Reklamda Boynuz Kulağı Geçti

 

 

Çok değil daha nerdeyse günümüzden 20 yıl önce reklamın yasak olduğu Rusya'da şaşırtıcı gelişmeler yaşanıyor. Komünist sistemde reklam vermenin ya da yapmanın yasak olduğu günleri hatırlarsak, içinde olduğumuz dönemde ki gelişmeleri daha iyi kavrayabilmek mümkün olur. Komünizmin sona erdiği 1990'lı yıllarda dahi devlet tarafından üretilen ürünlerin neredeki ve hangi fabrika tarafından üretildiği sırf reklam olmasın diye sır gibi saklanır ve bu ürünler hakkında asla bir bilgi edinemezdiniz. 

 

Ürünle ilgili bir sorun yaşarsanız aldığınız mağazaya müracaat eder ve ancak onlar aracılığıyla sorununuza çözüm arayabilir ve sorunu ortadan kaldırabilirdiniz. Buradaki gerekçe de toplumu tüketim toplumu olmaktan, reklamın özendirici etkisiyle korumaktı. Reklamlarda böyle olan gelişmeler ilanlar için de hemen hemen aynıydı. 

 

Ama ne zaman ki Sovyetler Birliği dağıldı ve toplum kapitalizmi benimsedi, her şey akıl almaz bir süratle değişti. Hatta bu alanda kantarın topuzu bile bir süreliğine kaçtı denebilir. Öyle ki sabah saat 06.00'da televizyonlarda başlayan votka reklamları nerdeyse günün 24 saatini kapsar hale geldi. Bu aşırılıklar daha sonra devlet müdahalesiyle ortadan kalktı. Bu ve benzeri reklamlara belirli düzenlemeler getirildi. 

 

Benim aktarmak istediğim aslında bu gelişmeler değil, Rusların tanıtım ve reklam konusunda aldıkları yol. Öyle ki aşırı pahalı olan ve otoban kenarlarında yer alan reklamlardan para ödemeden faydalanmanın şeytani bir yolu bulunmuş. 

 

Üzeri reklam panolarıyla dolu büyük bir araç sanki arıza yapmış gibi otobanın kenarına çekilip saatlerce bekletiliyor. İşte bu esnada teknik yardım beklentisi görüntüsü veren araç, aslında bedava reklam yapma olanağı buluyor. Otobandan geçen binlerce araca, istenilen reklam, hiç bir gidere gereksinim olmadan, vergi ya da harç ödenmeden gerçekleştirilmiş oluyor. 

 

Bu esnada araca müdahale etmek isteyen trafik görevlilerine de, aracı arıza yaptığı ve teknik yardım ekibinin beklendiği belirtilerek olay savuşturuluyor. 

 

Ama bunun daha da ilerisinde bir başka gözlemim oldu ki, asıl size aktarmak istediğim olay da buydu. 

 

Bu yeni şahit olduğum olayda,  reklamını dev bir şekilde kasasına işletmiş olan bir mutfak firmasının yaptığı kurnazlığı sizlere aktarmak istiyorum. Aracın kasasında nerdeyse her tarafında firma kendini methediyor. Buraya kadar her şey normal. Biraz dikkatli bakınca da şoförün bulunduğu kapının yanında ki yazı sizi hem şaşırtıyor, hem de pes dedirtiyor. 

 

Şoförün bulunduğu kapıdaki yazı, "Arzu ederseniz, ürünlerimizle ilgili kataloglarımı hemen şoförden alabilirsiniz!". 

 

Nasıl şaşırtıcı değil mi? Bir dönemlerin reklam yasağından ve hatta cezalandırılmasından, bu günlere gelmek, gelebilmek...

 

Beni çok şaşırttı, sadece beni değil aynı araçta benimle birlikte bulunan Rusları da şaşırttı, bu hızlı gelişme...