TÜİK'ten 'enflasyon' açıklaması
Enflasyon hesaplamalarıyla ilgili eleştirilere yanıt veren TÜİK, “Güveninin sarsılmasına neden olan bu tür yazılar, ülkemizin ekonomik ve sosyal gelişimine katkı sağlamaz” açıklamasını yaptı.
ANKARA - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon hesaplamasıyla ilgili bütün bilgilerin kurumun internet sayfasında uzun zamandan beri mevcut olmasına rağmen, TÜİK'in hesaplamalarını şaibeli göstermeyi amaçlayan yazıların zaman zaman yazılı basında yer bulmaya devam ettiğini bildirdi.
TÜİK'ten yapılan açıklamada, "Bu tür yazılar enflasyon hesaplamalarını üzerinde oynanan, yönlendirmelere maruz kalan ve güvenilmez bir gösterge olarak sunmayı hedeflemektedir" denildi.
Enflasyon oranlarının, uluslararası kavram ve yöntemler kullanılarak hesaplandığı belirtilen açıklamada, söz konusu kavram ve yöntemlerle uygulama sonuçlarının yerli ve yabancı kurum ve kuruluşlardaki uzmanların değerlendirmelerine açık olduğu, en ayrıntılı düzeyde de kamuoyu ile paylaşıldığı kaydedildi.
Buna ilişkin örnek de verilen açıklamada, enflasyon sepetinde bulunan mal ve hizmetlerin birim fiyatları ve sepet içindeki ağırlıklarının TÜİK'in internet adresinden kamuoyunun bilgisine sunulduğu ifade edildi.
2012 yılı enflasyon hesaplamalarında 444 ürün, 1169 ürün çeşidinin kapsandığını, 27 bin 500 işyeri ve 4 bin 176 konuttan her ay yaklaşık 375 bin fiyat derlendiği belirtilen açıklamada, sepette kapsanan mal ve hizmetlerin ağırlıklarının, sürekli yapılan hanehalkı bütçe anketleri ile belirlendiği kaydedildi.
Ankette hanehalklarına, hangi mal ve hizmeti satın aldıkları ve ne kadar harcama yaptıklarının sorulduğu, yapılan harcamaya göre sepette kapsanacak ürünlerin sepet içindeki ağırlıklarının hesaplandığı ifade edilen açıklamada, dolayısıyla, sepette kapsanacak mal ve hizmetler ile bunların ağırlıklarının bizzat hanehalkları tarafından belirlendiğine yer verildi.
"Bu tür yazılar ülkemizin gelişimine katkı sağlamaz"
Fiyatların, taze meyve-sebze, akaryakıt-tüp gaz ve 15 adet temel gıda ürünü için ayda 4 kez, kiralar ve ay içi fiyat değişimi az olan 78 ürün için ayda 1 kez ve bunların dışında kalan diğer tüm ürünler için ayın 10. gününü ve 20. gününü kapsamak üzere ayda 2 kez derlendiği belirtilen açıklamada, şöyle denildi:
"Fiyatlar halkımızın yoğun alış-veriş yaptığı market, süpermarket ve pazarlardan derlenmektedir. Ay içerisinde derlenen tüm fiyatların geometrik ortalaması alınarak aylık ortalama fiyat hesaplanmakta ve kamuoyuna açıklanan ağırlıklar kullanılarak, endeks zincirleme Laspeyres fiyat endeksi formülü ile hesaplanmaktadır.
Enflasyon hesaplamasıyla ilgili bütün bilgiler TÜİK'in internet sayfasında uzun zamandan beri mevcut olmasına rağmen, TÜİK'in hesaplamalarını şaibeli göstermeyi amaçlayan yazılar zaman zaman yazılı basında yer bulmaya devam etmektedir.
Bu tür yazılar enflasyon hesaplamalarını üzerinde oynanan, yönlendirmelere maruz kalan ve güvenilmez bir gösterge olarak sunmayı hedeflemektedir. Hiç bir inceleme, araştırma ve sorgulama ihtiyacı hissetmeden, enflasyon sepetinde olmayan ürünleri varmış gibi gösteren veya sepette olan ürünleri yokmuş gibi değerlendiren ve kamuoyunun TÜİK'e ve enflasyon verilerine olan güveninin sarsılmasına neden olan bu tür yazıların ülkemizin ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimine herhangi bir katkı sağlamayacağı açıktır."
Açıklamada, TÜİK'in, enflasyon rakamlarını uluslararası kavram ve yöntemleri kullanarak hesaplamaya devam edeceği, önceden olduğu gibi bugün de ürettiği verileri şeffaf ve zamanlı olarak kamuoyu ile paylaşacağı bildirildi.