2018 yılında işverenlere ne kadar asgari ücret desteği verilecek?
Celal ÖZCAN
7103 sayılı Torba Kanun ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na eklenen geçici 75 inci madde ile 2016 ve 2017 yıllarında uygulanmış olan asgari ücret desteğinin 2018 yılı Ocak- Eylül döneminde de uygulanması yönünde düzenleme yapılmıştı. Söz konusu düzenleme ile destek şartları 2017 yılındaki uygulamayla aynı olmakla birlikte, işyerlerinin faydalanacağı desteğe esas prim gün sayısının tespitinde dikkate alınacak günlük sigorta prime esas kazanç tutarı (SPEK) ile günlük destek tutarının Bakanlar Kurulu'nca belirlenmesi kabul edilmişti. 20 Haziran 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2018/11668 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile söz konusu belirleme yapılmıştır. Buna göre, 2018 yılı Ocak-Eylül döneminde işverenlere sağlanacak olan asgari ücret desteğinde;
- Desteğe esas günlük SPEK tutarı 120 TL
- Toplu İş Sözleşmesi uygulanan işyerlerinde desteğe esas günlük SPEK tutarı 180 TL,
- Günlük destek tutarı ise 3,33 TL olarak uygulanacaktır.
Destek kapsamına giren sigortalılar
Asgari ücret desteğinden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir.
Sağlanacak olan destek tutarı
Söz konusu destek, SGK’da tescil edilmiş işyeri dosyası bazında uygulanacak ve SGK işyeri tescilinin 01 Ocak 2018 tarihinden önce veya sonra olmasına göre söz konusu destekten yararlanma şartları ve destek hesaplanma şekli farklı olacaktır.
2018 yılından önce SGK’da tescil edilmiş işyerlerinde destek hesaplaması
2017 yılının aynı ayına ilişkin SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 120 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere; 2018 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı ile 3,33 TL’nin çarpımı sonucu bulunacak toplam tutar, işverenlerin faydalanacağı destek olacaktır.
Ancak, bu hesaplamada 30.11.2017 tarihinden sonra geriye yönelik olarak 2017 yılının ilgili ayına ilişkin asıl, ek veya iptal nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi verilmesi durumunda bu belgelerdeki prim gün sayıları ile prime esas kazanç tutarları 2018 yılı asgari ücret desteğine esas prim gün sayısının tespitinde dikkate alınmayacaktır.
2018 yılında SGK’da tescil edilen/edilecek olan işyerleri
SGK’da ilk defa 2018 yılında tescil edilen/edilecek olan işyerlerinde ise, uzun vadeli sigorta kollarından (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) bildirimi yapılan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları ile 3.33 TL’nin çarpımı sonucu bulunacak toplam tutar, işverenlerin faydalanacağı destek olacaktır.
Bu kapsamdaki işyerleri açısından 120 TL sınırı uygulanmamaktadır.
Bu durumda, asgari ücret desteğinden yararlanma bakımından 2018 yılında SGK’da tescil edilmiş/edilecek olan işyerleri daha avantajlı olmaktadır.
Zira, 2018 yılında tescil edilmiş olan işyerlerinde, destek tutarına esas prim gün sayısı hesaplanırken sigortalıların sigorta primine esas günlük kazançlarının 120 TL ve altında olup olmadığı üzerinde durulmaksızın, prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırları arasında bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları hesaplamada esas alınmakta ve Bakanlar Kurulunca belirlenmiş olan 3,33 TL’lik günlük tutar ile çarpımı suretiyle bulunacak toplam tutar kadar destekten yararlanılacaktır.
Ancak, 30.11.2018 tarihinden sonra geriye yönelik 2018/Ocak-Eylül dönemi için asıl, ek veya iptal nitelikte verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen prim gün sayıları ve prime esas kazançlar asgari ücret destek tutarı hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.
Destek süresi
2016 ve 2017 yıllarında asgari ücret desteği bütün yıl için (12 ay) sağlanmıştı. 2018 yılındaki asgari ücret desteği ise sadece Ocak-Eylül döneminde (9 ay) uygulanacak, son üç ay içinse işverenlere asgari ücret desteği sağlanmayacaktır.
Alt işverenlik ilişkisinde uygulama
Asıl işveren-alt işveren ilişkisi olan işyerlerinde, asıl işveren ve alt işverenler münhasıran kendi bildirgelerinde kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim gün sayısı baz alınarak ayrı ayrı destekten faydalanacaklardır.
Ev hizmetlerinde çalıştırılanlardan faydalanma
Ev hizmetlerinde 10 gün ve üzerinde hizmetli çalıştıranlar da aynı şartlarla teşvikten faydalanabilecektir.
Destek tutarının mahsubu
Asgari ücret desteğinden yararlanmak için işverenlerin SGK’ya herhangi bir başvuru yapmalarına gerek olmayıp, SGK daha önce kendisine yapılmış sigortalılık hizmet bildirimlerini esas alarak işyerlerinin yararlanacağı destek tutarını resen hesaplayacak ve herhangi bir ay için hesaplanan destek tutarı, takip eden ay veya aylardan doğan sigorta prim borçlarına SGK tarafından otomatik olarak mahsup edilip, kalan tutar ödeme için banka ekranlarına yansıtılacaktır.
Söz konusu destekten Ocak 2018 döneminden itibaren yararlanılacağından, şuana kadar ocak, şubat, mart ve nisan aylarına ait faydalanılamamış olan asgari ücret destek tutarları işyerlerinin mayıs ayında tahakkuk etmiş prim borçlarından haziran ayı içinde mahsup edilecek, destek tutarını karşılayacak kadar borç olmaması halinde ise sonraki aylarda mahsup yapılacaktır.