Sürdürülebilir işletme anlayışı

Dr. Murat SERT / Business Yönetim Danışmanı

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

Kâr edebilen bir işletme yapısı ortaya çıkarabilmek büyük yetenek ve emek isteyen bir süreçtir. Belki de bundan önemlisi, işletme faaliyetlerinin sürdürülebilir olmasıdır. İnsanın mevcut duruma alışıp sürekli daha fazlasını isteyen bir yapısı vardır. İnsanın hep daha fazlasını isteyen hırslı yapısı onu zamanla yıkıcı bir canlı haline getirir. ‘Son ırmak kuruduğunda, son ağaç yok olduğunda, son balık öldüğünde, beyaz adam paranın yenmeyen bir şey olduğunu anlayacaktır’ Kızılderili sözü konuyu çok güzel özetlemektedir. 

İnsanın düşünsel evriminin en üst noktası, bir yıldız tozu olarak evrenin bir parçası olduğudur. Bu düşünce insanı, bir bitkiden bir asteroide kadar hepimizi aynı kefede tutar ve evrende var olmuş canlı cansız her şeyin varlığına saygı duymamızı gerektirir. Yaşamın gerekliliği ve dengesi için evrende var olan her şeye duyulan bu saygı şarttır. Aynı şekilde şirketler de sürdürülebilir bir işletme yönetimi için bu saygı ile faaliyetlerini planlamalıdırlar. Çünkü çevremizi kuşatan her şey muazzam bir denge içindedir. Eğer bu denge bir şekilde bozulacak olursa, varlığımızı sürdürdüğümüz ortamda artan veya azalan tepkilerle işletmecilik faaliyetlerimiz etkilenecek ve karlılığımız giderek düşecektir. 

Sürdürülebilir bir işletmecilik için mal veya hizmetlerin tasarım aşamasındaki çevresel etkileri mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Doğa eşsiz bir sermayedir ve buna yatırım yapmak geri dönüşü kârlı olan bir iştir. Son yıllarda çevre bilincinin artması, buna duyarlı tüketici kitlesini ortaya çıkarmıştır. Bu duyarlılık ise yeşil pazarlamanın konusunu oluşturur. Günümüzde pek çok şirketin, insanların çevresel duyarlılığına uygun ürünler ürettiğini ve çeşitli çevresel projelerle imajlarına katkı sağladığını görmekteyiz. Elbette bu yatırımlar müşteri gözündeki marka değerini daha yüksek konumlara taşımaktadır. 

Profesyonel işletmecilik faaliyetleri arasında sayabileceğimiz sürdürülebilirlik felsefesi, mutlaka her şirketin vizyonunda olmalıdır. Şirketler planlarını yaparken ve stratejilerini oluştururken insan ve doğa yaşamına olan saygı mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Bugünün ihtiyaçlarını karşılarken gelecek nesillerin kaynaklarını yok etmek bir insanlık suçudur. 

Sürdürülebilir işletmecilik faaliyetleri için enerji tüketimi azaltılmalı ve kaçaklar asgariye düşürülmelidir. Yenilenebilir kaynak kullanımına ağırlık verilmeli, geri dönüşümlü ve doğada yok olan malzeme kullanılmalı, karbon ayak izi azaltılmalıdır. Mümkün mertebe kapalı bir sistemle atıkların geri dönüşümü sağlanmalı ve atık yönetimi sistemi devreye sokulmalıdır. Çalışma ortamları doğal aydınlatmadan yararlanılabilecek ve en az enerji tüketecek şekilde tasarlanmalıdır. Her ürün, verimli kullanım döneminin sonunda geri kazanımı düşünülerek tasarlanmalıdır. 

Doğa cömerttir ve sizin ona verdiğinizi misliyle size geri verir. Sürdürülebilir işletmecilik ile şirketiniz itibar kazanır ve daha çok saygı görür. Kurumsal imajınızın yaratacağı etki ile marka değeriniz artar ve müşteri sadakati sağlanır. Yenilenebilir kaynak kullanımı ile maliyetlerde düşüş ve kârlılıkta artış meydana gelir. Çevresel riskler için daha az kaynak ayrılır ve rekabet gücünüz olumlu etkilenir. İnsana ve doğaya olan saygı kurum kültürünü geliştirir ve çalışanların örgütsel bağlılığı bundan olumlu etkilenir. Örgütsel fedakârlıktaki olumlu gelişme ile çalışan performansında ve motivasyonunda artış gözlemlenir. 

Günlük çalışma faaliyetlerimizin arasında her şeyin bir sınırının ve sonunun olduğunu aklımızdan çıkarmamız gerekiyor. Dünyanın 10 yıl önceki rakamsal verileri ile bugünkü veriler çok farklı. Dünyayı yavaş yavaş yok ediyoruz ve onunla birlikte bizde yok oluşa sürükleniyoruz. Günümüzde her işletme doğal kaynakları minimum kullanarak, maksimum fayda ile kendi sürdürülebilirliğini sağlamak zorunda. Aksi takdirde bir gelecekten bahsedebilmek mümkün değil. 

Bilinçli bireyler için kendinin ve çocuklarının geleceğini güvence altına almak önemli bir gündem maddesi. Bu nedenle doğa dostu ve çevreci ürünler ciddi büyüklükteki bir pazarı oluşturuyor. Sürdürülebilirlik kavramı her şeyin bol olduğunu sandığımız ülkemiz için biraz yeni sayılır. Ancak bu bilinçle faaliyet gösteren şirketler, gelecekte hitap ettikleri pazarların en önemli aktörü ve rekabetçisi olacaktır. Bu nedenle sürdürülebilir işletme yönetimi kesinlikle ihmal edilmemelidir.