Yerli otomobil ve Sakarya
SAKARYA'DAN / Hasan COŞKUN
Açıklanan son rakamlar, Sakarya'nın Türkiye otomotiv sanayi üretimindeki payının son 3 yıldır sürekli azaldığını gösteriyor. Sakarya'nın 2008 yılında yüzde 11.5 olan Türkiye otomotiv sektörü içindeki payı, 2009 yılında yüzde 8.46'ya, 2010 yılında da yüzde 7.60'a geriledi.
Sadece bu rakamlara bakarsak otomotiv sanayi üretiminde Sakarya'nın Türkiye içerisindeki payının giderek azaldığını söyleyebiliriz. Ancak başka bir açıdan bakarsak şunu da söyleyebiliriz: "Otomotiv sektörü Sakarya'da da gelişiyor. Ancak bu gelişme diğer illerde daha hızlı ve bu iller Sakarya'nın pastasından pay alıyor."
Sakarya'nın otomotiv sektöründeki geçmişi aslında 1914 yılına kadar uzanıyor. 97 yıl önce Da-Ta ismi ile demir ve tahta araba üretmek amacıyla kurulan fabrika, 1944 yılından sonra Türkiye Zirai Donatım Kurumu'na bağlı SAZ (Sakarya Alat-ı Ziraiye) adıyla satın alınarak burada 1962 yılına kadar at arabası, yayık, arı kovanı, tahta batöz imalatı yaptı. 1968 yılından itibaren montaj kararnamesi çerçevesinde, Ford traktör parçalarının imalatıyla yeni bir süreç başladı ve her yıl parça imalatı artırılarak yüzde 65 yerli imalat oranına ulaşıldı.
1979 yılında ise Steyr Traktörleri'nin imalat ve montajına başlandı. 2003 yılında özelleştirilen fabrikada bu tarihten itibaren Başak traktörlerinin üretimi yapılıyor.
Kamu yatırımı olarak 1951 yılında üretime başlayan Tüvasaş (Türkiye Vagon Sanayi AŞ) ile 1973 yılında faaliyete geçen tank palet fabrikası da Sakarya'da bu alanda yan sanayinin oluşumuna katkı sağlayan iki önemli kamu kuruluşu oldu. Ancak bu kuruluşlara bağlı yan sanayi uzun yıllar istenilen düzeyde bir gelişme gösteremedi. Özellikle 90'lı yıllardan sonra hızlanan otomotiv sektörüne yönelik yatırımlarla hareketlenen yan sanayi ise sektörün taleplerinin tamamını karşılayabilecek durumda değil.
Sakarya'da otomotiv sektörü özellikle bundan sonraki süreçlerde çok daha hızlı bir büyüme ile karşı karşıya. Özellikle yerli otomobil üretimi ile ilgili başlayan süreçte Sakarya, bulunduğu coğrafyada en şanslı illerden biri. Ancak işi sadece şansa bırakmamak gerekiyor. Çünkü her il yerli otomobil üretiminin kendi sınırlarında olması için bir mücadele veriyor. Yatırımcıya çeşitli alternatifler ve avantajlar sunuyor.
İşte bu noktada Sakarya'nın sahip olduğu ve öne çıkan avantajlarını çok iyi kullanması gerekiyor.
Bu nedenle Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası, Sakarya Valiliği ve Karasu Belediyesi'nin ortak hareket ederek, yerli otomobil üretimi yapacak olan girişimcilere Karasu ilçesinde 5 bin dönümlük arazi tahsis edecek olması önemli bir adım. Yatırımcı için arsa önemli. Ama sadece arsa yeterli değil. Yatırımın yapılacağı ilin tiyatro salonundan yüzme havuzuna, tenis kortundan alışveriş yerlerine, trafik düzeninden sivil toplum kuruluşlarına, çocuk kreşlerinden huzurevlerine kadar şehrin her alanda iyi bir altyapısının olması gerekiyor.
Yerli otomobil fabrikasının kurulabileceği yerler arasında Sakarya'nın da isminin geçiyor olması Sakarya için önemli. Ancak bu yeterli değil. Sakarya, arazi, ulaşım ve liman konularında öne çıkan 3 önemli özelliğinden başka fırsatları da sunarak bu konuda elini güçlendirmeli.