Yenilenebilir enerji kaynakları ve mevzuat

Av. Derya Baksı PEKYALÇIN / Tarlan & Pekyalçın Avukatlık Bürosu

Bilindiği üzere, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı doğanın korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Çevre dostu olan bu enerji kaynağı, doğadaki kaynakların kullanımı ile enerji üretimine hizmet vermektedir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bu konu hakkındaki çalışmalar, kanun ve teklifler TBMM'nin gündemindedir. Nitekim 10 Mayıs 2005 tarihinde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun çıkarılmıştır.

Son günlerde kamuoyunda yoğun şekilde tartışılan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ise, esas olarak Avrupa Birliği üyelik süreciyle şekillenmiş ve 2001 yılı Ulusal Programı'nda 2003 yılının sonunda yasalaşması öngörülmüştür. Ancak bu tarihe kadar teklifin yasalaşması mümkün olmamış ve Avrupa Birliği 2005 İlerleme Raporu'nda yenilenebilir enerji kaynaklarına dair söz konusu kanun teklifi, yasallaşması istenen düzenlemelerin başında yer almıştır. Teklif, Avrupa Birliği'ne uyum adı altında, 2001 / 77 sayılı (YEK Elektrik Direktifi) Avrupa Birliği direktifinin ulusal mevzuata kazandırılmasını hedeflemektedir. Söz konusu 2001 / 77 sayılı Avrupa Birliği direktifi, yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik üretiminin artırılmasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

Yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili olarak hazırlanan teklif TBMM'nin gündeminde olduğu halde, farklı mevzuat çalışmalarının ve önceliklerin araya girmesi sebebiyle teklifin görüşülme tarihi de ertelenmiştir. Ancak iki ay gibi bir zaman zarfında söz konusu yasa teklifinin gündeme alınması söz konusu olabilecektir.

Mevcut teklif üzerindeki tartışmalar ise halen devam etmektedir. Bir yandan devlete çok fazla maliyet çıkaracağı belirtilmekte, öte yandan teklif günümüz koşulları için yetersiz bulunmaktadır. Tartışmalardan biri güneş enerjisi ile elektrik üretiminin şimdilik diğer yöntemlerden daha maliyetli olması, bu nedenle devlet teşviki olmazsa yatırım yapmanın çok zorlaşacağı, ancak bugün pahalı olan bu yatırımın birkaç yıl sonra diğer elektrik üretim yöntemlerine göre daha ucuz olacağı ve muhtemelen de teşvik gerektirmeyeceği yönündedir. Bazı çevreler tarafından ise teklif yetersiz bulunmakta ve sektörel planlama, bilimsel araştırma ve teknoloji geliştirme altyapısı kurulmaksızın, sadece bir teşvik mekanizmasına indirgenen mevcut yasa teklifi ile ülkemizdeki elektrik üretim kapasitesi içindeki yenilenebilir enerji kaynaklarının payının arttırılmasının mümkün olamayacağı belirtilmektedir.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı yabancı yatırımların daha yoğun olarak ülkemize gelmesini ve birçok istihdam alanının açılmasını sağlayacak, yeni iş imkânları oluşturacaktır. Yenilenebilir enerji kaynaklarına dair kanun teklifinin, bu kaynakların kullanımı ve kamu yararının oluşturulması için çaba harcanmasına yönelik ve iş hayatı açısından çözüm odaklı olması faydalı olacaktır.

Söz konusu teklifin en kısa zamanda yasalaşması neticesinde kazançlı çıkacak taraf Türkiye olacaktır. Gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasını takiben Türkiye'ye giriş yapması beklenen yabancı sermaye yatırım konusunda daha ciddi adımlar atacak, yerli sermaye de yatırım planlarını bu doğrultuda revize edecektir. Öyle ki ülkemizin zaman içerisinde dünyaya yenilenebilir enerji teknolojisi <http://www.ressiad.org.tr/> üreten ve satan bir ülke konumuna gelmesi dahi imkân dâhilindedir.