Petrol ne kadar gergin?
Burak DEMİRPEHLİVAN / SAXO CAPİTAL MARKETS
Irak’ta yaşanan gelişmelerin etkisi ile birlikte hem Amerikan (yaklaşık %5,00) hem de Brent (yaklaşık %6,50) petrolde yükselişlere tanık olduk. Irak 2012 OPEC verilerine göre dünya petrol üretiminin yaklaşık %3’ünü oluşturmakta ve 8. sırada yer alıyor. Kıyaslamak adına son dönem gerginliklerle gündeme gelen bir başka üretici Libya üretimi yaklaşık %1,5’luk bir paya sahip. Bu gerginliğin etkisinde ise bir başka detay daha yatıryor; o da Irak’ın dünyanın en fazla rezerve sahip 5. Bölgesi olması ve düşük kalan üretimin bölgede oluşacak stabilite ile ivmelenmesinin baltalanmış olması. İlk etapta gelen tepkiyi bu şekilde özetlemek mümkün. Peki ne kadar kalıcı olacak. Sorunun cevabı birkaç veride saklı gibi. Her iki petrolün volatilitesine baktığımızda bir artış gözlemlense geçmişe göre çok sınırlı bir etki olduğunu söylemek mümkün. Orta uzun vadede son dönemin gerginlikleri sıralandığında da zaten jeopolitik gelişmelere verilen tepkinin her seferinde daha az olduğu gözlemleniyor. Bunu şu şekilde yorumlalamak ta mümkün; petrol fiyatlarının arz-talep dengesine duyarlılığı geçmişe göre nispeten azalıyor.
Son bir buçuk yıllık seyri incelediğimizde karşımıza çıkan ana belirleyici Bren-amerikan ham petrol spreadinin işlemlerde ciddi şekilde tercih edilmesi gibi görünyor. Spread bu gerginlik esnasında yalnızca %28’lik bir yükseliş (geçmiş dönem hareketleri %70’in üzerinde değişimlere sahip olduğundan bu sınırlı bir tepki anlamına gelmekte) kaydetmiş durumda. Brent petrolün Amerikan’dan daha önce Temmuz vadesini doldurması ve şu aşamda da Amerikan ham petrolünün Temmuz vadesini dolduruyor olması fiyatlardaki volatiliteyi destekleyen bir unsur. Peki kısa vadeli opsiyonlar ne diyor?: Satım opsiyonlarında 100, 97, ve 95 seviyeleri öne çıkarken, alım opsiyonlarında daha belirgin bir yığılma görüyoruz ve tercih edilen fiyatlar 110, 115 ve 120. Piyasadaki fiyatlamaların yalnızca jeopolitik gelişmelere tepki verdiğini düşünmek eksik kalır. Önümüzdeki sürecin yüksek hacimli bir opsiyon piyasasına gebe olduğunu söylemek yanlış olmaz. Hatırlamak gereken ise spreadin orta vadeli seyrini sürdürdüğü.