Türkiye, teknoloji girişimciliğinde nerede?
Değişim Yelpazesi'nde bu hafta teknoloji girişimciliği ele alınıyor
Teknoloji girişimcisi kimdir? Microsoft’un Bill Gates’i, Apple’in Steve Jobs’ı, Google’un Sergey Brin ve Larry Page’i, Facebook’un Mark Zuckerberg’u gözünüzün önüne gelsin. Kimdir bu iş adamları? Onları birkaç sözcükle tanımlamanız gerekse, hangi sıfatları seçersiniz?
Teknoloji öncüsü, yaratıcı, yenilikçi, dinamik, açık fikirli, farklı yollara sapmaya korkmayan ve tutkularının peşinde giden. Bu isimlerin ortak özelliklerinden sadece birkaçı. Evet, kimsenin girmeyi düşünmediği, düşünüp cesaret edemediği veya yolun başından döndüğü bilinmeyen bir patikaya girip o patikayı otoyola çeviren, yol kenarlarına da yeşillik ekmeyi ihmal etmeyen başarılı adamlar. Uzun ve yorucu bir öğrenme, deneme ve tökezlemelerde ayağa kalkma sürecine bıkmadan devam etmiş ve başarılı olmayı kafalarından biran olsun çıkarmamış inatçı girişimciler. Her zaman gelişime açık, kendi kendini test eden ve düzelten bir döngünün içinde zaman zaman teknolojinin yönünü belirleyen bu bir avuç profesyoneli son dönemde teknoloji girişimcileri olarak tanımlamaktayız.
Teknoloji girişimciliğinin amacı, teknolojik bir sorunu çözmek, eksiği gidermek veya bir inovasyonu hayata geçirerek yeni bir alan yaratmak. Telekomünikasyondan otomotive, tarımdan savunma endüstrisine, ambalajlamadan havacılığa, robotikten ilaç ve tıbbi araçlar sektörüne kadar aklınıza gelebilecek her alanda teknolojik girişimciliğine yer vardır. Teknolojik girişimi bir ürün veya servisle kısıtlamak doğru olmaz, insanların, şirketlerin veya ulusların geleceğinin tasarlandığı mühendislik süreçlerinin sentezi demek daha kapsamlı bir tanım olur. İş dünyası, bilgi merkezli, dijital yapıya dönüşmüştür. Bu yapıda, şirketlerin stratejik yönünü belirlemesi ve karar süreçlerini yönetmesi gün geçtikçe önem kazanmaktadır.
Bugün öne çıkan teknoloji girişimlerinin çoğu Amerika kökenli olsa da, dünyanın geri kalanı da teknoloji girişimciliğini ilerletmek için çeşitli çalışmalara yatırım yapmakta ve birbirlerinden destek alarak ülke ekonomilerine katkı sağlamakta. Çin, Hindistan, Brezilya ve Rusya finansal krize rağmen hızlı büyümelerini istikrarlı sürdüren ekonomiler. Bilgi işlem teknolojilerine yatırımları da benzer bir hızla artmakta. Refah düzeyini ve ekonomiyi düzeltmek için büyüme yönlerini teknolojiye çevirmek isteyen gelişmekte olan ülkeler de yok değil. Botsvana, Hindistan modelini izleyerek bilgi işlem teknolojileri için alt yapı oluşturmak ve kalifiye eleman yetiştirmek için yatırımcılar aramakta. BOCCIM Kuzey Ticaret Fuarı’nda uluslararası düzeyde girişimci ve yatırımcı ortakları arayışında olan Botsvana, Hintli iş adamlarıyla görüş alışverişi yaparak kendi modelini oluşturmaya çalışıyor. Son dönemde, Çin ve Japonya’dan çıkan patent başvurularının sayısı İngiltere’nin patent başvurularının 20 katına eşit. Sadece hızlı kopyalama, ucuz işgücü ve maliyet ile anılan Çin, teknoloji yatırımlarında önümüzdeki dönemde Amerika’nın karşısına çıkacak gibi görünüyor. Çin ekonomisi dünyanın farklı noktalarından teknoloji girişimcilerini topraklarına çekmekte. Bugün en çok sayıda milyarder Amerika’dan sonra Çin’de bulunmakta. Hem nakit hem de enerji açısından Amerika’nın ve Batı ülkelerinin karşılayamayacağı bir potansiyelin Çin’de mevcut olduğunu birçok küresel işadamı çoktan fark etmiş ve hareket geçmiş durumda.
Peki, bu dünya konjoktüründe Türkiye nerede?
eTohum destekli Internet Girişimcileri
Türkiye’de de başarılı örnekler çeşitli projelerle desteklenmeye başlandı. Bu projelerden biri eTohum. etohum, yeni teknoloji fikirleriyle şirket kurmak isteyen girişimcilerle, yatırımcıları ve şirketleri biraraya getiren bir platform. Sadece oyuncuları biraraya getirmekle sınırlı değil eTohum’un desteği: yeni teknoloji girişimleri için gerekli sermaye, yönetim, pazarlama ve diğer desteğe ihtiyacı olan her girişimci etohum’a başvurabilir. Başvurular arasından seçilen 15 internet girişimcisi için "Etohum Incubation Center – EIC"de iş planlarını oluşturmaktan, ofis yeri, ofis mobilyası, donanım ve yazılım desteği, internet erişimi, danışmanlığa kadar birçok hizmet sağlanmakta. Internet pazarında yaratıcı, bilgili ve yetenekli insanların sayısının artmasına destek olmakta. Bu sene 1500 internet girişimcisinin başvurduğu etohum başvuruların değerlendirilmesi ve yüzyüze görüşmelerin ardından 15 girişimci EIC’ye katılmaya hak kazandı.
Bu girişimler arasında oldukça farklı fikirler var:
-Roodbox.com reklam gelirinin belli bir oranının izleyenlerle paylaşıldığı bir saniye oyunu. Bilgi Üniversitesi Reklamcılık Bölümü’nden Ulaş Akpınar ve Osman Özmen’in ortak geliştirdiği bir proje.
-Tvdegordum.com izleyicilerin televizyonda görüp beğendikleri ürünlerin hangi marka olduğunu ve nereden alınabileceği bilgilerini içerirken, site üzerinden satın alma imkanı da sağlayacak. Erkin Günay ve Canan Özkal’ın projesinin ağırlıklı olarak Türkiye’de dizi oyuncularının hayranlarına hitap edeceğe benziyor.
-Karniyarik.com Siyamed Sınır, Kaan Meralan ve Doğuş Ertemur tarafından kurulan bir ürün arama portalı. Mor bir çerçevenin içinde ‘ürün ara’ yazan websayfası ile internette fiyatı olan herşeye erişmeyi sağlayan bir arama motoru.
-Yollayolla.com İnternet kullanıcılarının değişik kategorilerdeki ürünleri denemek veya geçici süreyle kiralamalarını sağlayan üyelik temelli bir site. Göktuğ Okan Oğuz ve Haldun Uraz Boralılar projenin yaratıcıları.
-Grupanya.com Can Mustafa Köne, Baran Dilber ve Onur Yıldırım tarafından kurulan Grupanya.com, özel fiyatlarla kişilerin isteyip yapamadıklarını yapabilme fırsatı tanıyor. Örneğin, hep yelken nasıl kullanılır merak ediyorsunuz ve fırsat olsa da ders alsam diyorsunuz ancak ders fiyatları bütçenizi sarsıyor. Grupanya %50 indirimiyle normalde 130 TL’lik dersi 65 TL’ye satıyor. Bu fırsat sadece kısa bir süre için Grupanya üyelerine sağlanıyor.
-Bogazharbi.com Çanakkale Savaşı Destanı’nı konu alan, 3 boyutlu bir bilgisayar oyunu projesi. Birinci Şahıs Nişancı (FPS) kategorisinde hazırlanan oyunda, savaşın geçtiği ortamlar gerçeğe en yakın sahne tasarımları, modeller ve animasyonlarla oyunseverlere sunulmakta. Ali Murat Sürmen, Berkan Uslu, Burak Çavundurluoğlu, Hasan Alpay Yasin, İlhan Yılmaz ve Ömer Emre Özen oyunun arkasındaki ekip.
-Dressar.com Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü son sınıf öğrencileri Halil Akın ve Mehmet Arıkan farklı giysiler deneme zevkini müşterilerine bilgisayar başında ve video kamera yardımıyla sunan bir site. Bu girişim sayesinde müşteriler evden çıkmalarına gerek kalmadan onlarca mağazanın ürünlerini üzerilerinde deneme imkânı bularak satın almak istedikleri ürünleri internetten sipariş edebilecekler.
-Nefius.com Kullanıcıları için birçok internet sitesini takip ederek,
ilgilendiğiniz konuları içeren, özel haber sayfası oluşturabilmekte. Fatih Bugan tarafından kurulan Nefius.com, bir "Kavram Merkezli Veri Düzenleme" sistemi. İnternet içeriğini konulara ve kullanıcıların beklentilerine göre çeşitli biçimlerde yeniden düzenler, bilgiye ulaşma süresini kısaltır ve bilginin içeriğini yeni bilgilerle güçlendirir.
-Lorientalis.org Deniz Şen, Ersin Ateş ve Yusuf Avcı tarafından yürütülen bu proje, bireyleri çevre problemlerinin birer parçası olmaları için cesaretlendirip sosyal bilinci ve sorumluluğu yüksek, çevreye duyarlı komüniteler yaratmayı amaçlayan bir internet platformu.
