Yeni kanun sadece kayıtdışılığı önlüyor

ANKARA - Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, yeni Hal Kanunu ile ilgili, "Bu kanun sadece kayıtdışılığı önlemeye yöneliktir, onun dışındaki problemleri çözmüyor. Üreticinin elinden çıkan fiyatla, tüketicinin önüne gelen fiyat arasında 3-4 kat bir fiyat oynaması var. Üreticinin ve tüketicinin mağdur olduğu bir sistem" dedi.

İbrahim Yetkin, düzenlediği basın toplantısında, 1 Ocak 2012'de yürürlüğe giren Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan diğer malların ticaretinin düzenlenmesi hakkındaki kanunun uygulamaya girmesinin birinci yılının dolması dolayısıyla uygulamanın sonuçlarını değerlendirdi.

Yetkin, yeni kanunla hal dışından yapılan alımlarda rüsumların önemli ölçüde düşürülmesine ve kanunun uygulamaya konulurken bunun sebze ve meyve fiyatlarında ucuzlamaya yol açacağının ileri sürülmesine rağmen sebze meyve fiyatlarının düşmediğini bildirdi.
Kanunun sektöre büyük değişiklikler getirdiğini ve büyük ölçüde kayıtdışı ticareti engellemeyi hedeflediğini belirten Yetkin, şöyle konuştu:

"Bu amaçla sebze ve meyvelerin her ne sebeple olursa olsun bulundukları yerden hareketinden evvel internet ortamında kurulan sisteme bildirilmesi ve künye alma şartı getirilmiştir. Ama bu kanun sadece kayıtdışılığı önlemeye yöneliktir, onun dışındaki problemleri çözmüyor. Üreticinin elinden çıkan fiyatla, tüketicinin önüne gelen fiyat arasında 3-4 kat bir fiyat oynaması var. Üreticinin ve tüketicinin mağdur olduğu bir sistem. Kayıtdışılığı önlemek için esas alınmış ama onun dışında ucuzlamayı amaçlıyoruz dedikleri noktada ucuzlama olmadı, tüketiciye faydası da olmadı."

"Bu yeni uygulamanın da pratikte karşılaşacağı sorunlar var"

Kanun çerçevesinde yayımlanan bir yönetmeliğe göre üretim bölgelerinden tüketim bölgelerine gelen tüm tarım ürünlerinin kalibre edilmiş ve boylanmış olarak ambalajlanmasının hükme bağlandığını hatırlatan Yetkin, bu yeni uygulamanın da pratikte karşılaşacağı sorunlar olduğunu dile getirdi.
Yetkin, şöyle devam etti:

"Örneğin, bu paketleme işlemini küçük üretici ya da hal esnafı nasıl yapacaktır? Bu yönetmelikte tüm meyve ve sebzeler poşete girecek ambalajlanıp satılacak. Bunun uygulanması mümkün değil. Domatesi poşete koyup satacaksınız, nasıl dayanacak? Bunun içinde bir altyapı gerekli. Marketler yapabilir belki, peki pazarcı esnafı bunu nasıl yapacak? Belki soğuk zincirle mümkün olabilir. Onların bile zor, bu kuralların getirilmesinin pratikte mümkün olmadığını, bunun pazar yerlerinin, pazarcı esnafının ortadan kaldırılmasına yönelik bir süreç olduğunu düşünüyorum."

Kanunda, hal ve pazar esnafından bilgisayar ve internetten işlem yapmasının istendiğini belirten Yetkin, hallerin birçoğunda henüz bilgisayarın kullanılmadığına dikkati çekti. Yeni kanunun ülke koşullarına uygun olmadığını savunan Yetkin, gerekli düzenlemeler yapılmaması durumunda küçük üretici ve dar gelirli tüketicinin zarar göreceğini ileri sürdü.
Bugün sebze ve meyvelerin üretici fiyatlarıyla market fiyatları arasındaki farka bakıldığında kar oranının yüzde 100, yüzde 200 gibi oranlarda olduğunu dile getiren Yetkin, "Serbest piyasa gerekçesi ile kar oranları üzerinde hiçbir denetim yokken küçük üretici ve esnafın yerine getiremeyeceği koşulların dayatılması, sonuçta bu kesimin devre dışı bırakılmasına ve sonuçta dar gelirli tüketici kesimin zincir marketlere mahkum edilmesine yol açacaktır" dedi.