Yeni TTK'ya göre kimler şirket denetçisi olabilecek?

Soner ALTAŞ / Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Başmüfettişi

Bilindiği üzere, 13 Ocak 2011 tarihinde kabul edilen ve 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girecek olan 6102 Sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu, anonim ve limited şirketlerin finansal tablolarının uluslararası denetim standartlarıyla uyumlu Türkiye Denetim Standartlarına göre denetlenmesini ve bu denetimin "denetçi" tarafından yerine getirilmesini zorunlu kılmaktadır. Buradaki "denetçi" terimi, denetlemeyi bizzat yapan kişiyi -denetleme elemanını- değil, kural olarak, denetleme şirketini ifade etmektedir. Yani, 'denetçi' terimi ile bağımsız denetleme kuruluşu kastedilmektedir. Ancak, Kanunda, sermaye şirketlerinin ölçekleri dikkate alınarak, YMM ve SMMM'lere de denetçi olma imkanı getirilmiştir. Dolayısıyla, 6102 sayılı yeni TTK'ya göre üç tür denetçi olacaktır. Bunlar:

- Bağımsız denetleme kuruluşu,

- Yeminli mali müşavir,

- Serbest muhasebeci mali müşavirdir.

Kanun, bağımsız denetleme kuruluşunun ortaklarının yeminli malî müşavir veya serbest muhasebeci malî müşavir unvanına sahip olmasını şart koşmuştur. Bağımsız denetleme kuruluşları, küçük, orta ve büyük ölçekli sermaye şirketlerini denetleyebileceklerdir. Buna karşılık, yeni TTK'da, orta ve küçük ölçekli sermaye şirketlerine bir kolaylık tanınmış ve bu ölçekteki şirketlerin bir veya birden fazla yeminli mali müşaviri veya serbest muhasebeci malî müşaviri denetçi olarak seçmelerine imkan sağlanmıştır. Yani, küçük ve orta ölçekli anonim ve limited şirketler, bir yeminli mali müşaviri ya da serbest muhasebeci malî müşaviri denetçi olarak seçtikleri takdirde, denetim zorunluluğunu yerine getirmiş kabul edileceklerdir.

Diğer yandan, yeni TTK bağımsız denetleme kuruluşlarının ortaklarına yönelik bir kıstas getirmekle birlikte, bunların kuruluşlarına ve denetleme elemanlarına ilişkin düzenlemeleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na bırakmıştır. Bu çerçevede, bağımsız denetleme kuruluşlarının kuruluş ve çalışma esasları ile denetleme elemanlarının nitelikleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanıp Bakanlar Kurulu'nca yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle düzenlenecektir.