Türk şirketleri, Suriye'deki yatırımlarını askıya alıyor

Gamze ŞENER

İSTANBUL - Türkiye sınırına dayanan iç savaş Türk yatırımcıyı da vuruyor. Geçtiğimiz gün Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın açıkladığı reform vaadi gerçekleşene kadar ekonomik ilişkilerin normale dönmesi zor görünüyor.

Türk-Suriye İş Konseyi Başkanı Ruhsar Pekcan, Türk işadamlarının Suriye'deki yatırımları ile ilgili olarak "Halep ve Şam'daki Türk firmaları çalışmalarına devam ediyor ancak bazı küçük şehirlerdeki faaliyetler askıya alınmış durumda. Suriye'de yeni yatırım yapmak isteyen firmalarımız yatırımlarını askıya alırken, inşaat şirketlerimiz de Suriye'deki çalışmalarını durdurdu" diye konuştu.

Suriye'deki belirsizliklerin iş dünyasında kaygı yarattığını kaydeden Pekcan, "Suriye, özellikle vizesiz seyahat etme avantajı sebebiyle Türk işadamları için 'hedef üretim üssü' olarak görülüyordu' diyerek sözlerini şöyle sürdürdü: "Suriye'nin diğer Arap ülkeleri ile sahip olduğu GAFTA (Arap Birliği Serbest Ticaret Anlaşması) anlaşması çerçevesinde firmalarımız diğer Arap ülkelerine gümrüksüz ihracat için Suriye'yi hedef üretim üssü olarak seçmiş durumda. Özellikle Halep bölgesinde çok sayıda orta ve küçük boy yatırımcımız faaliyet gösteriyor."

İhracatı da doğrudan etkiler

Türkiye'nin bölgedeki konumuyla ilişkili olarak oldukça dikkatli bir politika izlediğini savunan Pekcan, "Bu kritik süreçteki tüm gelişmelerin ve çabaların paylaşılmamış olduğunu düşünüyorum. Beşar Esad'ın geçtiğimiz gün yaptığı açıklamalara paralel olarak vaat edilen reformların en kısa zamanda belirlenen takvim programına göre gerçekleştirilmesini, barış ve huzur ortamının bir an önce tesis edilebilmesini diliyoruz" açıklamasını yaptı.

Pekcan sözlerini şöyle sürdürdü: "Özellikle Suriye'de devlet ile iş yapan, ihale alan ve projelere devam eden firmalarımızda bu kaygı daha fazla. Suriye ile Türkiye arasında yatırımların karşılıklı korunması ve desteklenmesi anlaşması imzalandı ve uluslararası anlaşmalar çerçevesinde geçerliliğini koruyor. Ancak bu durum kaygıları tam anlamıyla ortadan kaldırmıyor. Olayların bu şekilde devam etmemesini diliyoruz, aksi takdirde ihracatımızda azalma olması kaçınılmaz olacak. Özellikle kara ulaşımının ve gümrükten geçişlerin zorlaşması söz konusu olabilir. Bu da ihracatımızı doğrudan etkiler."

Pekcan, 2011 yılının ilk 4 ayı değerlendirildiğinde ihracat düzeyinin geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre artış gösterdiğini belirterek "Suriye'de olaylar geçtiğimiz mart ayında başladı, nisan ve mayıs aylarında ise artarak devam etti. Daha sağlıklı sonuçlar alabilmek için, mayıs ve haziran verilerinin açıklanmasını beklemek gerekir" dedi.

Suriye ile ticaret hacmi 2.5 milyar dolara ulaştı

Suriye'de mevcut Türk yatırımları arasında çimento, iplik, tekstil, deniz balıkçılığı, gıda ve ambalaj bulunuyor. Suriye ve Türkiye dış ticaret hacmi 2010 yılında 1.8 milyar doları ihracat 662 milyon doları ithalat olmak üzere 2 milyar 511 milyon dolar olmuştu. 2010 yılı Ocak-Nisan döneminde Türkiye'nin Suriye'ye ihracatı yaklaşık 533 milyon dolarken, bu rakam 2011 Ocak-Nisan döneminde yüzde 8'lik artışla 578 milyon dolara yükseldi. Ocak-Nisan 2011 döneminde ticaret hacmi 825 milyon dolar olarak gerçekleşti. Geçen yıl aynı dönemde ticaret hacmi 770 milyon dolar olarak gerçekleşmişti

'30 bin Suriyeli mülteci var' iddiası

Ankara, Suriye'den gelen sığınmacıların sayısını 10 bin civarı olarak açıklarken, The Washington Times gazetesi, Türk Kızılayı'ndan bir yetkilinin Hatay'ın güneyindeki kampta 30 bin Suriyeli mültecinin yaşadığını söylediğini öne sürdü. The Washington Times gazetesi, Kızılay'dan bir yetkilinin telefonda verdiği bir mülakatta, Hatay'ın güneyindeki kampta 30 bin Suriyeli mültecinin yaşadığını, Suriyelilerin sınırı geçmeye devam ettiğini ve yetkililerin mülteci sayısının yüz binleri geçmesinden korktuğunu söylediğini iddia etti.

Gazete, sözcünün 250 bin mülteci ile başa çıkma kapasitelerinin olduğunu ifade ettiğini ve "Türk yetkililer Suriye hükümeti ile sınırın Suriye tarafına kamp kurmak için konuşuyor" dediğini savundu. Bu arada Türkiye'ye sığınan Suriye vatandaşları sayısı artmaya devam ediyor.

En son bildirilen verilere göre bu sayı 10 bin 718'e ulaştı. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Başkanlığı AFAD'dan yapılan açıklamada, "Ülkemizde bulunan Suriye vatandaşı sayısı: 10.718 (kadın: 2.649, erkek: 2.632, erkek çocuk: 2.751, kız çocuk: 2.686). 21 Haziran 2011 tarihi gece boyunca; ülkemize giriş yapanlardan 204 kişi kendi istekleri ile ülkelerine dönmüş olup, ilave olarak 283 Suriye vatandaşı ülkemize kabul edilmiştir. 10.718 kişinin 4.836'sı Altınözü, 5.215'i Yayladağı, 613'ü Reyhanlı İlçeleri'nde kurulu bulanan çadır alanlarında ikamet etmektedir. 54 kişi ise (15'i refakatçi) hastanede bulunmaktadır" denildi.