Sokaktaki çöpten enerji üretiyor

Gamze ŞENER

İSTANBUL - Halen Büyükçekmece'deki fabrikada atık yakarak enerji ürettiklerini anlatan Sabancı Holding Çimento Grup Başkanı Mehmet Göçmen, "Sokak sokak belediyenin toplamadığı çöpleri topluyoruz" dedi.

"Evde büyük çocuk olmanın getirdiği bazı sorumluluklar vardır. Liderliğimizin bir parçası da yenilenebilir enerjiye yatırım yapıyor oluşumuz" diyen Göçmen, Türkiye'deki liderliği başka coğrafyalara taşıma iddiasında olduklarını anlattı. Sürdürülebilirlik ve çevreye saygılı politikalara önem verilmesi gerektiğini vurgulayan Göçmen, "En yakın rakibimiz atık yakmakta yüzde 1'lerde. Biz ise yüzde 22'ye varan oranlarda çöp yakıyoruz. Hedefimiz 2 yıl sonra yüzde 40'a ulaşmak" diye konuştu.

"Havadan enerji üretiyoruz"

Çoğunluğu Akçansa'ya olmak üzere atıkları değerlendirmek için 40 milyon dolarlık yatırım hedeflediklerini belirten Göçmen, "Mayıs 2011'de ve 2012 yılının başında yeni yatırımlar devreye girecek. Mersin ve Çanakkale'deki tesislerde toplam 35 megawatt enerji üreteceğiz. Bu enerji havadan üretilen enerji, yani sıfır maliyet. İyi tarafı, fabrika çalışırken enerji üretmesi, kapandığında işlemini durdurması. Kendi kendine enerji üreten bir yapı gibi." Göçmen, Mersin ve Çanakkale fabrikalarından elde edilecek enerjinin, her iki fabrikanın tükettiği enerjinin üçte birine tekabül ettiğini belirtti.

"Bugün toplamda 700 bin ton civarında atık yakıt veya atık malzeme kullanıyoruz" diyen Göçmen "Bunların içinde demir çelik sanayi atıkları, kimya sanayi atıkları, uçucu kül var. Bu 35 bin kamyon yük demek. Aynı zamanda İstanbul'a her sene 8'nci bir tepenin dahil olması demek" yorumunda bulundu. Bu modelin Türkiye'de yayılmasını hedeflediklerini kaydeden Göçmen, "Tabiata atılan atıklar ne kadar pahalı hale getirilirse bu sistemler değişir. Şimdilik ekonomik bir fayda olmasa da bir gün olacak" diye konuştu. 

"Enerji fakiriyken çimentoya teşvik verdik"

Çimento sektörüyle ilgili gelişmeleri "3 sene öncesine göre daha iyi" olarak yorumlayan Göçmen, "Bu durum, hükümetlerin ekonomiyi canlandırmak için inşaat sektörünü seçmeleri ile alakalı bir durum" dedi.

Türkiye'nin 'enerji fakiri' olmasına rağmen yıllarca enerji yoğun yatırımlara teşvik verildiğini söyleyen Göçmen, "Enerjiyi ucuz olmayan bir fiyatla ithal ediyorsunuz. Çimentonun maliyetinin yüzde 70'i enerji. Pahalıya mal ettiğimiz enerjiyi, devletin sırtından ucuz çimentoya çevirip, ihraç ederek yıllarca para kazandık. Teşvikleri verirken Türkiye'nin gerçeklerinin görülmesi lazım. Bu her zaman karşısında olduğum bir uygulama. Artık neyse ki o işler olmuyor" ifadesini kullandı. Göçmen, 2011 yılı için yeni bir yatırım hedeflemediklerini söyleyerek, satışların dış pazardan iç pazara kayacağını ve dolaylı olarak istihdam yaratacaklarını kaydetti.

Çin'de doğrudan fabrikaya giden atıklar, bizde ziyan oluyor

Sabancı Holding Çimento Grup Başkanı Mehmet Göçmen, "Bunu da bir sosyal sorumluluk projesi haline getirdik. Sanayi atıkları topluyoruz. Buradan kazandığımız para ile ihtiyacı olanlara sağlık hizmeti veriliyor. Bu değerlendirilse ortada çöp kalmaz" şeklinde konuştu. Çin'de bütün çöp kamyonlarının çimento fabrikalarına gittiğini belirten Göçmen, "Çin sürdürülebilirliği ön plana çıkardığı için enerji yoğun işlerde ihracat yapmıyor. Bizim en büyük rakibimiz olan Çin, bugün başka ürünlerde de enerji yoğun işlerde ihracatı bıraktı. Türkiye bu noktada stratejik hedef koymalı" diye konuştu.

"Çöpler kamu malı sayıldığı için yakacak olarak kullanılamıyor"

Atıkların çimento fabrikaları için bir nimet olduğunu söyleyen Göçmen, Türkiye'de 60'a yakın çimento fabrikası olduğunu ve belediye çöplüklerini kapatmak için büyük paralar harcandığının altını çizerek, "Benim bütün hayatım devletten bunu talep etmekle geçti. Verdikleri cevap ise 'kamu malını ihalesiz veremeyiz'. Çöp ayıklama tesisini de fabrikada kurmayı talep ettik ve mali bir destek istemedik. İstanbul belediyesi çöpü yok etmek için ton başına yaklaşık 80 lira ödüyor" dedi.

Çanakkale'de yıllık 50 bin ton çöp toplandığını belirten Çanakkale Belediye Başkanı Ülgür Gökhan da "Bertarafını gömerek yapıyoruz. Çöpün bertarafı ile ilgili Çevre Bakanlığı'ndan yetki alınması halinde çöpümüzü Sabancı Çimento Grubu'na veririz. Belediye ile protokol yapılarak bu uygulama hayata geçirilebilir, yasal prosedür bu anlamda müsait. Kamu malı verilmez diye bir şey yok" dedi.