Turizmdeki yaraya 'gül terapisi'
ISPARTA'dan / Seda TUZLU
Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) geçtiğimiz günlerde, TOBB Isparta Genç Girişimciler Kurulu Başkanı Ahmet Kabalak'ın daveti üzerine Isparta'ya gelen Türk İşadamı Reşat Dedekoç ile Tokyo'nun gazete ve dergilerinden 3 gazeteciye ev sahipliği yaptı. Japonya'da yaşayan işadamı Dedekoç, pırlanta ticareti yapıyor, restoran zinciri bulunuyor ve bunun yanı sıra kozmetik sektöründe de üretim yapıyor.
BAKA'daki buluşmada Türkiye'de bugüne kadar telaffuz edilmeyen, oysa Bulgaristan'da ciddi bir sektör haline gelen 'gül terapisi' için Japon turistleri Isparta'ya nasıl çekerizi konuştular. Her yıl sırf gül terapisi için Bulgaristan'a giden 40 bin Japon turisti Isparta'ya çekmenin yollarını arıyoruz. Güller diyarı olarak bilinen Isparta'nın bu unvanını sınırların ötesine taşıyamadığımızdan olsa gerek, Bulgaristan 'gül'ü çoktan turizme dahil etmiş bile.
Gülbirlik'in öncülük ettiği sanayileşme yatırımıyla, 'gül' kozmetik ve gıda alanlarında sanayiye kazandırıldı. Marka değeri yükseltilerek yurt içinde ve yurt dışındaki raflarda yerini alan ve il ekonomisinin lokomotifi haline gelen gül, elbette turizmdeki bunalımlı günlere terapi olabilir. Önünde bir Bulgaristan örneği varken bunu başarmalı zaten. Zararın neresinden dönsek kar mantığıyla…
BAKA'nın hazırladığı sektör raporlarında, rakamlarla gül ekonomisi şöyle açıklanmış: "Isparta'da üretilen gülleri işlemek üzere kurulmuş 18 tane firma, 2009 yılı verilerine göre bu firmalarda toplam 227 çalışan, ciroları 27 milyon 788 bin 762 TL ve toplam ihracatları 12 milyon 687 bin 515 dolar… İlde gül üreticileri birliği olan Gülbirlik'e ve özel kuruluşlara ait 5 adedi büyük olmak üzere toplam 15 adet gül yağı fabrikası var. Gülbirlik'in halen 6 birim kooperatifi, 8 bin üretici ortağı, 4 ayrı yerde kurulu 5 ünite gülyağı tesisi ile bir ünite gül konkreti tesisi mevcut. 5 dekar büyüklüğünde bir gül bahçesinden bir ay boyunca yaklaşık 3.5 ton kadar çiçek toplanabilmekte, toplanan bu çiçekler taze olarak damıtıldığında, sadece 1 kg gül yağı üretilebilmektedir. 1 kg gül yağının maddi değeri ise ortalama 6 bin 500 dolar. Isparta ilinde her yıl 1.5 tona yakın gül yağı üretilmekte. Yaklaşık 10 bin kadar aile gül tarımı ile uğraşmaktadır.
Gülü turist çekme aracı olarak kullanmayı başaran Bulgaristan'a gelince; Klisura ve Kazanlık kentleri arasında uzanan Gül Vadisi, dünyaca ünlü bir yer. Dünyaca ünlü! Çünkü dünyadaki tek gül festivali Bulgaristan'da yapılıyor. Her yıl Haziran başında, Kazanlık'ta yapılan kutlamalara sırf Gül Vadisi'ni görmek için binlerce turist katılıyor. Gül üretimi bu verimli vadinin başlıca geçim kaynağı. Yaklaşık 2 bin hektar ekiliyor. Vadiden yılda yaklaşık 1 ton gül yağı üretimi hedefleniyor. Bulgaristan'ın toplamda yıllık 1.5 ton gül yağı ihracatı var. Kilo fiyatı 5 bin euro civarında.
Üretimde de ihracatta da bölgeler arası ciddi farklılıkların olmamasına rağmen Bulgaristan deyim yerindeyse kendini iyi pazarlamış ve dünyada bilinirlik adına öne geçmiş. Farkındalık en büyük erdem, Bulgaristan bu erdemle turistleri bölgesine çekiyor. Isparta, BAKA'nın çalışmalarıyla uyandı ama yapacak çok işi var. Dileğimiz Isparta'nın turizmdeki yarasını 'gül terapisi'nin kapatması.