Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi uygulaması başlayacak mı?
9 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla Gelir Vergisi Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda bazı değişiklikler yapılarak Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi yasal alt yapısına kavuşturulmuş oldu.
Neden birleşiyor?
Kanunda bu birleşmenin amacı olarak, vergiye uyum maliyetlerinin azaltılması, gönüllü uyumun teşvik edilmesi, bürokrasinin azaltılması ve kayıt dışılığın önlenmesi sayılıyor.
Kimler kapsamda
Uygulama yalnızca muhtasar beyanname verenleri, yalnızca aylık prim ve hizmet belgesi verenleri ve her ikisini birden veren işveren/mükellefleri kapsıyor.
Bunun dışında SGK uygulamasında Ek-9 sigortalılığı olarak adlandırılan ev hizmetlerinde çalıştıranlar ve kapıcı iş yerleri kapsamda olmayacaklar. Ancak bu iş yerlerinin kapsamda olmaması için kolay işverenlik kapsamında tescil edilmiş olmaları, her ay aylık prim hizmet belgesi vermiyor olmaları gerekir.
Ne zaman yürürlüğe girecek?
Haziran 2017 beyannamelerinden itibaren Kırşehir’de, Ocak 2018 beyannamelerinden itibaren de Amasya, Bartın ve Çankırı illerinde pilot uygulama devam ediyor. Bu illerde özellikle ilk başlarda yaşanan sorunlar giderek azalmış durumda.
Ülke genelinde ise bundan önce birkaç defa ertelenen uygulama, 1 Temmuz 2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olup ilk uygulaması ağustos ayı içerisinde temmuz beyannamesi verilirken yapılacak.
Bununla birlikte, biten özel bina inşaatı ve ihaleli iş üstlenen iş yerleriyle sigortalı çalıştırmaya son veren iş yerleri cari dönem içerisinde de beyannamenin sosyal güvenlik yükümlülüklerine ilişkin bildirimlerini yapabilme imkânına sahip olduklarından, bu iş yerleri temmuz ayında bildirge vermek isterlerse yeni beyannameyle vermeleri gerekecek.
Yeni erteleme beklentilerinin oluştuğu, birçok söylentinin konuşulduğu şu dönemde idarenin bir açıklama yaparak konuyu netleştirmesi faydalı olacaktır. Bordro programlarında bazı uyumlaştırmaların yapılması gerektiğinden bu konunun netleşmesi gerekiyor.
Ücret gizliliği bozuluyor mu?
Özel sektörde pek çok firmada ücret gizliliği politikası bulunuyor. Benzer işleri yapan, benzer pozisyonlarda bulunan çalışanlar zaman içinde performanslarına, kişisel gelişimlerine, yetkinliklerine bağlı olarak şirket içinde belirlenmiş kurallara göre farklı ücretlerle çalışabiliyorlar. Bu ücretlerin gizli kalmasına da özel bir önem veriliyor.
Uygulamada, prime esas kazançla birlikte kişisel gelir vergisi matrahı da bildirim alanları arasında yer alıyor. Bu anlamda beyanname hem prime esas kazanç tavanının altında kalanların hem de tavanın üzerinde yüksek ücret alanların ücretlerini içeriyor. Genel iş yeri uygulamalarında ücret bordroları insan kaynakları tarafından hazırlanıp, muhtasara esas veriler toplulaştırılmış şekilde muhasebe-finans birimiyle paylaşılarak muhtasar beyanname verileri sağlanmış oluyor. Yeni beyanname, hem vergi hem de ücrete ilişkin bilgileri içerdiğinden ve e-beyanname şifresiyle yükleneceğinden ücret bilgilerinin gizliliğinin bozulacağına yönelik çekincelerin doğmasına neden oldu.
Bu konuda yaşanan tereddütleri gidermek için gelir idaresi VUK Sirküler taslağı hazırlayarak internet sitesinde yayımladı. Buna göre, beyannamelerini elektronik ortamda kendileri gönderme şartını taşıyan mükellefler/işverenler Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi için ayrı bir şifre talebinde bulunabilecekler. Ancak sirkülerde, beyannamenin SGK Bildirimleri sekmesi altındaki verilerle vergiye esas bildirimlerin yapıldığı diğer alanların ayrı girileceği ve yüklenebileceğine yönelik bir düzenleme görülmüyor. Sirküler taslağına göre, tüm beyannamelerin yüklenmesinde kullanılan e-beyanname şifresi ile muhtasar ve prim hizmet beyannamesi şifresinin ayrılması söz konusu. Ancak bordro bilgilerini insan kaynakları hazırlıyorken, muhtasara esas vergi bilgilerini ise muhasebe-finans birimleri hazırlıyor ve yine tek şifreyle yüklenecek ve sorgulanacak olması halinde istenen sonucu doğurmayacaktır. Bu durumda insan kaynakları personelinin beyannamenin tamamını, vergi bildirimlerini de içerecek şekilde, hazırlama ve yükleme yetkinliğini kazanması gerekecek.
Uygulamaya çok az bir zaman kaldı ve mevcut haliyle işverenlerin ücret gizliliğine yönelik tereddütleri giderilemedi. Bu nedenle sirküler taslağının SGK bildirimleri için ayrı, vergiye esas bildirimler için ayrı yükleme ve sorgulamaya imkân verecek şekilde tekrar gözden geçirilmesi ve bu hazırlıkların tamamlanabilmesi için yeni bir ertelemenin biran evvel değerlendirilmesi faydalı olacaktır.