2016’da bütçe harcamalarının %10’u yatırıma, %2’si tarım desteğine gitti

2016 yılının tamamında bütçe gelir ve giderlerinin ne olduğu açıklandı.

2016 yılında bütçenin giderleri 583 milyar TL, gelirleri 554 milyar TL. Bütçe açığı 29 milyar TL oldu.
Bütçe gelirleri yüzde 14.8 oranında bütçe giderleri yüzde 15.3 oranında arttı.

Gelir ve kurumlar vergisi rakamlarındaki artışta büyük ölçüde 2015 yılı kazançları da vardır ama, 2016 yılında, ekonomideki yavaşlamaya rağmen, toplam vergi gelirlerinin yüzde 12.5 oranında, toplam bütçe gelirinin yüzde 14.8 oranında artması önemli.

Toplam bütçe gelirlerinin artmasında 2016 yılındaki “Vergi Yapılandırması”nın büyük payı var. Vergi yapılandırması ile bütçeye 13.7 milyar TL’lik ek imkan sağlanmış durumda.

2016 yılının özelliği, vergi dışı gelirlerin yüzde 33.1 oranında artmasıdır. Vergi dışı gelirler, Merkez Bankası’ndan gelen yıllık kâr, Hazine varlıklarının satış ve faiz geliri, özelleştirme geliri gibi gelirler.

Unutmayalım, 2016 yılında içeride terörle mücadele, komşu ülkelerdeki sıcak savaş nedeniyle güvenlik güçlerimizin olağan harcamaları arttı. Buna rağmen bütçede toplam giderlerin sınırlandırılması, bütçe açığının öngörülen büyüklükte gerçekleşmesi önemlidir.

Bütçe gelir gideri, ekonominin durumu hakkında fikir verir.

Örneğin KDV ve ÖTV gelirlerindeki değişim, içeride talebin durumu hakkında önemli bir göstergedir.

2015 yılında dahilde alınan KDV artışı yüzde 21.8 iken 2016’da yüzde 16.3’e geriledi. ÖTV geliri artışı yüzde 16.3 iken, yüzde 13.6 oldu. İthalde alınan KDV geliri artışı yüzde 15.5’dan yüzde 2.6’ya indi.

KDV ve ÖTV gelir artışlarının azalması, içeride talebin yavaşladığını, ithalat harcamalarının küçüldüğünü gösteriyor.

Toplam bütçe harcamalarının yüzde 30’a yakını kamu personelinin aylık ödemelerine ve sosyal yardım katkı paylarına gidiyor. 2016 yılında sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri yüzde 33.3 artışla 107 milyar TL oldu. Sosyal harcamalar bütçe harcamalarının yüzde 18’i büyüklüğünde.

2016 yılında kamunun mal ve hizmet alımları yüzde 18.4 arttı. Bütçe harcamalarının yüzde 10’una yakın. Aynı şekilde kamu yatırımlarına giden imkanlar da bütçe harcamalarının yüzde 10’u dolayında.

Tarımsal destekleme ödemeleri ise toplam bütçe harcamalarının sadece yüzde 2’si kadar bir pay ayrılabildi.

2016 yılında bütçe gelirleri ile giderleri arasındaki açık 29.2 milyar TL. Yeni milli gelir hesabına göre, milli gelirin yüzde 1.1’i dolayındaki açık, günümüzde başka ülkelerin bütçe açıklarına göre düşük bir açık. AB ülkelerinin 2015 yılı ortalama bütçe açığı GSYH’larının yüzde 2.4’ü büyüklüğünde.