Türkiye-Meksika ekonomileri; 2002’den 2012’ye
Prof. Dr. Nurettin BİLİCİ
Şefika ERTÜRK
Meksika ABD’ye komşu, başta ABD ve Kanada olmak üzere çok sayıda ülke ile serbest ticaret anlaşması olan bir ülkedir. İhracatının %80’ini ve ithalatının %50’sini komşusu ABD ile yapmaktadır.(1)
2002 yılında 107 milyonolan nüfusu 2012 yılında 120 milyona yükselmiştir. Bu %12 civarında bir artış anlamına gelmektedir. Türkiye’nin nüfusu ise 2002’deki 64 milyon olan seviyesinden 2012 yılında 75 milyona yükselmiştir. Bu da %12 civarında bir artışa tekabül etmektedir. Bu rakamlar ekonomik kalkınmışlık seviyeleri birbirine yakın olan iki ülkenin nüfus artış hızlarının da benzer olduğunu göstermektedir.
Meksika 2002’de 650 milyar dolar olan GSYH’sini 2012’de 1.180 milyar dolara çıkarmıştır. Bu durum Meksika’nın 2002’de %1,58 olan dünya toplam GSYH’si içindeki ağırlığının 2012’de %1,64’e çıkması anlamına gelmektedir. GSYH’sini 233 milyar dolardan 790 milyar dolara (dünya toplam GSYH’si içindeki payını %0.7’den %1,1’e) (1) çıkaran Türkiye’nin artış oranı ise Meksika’ya göre çok daha yüksektir.
Ancak Türkiye’nin GSYH artışının sağlıklı (kalıcı) bir artış olup olmadığını söyleyebilmek için başka bazı verilere de bakılması gerekir.
Dış borçların miktarı Meksika’da 2002 yılında 160 milyar dolar idi. 2011’de 287 milyar dolara çıkmıştır (%80 civarı artış). Türkiye’nin 2002’de 130 milyar dolar olan dış borçları 2011’de 307 milyar dolara yükselmiştir. Bu %137 oranında bir artışı ifade etmektedir ve GSYH artışının bir kısmının dış kaynakla finanse edildiğini göstermektedir.
Dış ticaret rakamlarına bakıldığı vakit, Meksika ekonomisinde görülen istikrarlı seyir, bizden tarafta görülmemektedir. Meksika’da 2002’den 2012’ye ithalat ve ihracat rakamları birbirine paralel bir artış göstererek 2012’de ithalat 400 milyar dolara, ihracat ise 388 milyar dolara yükselmiştir. Cari açık, 2012’de, 2002 seviyesinde yani %1 civarında kalmıştır.
Türkiye’nin dış ticaret rakamları ise 2002’den 2012’ye ciddi artışlar göstermiş, 2012’de, yaklaşık 250 milyar dolar ithalat, 152 milyar dolar ihracat rakamlarına ulaşılmıştır. Ancak rakamlar yükselirken, ithalat-ihracat makası daralmak yerine, açılmıştır. Bu şekilde 2002 yılında %2 olan cari açık/GSYH oranımız 2012’de %6’ya çıkmıştır.
Yaptığımız Türkiye-Meksika karşılaştırması şunları göstermektedir: Meksika 2002-2012 arasını kapsayan 10 yıllık dönemde ılımlı fakat istikrarlı bir büyüme örneği sergilemiştir. Türkiye ise daha yüksek oranlı ancak riskli bir büyüme dönemi geçirmiştir.
Ekonomide izlemekte olduğumuz son geriye gidişin temelinde de, belki, bu riskli ekonomi politikasının sürdürülebilir olup olmadığına yönelik kuşku yatmaktadır. Son gelişmelerin aslında, yüksek tutarlı cari açıklara dayalı büyüme politikasının sonuna gelindiğini gösterdiğini söyleyebiliriz.