacaklar

 

 

ESKİŞEHİR - Anadolu Üniversitesi Bitki, İlaç ve Bilimsel Araştırmalar Merkezi (AÜBİBAM) Müdürü Doç. Dr. Lütfi Genç, sadece kanserli hücreleri hedef alarak, erken teşhis ve tedavisini bir arada yürütecek olan "Akıllı İlaç" projesiyle, pankreas kanserini "ölümcül" kanser türlerinden çıkarmayı hedefliyor.

 

Projenin yürütücüsü AÜBİBAM Müdürü Doç. Dr. Genç, AA muhabirine, pankreas kanserinin, araştırmalara göre riskli kanser türleri arasında yer aldığını belirterek, teşhis edildikten sonraki 6 ay içinde hastaların yüzde 85'inin hayatını kaybettiğini söyledi.

 

Başlangıç evrelerinde hiçbir belirti göstermeyen, erken teşhisi ve cerrahi müdahalesi zor olduğu için "ölümcül" olan pankreas kanseriyle mücadele etmek amacıyla geliştirdikleri projenin, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından onaylandığını bildiren Doç. Dr. Genç, şunları kaydetti:

 

"Piyasada bir çok kanser ilacı var ancak bunlarda seçicilik yok. Biz ilacı vücuda uyguladığımız zaman, kanserli bölgede lokalize olarak orada toplanacak, sonra aktif madde salınacak. Bu yüzden normal hücreler zarar görmeyecek. Sadece kanserli hücreleri hedeflendirdiğimiz için biz buna 'Akıllı İlaç' diyoruz. Normal hücreler etkilenmediği için tedavi daha hızlı sonuç verecek. Örneğin hasta kemoterapiye girdiği zaman kanserli hücrelerin dışında normal hücreler de ölüyor. Çünkü ikisi birbirine çok benziyor. Normal hücrelerde öldüğü için kemoterapiden sonra hasta bir süre kendine gelemiyor, kür arttıkça hasta daha da bitkin düşüyor. Bu yüzden hem erken teşhise yardımcı olacak hem de tedaviyi kolaylaştıracak bir 'Nanopartiküler ilaç taşıyıcı sistem' geliştiriyoruz. Böylece normalde hastaya 300-500 miligram dozda verdiğimiz ilacı hedefleme yaptığımız için daha düşük dozlarda belki 100-200 miligram ilaçla tedavi edebileceğiz."

 

Projeyle hem erken teşhis hem tedavi dolayısıyla pankreas kanserinde ölüm oranını azaltmayı hedeflediklerini dile getiren Doç. Dr. Genç, tedavinin daha hızlı sonuç vermesiyle kanserin yayılmasının da önüne geçileceğini aktardı.

"Laktoferrinin hücre zarında uygun reseptöre bağlanarak ilgili kanser hücrelerine gidiyor, kanser neredeyse orada toplanıyor" diyen Doç. Dr. Genç, "Vücuda ilacı verdik eğer başlangıç evresindeyse laktoferrin sayesinde vücuttaki kanserli hücreler hedeflenecek, ilacın içeriğinde yer alan demir sayesinde ise MR dediğimiz görüntüleme cihazlarında kanserli bölge daha kolay tespit edilebilecek. Böylece, pankreas kanserinde erken teşhis sağlanmış olacak" ifadesini kullandı.

 

Çalışmalarının bilim adamlarına ışık tutarak, tüm kanser türlerinin tedavisi için geliştirilebileceğine dikkati çeken Doç. Dr. Genç, projenin iki yıl içinde tamamlanacağını anlatarak, "Nano ilaç taşıyıcı sistemin pankreatik kanser hücreleri üzerindeki etkileri ve hedeflenmeleri önce kültür hücreleri üzerindeki etkileri ve hedeflenmeleri incelenecek, daha sonra deney hayvanları üzerinde, daha sonrada gönüllü hasta grubu üzerinde inceleyeceğiz. Bu konuda hastanelerin onkoloji servisleriyle çalışılabilir. Pankreas kanserinde erken teşhis ve tedavide yol alabileceğimize inanıyorum" diye konuştu.

Doç. Dr. Genç, "Akıllı İlaç" proje ekibinde AÜ Fen Fakültesi Kimya Bölümü öğretim üyeleri Prof. Dr. Rıdvan Say ve Prof. Dr. Arzu Ersöz ile Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Emel Ergene'nin yer aldığını sözlerine ekledi.