Sütle ilgili müdahale kurumu yolda

ANKARA - Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, sütle ilgili bir müdahale kurumu veya bu faaliyeti yürütecek bir mekanizmanın kurulması konusunda çalıştıklarını, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da bu konuda talimatı olduğunu bildirdi.

Eker, çiçeklenme döneminde kayısı ve bazı meyvelerde yaşanan don olayından çiftçilerin mağdur olmaması için borçların ertelenmesi ve bir miktar nakdi destek verilmesini içeren bir kararname hazırladıklarını, Bakanlar Kurulu'nda imzaya açılan bu kararnamenin yakında çıkacağını kaydetti.

Mehdi Eker, Dünya Çiftçiler Günü dolayısıyla Türkiye Ziraat Odaları Birliğini (TZOB) ziyaret etti.

TZOB Genel Başkanı Şemşi Bayraktar ile basına kapalı olarak bir süre görüşen Eker, daha sonra TZOB Başkanı ile açıklamalarda bulundu.

Hayvancılık konusundaki çalışmaları anlatan Eker, 2002'de 50 baş ve üzerinde büyükbaş hayvan barındıran işletme sayısı 4 bin 500 iken bugün bu sayının 18 bin 650'ye yükseldiğini, süt üretiminin 12,4 milyon tona ulaştığını söyledi.

Türkiye'de kayıtlı et üretiminin, kombinalardaki resmi kesimlerin yüzde 15 arttığını, Türkiye'de kayıt altındaki besi hayvanı yani kesilecek hayvan sayısının 2 milyon 170 bin olduğunu ifade eden Eker, bunun 1 yılda 1 milyon ton et anlamına geldiğini, ancak pazarlama ve piyasa düzenlemesi ile ilgili sorunlar olduğunu kaydetti.

Eker, 2005'de özelleştirme kapsamından çıkarılan Et ve Balık Kurumu'nun (EBK) şu anda piyasa düzenlemesi görevini üstlendiğini belirterek, "Sütle ilgili bir piyasa düzenlemesini de bir müdahale kurumunu veya bu faaliyeti yürütecek bir mekanizmayı da bizim kurmamız gerekiyor. Sayın Başbakanımızın da bize o yönde talimatı var. O konuda çalışıyoruz" diye konuştu.

Eker, 2 yıldır, piyasada süt arzının fazla olduğu dönemlerde süt tozu yapımını destekleyen bir çalışma yürüttüklerini, bunun ihtiyaç duyulan hallerde müdahale edecek bir kuruma dönüşmesi gerektiğini söyledi.

Desteklemelerden yapılan kesinti

Hükümetlerinin prim desteklerini ön plana çıkardığını, primlerin kalite ve verimlilikle ilişkilendirildiğini de belirten Eker, desteklemelerden yapılan kesinti konusunda "Gelir Vergisi Kanunu'nda bir madde var. O maddeye istinaden bir kesinti yapılıyor, bu konuda Maliye ile görüşmelerimiz var, bu konuda bir düzenleme yapılacak. Bu üreticiye verdiğimiz bir destektir, bunun üreticinin aleyhine gelişmemesi lazım" dedi.

Kesinti oranına ilişkin soru üzerine Eker, bu konuda çalışmaların sürdüğünü söyledi.

Sütte düzenleyici kurum

Daha sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Eker, "Süt için düzenleyici kurum özerk bir yapıda mı yoksa bakanlığa mı bağlı olacak? Neden Süt Konseyi ile çalışılmıyor?" sorusu üzerine, "Süt Konseyi'ni kendilerinin kurduğunu, 6 üründe konsey kurduklarını, konseyin istişari bir organ olduğunu" anlattı. Eker, Süt Konseyi'nin yaptırımı, müeyyidesi ve bütçesi bulunmadığını söyledi.

Eker, burada bir müdahale kurumunun söz konusu olduğunu, "illa özerk bir yapısı olması" gerekmediğini, kurumda tüm partnerlerin, tarafların temsilcilerinin bulunması gerektiğini kaydetti. Bakan Eker, müdahale kurumunun, piyasa regülasyonunu yapması, sütte arz fazlası veya azlığı olduğu dönemlerde düzenlemeye gitmesi gerektiğini anlattı.

"TMO'yu müdahale kurumu haline dönüştürme çalışması yapıyoruz"

TMO'yu da bir müdahale kurumu haline dönüştürme çalışması yaptıklarını belirten Eker, bunun başka mekanizmalarla örneğin lisanslı depoculuk ve vadeli işlemler borsasının geliştirilmesiyle bağlantılı olduğunu, süt sorununun da bu şekilde olduğunu, çalışmaların sürdüğünü, kararları sektör paydaşlarıyla birlikte aldıklarını anlattı.

Ette KDV'nin düşürülmesi

Etteki KDV'nin yüzde 8'den yüzde 1'e indirilmesine ilişkin soru üzerine de Bakan Eker, bunun Maliye Bakanlığı ve Hazine ile görüşülmesi gereken bir konu olduğunu söyledi. Türkiye'de 1 milyon ton et üretildiğini, karkas etin kilogramı ortalama 14 liradan hesap edildiğinde, bundan alınan verginin düşürülmesi halinde söz konusu vergi gelirinin temini konusu doğacağını anlatan Eker, "eskiden olduğu gibi, ucuz bol vaatlerde bulunmayı saygısızlık olarak gördüklerini, KDV'nin düşürülmesi konusunda talep olduğunu, buna Maliye ile görüşülerek karar verileceğini" söyledi.

Tarım alanında Rusya ile yapılan anlaşma ve rotokoller

Türkiye ile Rusya arasında tarım ürünlerine ilişkin anlaşmalar konusundaki soru üzerine Eker, Rusya ile Türkiye arasında bir çerçeve anlama 4 protokol imzalandığını hatırlattı.

Türkiye ve Rusya arasında 2005 ve sonrasında zaman zaman ilaç kalıntıları iddiaları ve karantina önlemleri konusunda sorunlar yaşandığını, yapılan son görüşmelerde bu sorunların aşıldığını kaydeden Eker, Rus yetkililerin "Türkiye ile vardığımız mutabakat ve geliştirdiğimiz çözümler dünyaya örnek olabilecek şekilde. Aynı şeyi AB ile yapamıyoruz. Onlar bu kadar rahat ve hızlı çözüm üretemiyor" dediklerini anlattı.

İmzalanan anlaşmanın tarımsal ticaretin geliştirilmesi yönünde büyük alan açtığını belirten Eker, Rusya'nın beyaz et ithalatında "diğer ülkeler kategorisinde" ayırdığı kotanın 30-35 bin ton olduğunu, Türkiye'ye daha fazla imkan tanımak için bu kotanın 185 bin tona çıkarıldığını söyledi. Eker, Türk beyaz et sektörünün arzu ettiği takdirde bu kotanın büyük kısmını kullanabileceğini belirterek, iki ülke bakanlıklarının ortak zemini oluşturduğunu, bundan sonraki kısmın devletlerin hükümetlerin değil firmaların, üreticilerin işi olduğunu söyledi.

TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Bakan Eker ile birlikte yaptığı açıklamada, Eker'in kendilerini ziyaretinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi ve sorunlarını aktardı.

Dünyada öncelikli bir sektör haline gelen tarım sektörünün daha verimli ve daha kaliteli üretim yapan bir sektör olmasını istediklerini, bu konuda mesafeler alındığını anlatan Bayraktar, bu süreçte örgütlenmenin önemini vurguladı. Örgütlenmenin güçlendirilmesi gerektiğini dile getiren Bayraktar, bu çerçevede Üretici Birlikleri Yasası'nın da önemli olduğunu söyledi.

Tarımda, arazi toplulaştırması, sulama, planlama gibi yapısal sorunlar bulunduğunu belirten Bayraktar, GAP, DAP, KOP gibi sulama projelerinin çok önemli olduğunu, bu projeleri ve arazi toplulaştırması ile Havza Bazlı Destekleme Modeli konusundaki çalışmaları desteklediklerini kaydetti.

Hayvancılık sektörünün önemine de işaret eden Bayraktar, özellikle süt sektöründe bir müdahale kurumu eksikliği bulunduğunu, bu sürece katkı vereceklerini ifade etti. Bayraktar, süt hayvancılığı geliştiğinde buna paralel et hayvancılığının da gelişeceğini, besi ahırlarının dolacağını anlattı.

Girdi maliyetlerine de değinen Bayraktar, çiftçilerin elektrik, gübre ve mazotta KDV indirimi istediklerini dile getirdi.

Desteklemelerden yüzde 4 gelir vergisi kesildiğini belirten Eker, bunun kaldırılmasını istediklerini, bu çerçevede çalışmalar yürütüldüğünü söyledi.