Sabit internet mobilden iki kat daha pahalı
Dünya Bankası’nın 2023 yılı Dijital Eğilimler ve İlerleme Raporu’na göre Türkiye’de mobil internet için ortalama aylık gelirimizin binde 7’sini, sabit genişbant internet için ise binde 13’ünü harcıyoruz.
Dünya Bankası, bu hafta 2023 yılı Dijital Eğilimler ve İlerleme Raporu’nu yayımladı. Raporda gelir sınıflarına göre ülkelerin djital dünyada kat ettikleri veriler yer alıyor.
Ülkelere ilişkin tablolarda ise dijital uyum, dijital sektör ve dijital altyapı başlıklarında çeşitli verilere yer verilmiş. Dijital uyum ve dijital sektöre ilişkin veriler 2021 rakamlarından derlenmiş. En güncel veriler ise 2023 rakamları ile dijital altyapı kısmında. Genişbant altyapısı ve veri altyapısı başlıkları altında çeşitli verilere yer verilmiş. Genişbant alyapısı bölümü daha önemli.
Mobilde, ortalama 30.3 Mbps hıza sahipken, bu rakam sabit internet yani ev internetinde ortalama 33 Mbps hızında. Ookla isimli şirketin SpeedTest verilerine göre ise Ocak 2024 sonunda, sabit internet hızımız ortalama 41 Mbps. Bu hızla dünyada 111’nci sıradayız.
Mobilde ise ortalama 36.75 Mbps hızla dünya 67’ncisiyiz. Dünya Bankası tablolarında, ilginç bir veri olarak her ülke vatandaşının ortalama aylık gelirinin ne kadarını mobil ve sabit haberleşmeye ayırdığına ilişkin bir veri seti bulunuyor.
Bu veri setine göre, aylık iki gigabyte mobil genişbant için Türkiye’de aylık gelirimizin binde 7’sini harcıyoruz. Beş gigabyte, sabit internet için ise ödediğimiz rakam bunun neredeyse iki katı; binde 13. Başka bir deyişle yüzde 1,3. Tablonun tamamında durum neredeyse böyle. Çin, Romanya ve Rusya’da ilginç bir şekilde fiyatlar eşit.
Japonya ve Kazakistan’da ise sabit internet erişimi için ayrılan ücret mobil haberleşmeden daha ucuz. Mobil haberleşmenin, aylık ortalama gelire oranla en ucuz olduğu ülkeler binde bir payla Lihteynştayn ve Lüksemburg. Bu iki ülke, kişi başına en yüksek ortalama gelirin elde edildiği ülkeler arasında.
Oralarda bile sabit internet erişimi dört ila yedi kat daha pahalı sunuluyor. Sabit altyapı kurulmasının görece daha güç olduğu Afrika ülkelerinde bu oranlar yüzde 100’ü bie geçebiliyor. Gelişmiş Avrupa ülkelerinde, İspanya, Fransa, İsveç gibi mobilde bu oran binde 2 seyiyesindeyken sabit internette yüzde 1’e kadar yükseliyor.
Bakanlığın stratejik planında
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın geçtiğimiz hafta içerisinde yayımladığı 2024-2028 yılları stratejik planında da genişbant erişiminin yaygınlaştırılmasının altı çiziliyor.
Bu hedef doğrultusunda mobil genişbant, sabit genişbant ve fiber genişbant abone yoğunluklarının artırılmasına ilişkin hedefler var. Halen, toplam abone portföyü içerisinde yüzde 7.4 payı olan fiber abone tabanının 2028 yılında yüzde 11’e kadar yükseltilmesi stratejik hedef. Ancak, mobil ve sabit genişbant hedeflerinin bu stratejiye etkisi yüzde 40’ar olarak belirlenirken fiber abone tabanının artırılmasının hedefe etkisi yüzde 20 olarak belirlenmiş.
Yüksek hızlı, kaliteli ve güvenli erişim için genişbant ve fiber altyapının tüm yerleşim yerlerinde yeterli seviyede bulunmamasının ve OECD ortalamalarının altında yer aldığı belirtilerek bu konuda bir dizi destek ve önlemin hayata geçirileceği belirtiliyor. Ancak, bazı bölgelerde yeterli internet altyapısı bulunmasına rağmen abonelik talebinin yeterince olmaması ve/veya düşük hızda internet talep edildiğinin de altı çiziliyor.
Sabit genişbant pahalı
Yüksek hızlısı, yani fiber daha da pahalı. Çeşitli kampanyalara rağmen aylık en ucuz internet aboneliği 260 liradan başlıyor. Fiberde başlangıç paketleri 300 liradan başlıyor. Mobilde ise pazarın yeni oyuncusu NetGsm, aylık 29 liradan başlayan paketler sunuyor. Turkcell, TürkTelekom ve Vodafone’da çeşitli kampanyalar ile aylık 100 lira seviyesinde abonelik bulmak mümkün oluyor.
BM ucuzlasın istiyor
Birleşmiş Milletler genişbant komisyonu raporuna göre son yıllarda sabit genişbant erişim fiyatları dünya ortalamasında medyan gelirin yüzde 3,5’ine kadar yükselmiş durumda. Bunun aksine, mobil genişbantta bu oran yüzde 1.3’e kadar geriledi. BM, dijital uçurumun kapanması hedefi ile 2025 yılında dünya sabit genişbant erişim fiyatlarının medya gelire oranın yüzde iki seviyesinin altına çekilmesini istiyor.