Üçüncü Havalimanı hayırlı olsun- kazananlara Allah güç kuvvet versin
Yap-işlet-devret modeliyle yapılacak olan İstanbul’un üçüncü havalimanı geçen hafta yapılan ihaleyi 22.2 milyar euro fiyatla 25 yıllığına Limak önderliğinde bir konsorsiyum kazandı.
Bu Türkiye için bir büyük başarı. Kazananlar için ise en doğru sözü Ulaştırma Bakanı söylemiş: “Allah güç kuvvet versin.”
Detaylı hesabı kazanan grup yapmıştır. Biz de basit bir hesap yapalım. Şu an itibariyle Türkiye’nin en büyük havalimanı işleticisi olan halka açık TAV’ın rakamlarını kullanalım. TAV faaliyet raporlarına göre 2011 yılında 53 milyon yolcu uçurmuş ve 882 milyon euro gelir elde etmiş. FAVÖK karlılığı ise konsolide bazda 257 milon euro olmuş. Yani, şirketin faiz, amortisman ve vergilerinden önceki karı 727 milon euro imiş.
Yani TAV çeşitli ülkelerdeki havalanlarında yolcu başına 16.6 milyon euro gelir, 4.8 euro da FAVÖK elde etmiş. Çüncü havaalanı 150 milyon kapasiteyle kurulmuş. Tam kapasitede çalışsa üçünc havalimanı 2.5 milyar euro gelir, 727 milyon euro da FAVÖK elde edecek. Üçüncü havalimanında operatöre bazı ilave gelirler verileceği için bu rakam yükselecek. Ayrıca, İstanbul’daki yolcu gelirleri TAV’ın şu anda işlettiği diğer ülkelerdeki havaalanlarından daha yüksek. Bunlardan dolayı muhtemelen tam kapasitedeki rakamlar 3 milyar euro ve 1 milyar euro civarında olabilir.
Yeni havaalanının 10 milyar euro civarında yatırım maliyeti olacak. Bu rakamı 15 sene için yüzde 5 seviyesinde maliyetle borçlanırsa, kazanan konsorsiyum senede 1 milyar euro civarında borç servisi yapacak. Ödemesiz dönem arttıkça bu rakam da artacak. Bunun üzerine 25 sene boyunca her sene 900 milyon euro devlete ödenilecek.
Oluşacak FAVÖK ile karşılaştırıldığında 1 milyar euroluk borç servisinin ödenmesi kolay değil. Tam kapasiteye ulaşılması, yani gelirin maksimizasyonun zaman alacağını da unutmayalım. Vadenin uzaması gerekecek. Ancak 10 milyar euroluk finansmanın 20 yıl civarında sağlanması pek kolay değil.
Bu tür büyük bir projenin riskleri de düşünüldüğünde kazanan konsorsiyumun karının riskleri karşılamakta yeterli olmayacağı kesin.
Sonuç olarak proje bitirilebilirse en büyük kazanan devlet ve Türkiye olacak. LİMAK konsorsiyumu başarılı ve işini bilen şirketlerden oluşuyor. Detaylı analizleri yapmışlardır. Allah güç kuvvet versin.