Türkiye, sattığından daha çok ayakkabı satın aldı

Sedat ALP

İZMİR - Ayakkabı ithalatı, ihracatının gelirinin üzerine çıktı. Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı Hüseyin Çelik, Türkiye'nin 2012'de 120 milyon çift ayakkabı ihraç ederek 552 milyon dolarlık döviz sağladığını söyledi. Bu miktarın 2011'e göre yüzde 22.8'lik bir artışı ifade ettiğini aktaran Çelik, bu yıl için de 650 milyon dolarlık yurtdışı satışı gerçekleştirerek, ihracatta yüzde 20 büyümenin hedeflendiğini kaydetti.
Türkiye'nin mevcut kapasitesinin tamamını kullanamadığını belirten Çelik, "Şu anda yaklaşık 450 milyon çift üretim kapasitemiz var. Buna karşın 230-250 milyon çift arasında üretim yapıyoruz. Mevcut sanayici kapasitesinin yüzde 57-60'ı kullanılabiliyor" dedi. 
Çelik, ayakkabı sektörünün 2015 yılı ihracat hedefinin 1 milyar dolar, 2023 hedefinin ise 1.5 milyar dolar olduğunu belirterek, "Ayakkabı sektörünün bu rakamın üzerine çıkacağını düşünüyoruz. Çünkü ülke genelinde ihracat yüzde 12.6 artarken, ayakkabı sektörünün ihracatı 22.8 oranı ile bunun neredeyse iki katı. Sektörün önü açık ama daha da açılabilmesi için bölgelere göre verilen destekler yerine, ayakkabıda sektörün kümeleştiği alanda desteklenmesi gerekiyor. Bunun dışında ayakkabı sektörü ithalat baskısı altındadır. Bu ithalat baskısına baktığımız zaman 2011 yılı sonu itibariyle 52 milyon çift ayakkabı ithalatına 870 milyon dolarlık döviz ödendi. 2012 sonuna baktığımız zaman yine 52 milyon çift ithalat yapıldı ama rakam 880-890 milyon dolara çıkıyor. Sektörün, ihracatı da 2011'de  92 milyon çift ayakkabı olarak gerçekleşti. Bu yıl sonu itibariyle 120 milyon çifte çıktı. Türkiye'nin ihracatının birim fiyatı çok düşük. Biz yurtdışına ağırlıklı olarak terlik türü ürünler satıyoruz. Yani yurtdışına sattığımız terlikler ürünlerimizin birim fiyatını düşürüyor" şeklinde konuştu.

Çin'de Türk ve İtalyan işbirliği
Bu yıl ihracatı yüzde 20 artışla 650 milyon dolara çıkarmayı hedeflediklerini dile getiren Çelik, 2012'de Türkiye'nin toplam ihracatının yüzde 20'sini tek başına Rusya'nın çektiğini, bu ülkeyi Irak, Suudi Arabistan, Almanya ve İtalya'nın takip ettiğini vurguladı. Sektörün ihracatını artırmak için yurtdışı fuarlara ağırlık verdiğini kaydeden Çelik, şunları söyledi: "Ayakkabı sektörünün yurtdışına açılan vitrini AYMOD Fuarı. Ama ihracatçılar birliği ve derneğimizin katkısı ile yurtdışında 2 fuar organize ediyoruz. Bunlardan birisi İtalya, diğeri de Rusya'daki fuarlar. Bunlara büyük ağırlık verdik. Türkiye'nin yurtdışındaki imajını yükselterek, buradaki Türk firmaların da ön plana çıkabilmesi için yaklaşık 250 bin euroluk bir bütçeyle Türkiye'deki 8 tasarımcıyı Rusya fuarına katılacak 8 firmayla eşleştiriyoruz. Daha sonra Türkiye'nin bir tasarım merkezi olduğunu bütün dünya basınına lanse etmek istiyoruz. Moskova Fuarı için İstanbul Aydın Üniversitesi ile Rusların çok önem verdiği gelin ayakkabısı imajını ön plana çıkartacak, ayakkabı modellerini mankenlere giydirerek fuarda tanıtım yapmak istiyoruz. Üçüncü olarak TASD İtalya'daki bir grupla Çin'in Şangay ilinde 9-11 Nisan 2013'de ortak bir fuar organize ediyor. Buradaki amaç, 1.5 milyar olan Çin'de nüfusun yüzde 20'lik dilimini oluşturan zengin kesime yönelik İtalyanlarla ortak bir çalışma yapacağız. Türkiye'den A grupta yer alan en az 10 firma ile oradaki fuarda Türk ayakkabı imajını bütün dünyaya tanıtacağız."

İthalata ek vergi talebi
Türkiye'nin sektörü koruma adına yurtdışından gelen ürünlerde, deri ayakkabı başına 2.5, diğer ürünlerde de 1.5 dolar civarında referans fiyat uyguladığını ifade eden Hüseyin Çelik, ithal malların çoğunlukla Uzakdoğu'dan gelen insan sağlığını tehdit edici ve kansorejen maddeler içeren ayakkabılar olduğunu vurguladı. Çelik, "Biz ithal ayakkabıların bir laboratuarda insan sağlığına uygun olup olmadığına ilişkin testlerden geçmesini istiyoruz. Koruma önlemlerini Ekonomi Bakanlığı üçer yıl uzatmıştı. Son olarak iki yıl daha uzattı. Önümüzdeki dönemde bunun ithalat baskısını azaltamayacağını düşünüyoruz. Konya, Gaziantep ve İzmir'de gerçekleştirdiğimiz sektörel toplantılarda, sektörün tekstilde uygulandığı gibi ithalatta bir ek vergiye ihtiyaç olduğu görüşü ortaya çıktı. Böylece sektör üzerindeki ithalat baskısını azaltarak, inovasyona Ar-Ge ve teknolojiye yatırımları artırarak sektörün önünü açmak istiyoruz. Bunu yaparken ithalatçıyı da rahatsız etmek istemiyoruz. Yüksek bir rakam uygulayıp ithalatı tamamen kesmek de bir fayda sağlamayacaktır. Çünkü ithalat olacaktır. Çünkü, bazı spor ayakkabılarda kullanılan malzemeler Türkiye'de çok üretilmediği için bunların Uzakdoğu'dan gelmesi son derece normal. Ortak noktayı bulmak için bakanımızla görüşeceğiz" şeklinde konuştu.

Dünyanın 9'uncu büyük üreticisi
Dünyada yılda 21 milyar çift ayakkabı üretiliyor. Bunun yüzde 60'ı Çin'de olmak üzere yüzde 90'ı Asya'da üretiliyor. Sektörün dünyadaki büyüklüğü 100 milyar dolar. Türkiye ise, 400-450 milyon çift aralığındaki üretim kapasitesi ile Avrupa'nın 3'üncü, dünyanın ise 9'uncu büyük üreticisi.