Şehrinizi yürüyerek tanıyın

Bob Marley'in bir şarkısı vardır. Pek çok kişi bilir. Şarkı ‘Get up stand up, stand up for your right!’ sözleriyle başlar. Bu cümle, ‘Ayağa kalk, hakların için bir şey yap’ anlamına geliyor. “‘Sağlık Notları’ sayfası, müzikten bahsetmenin yeri mi?” dediğinizi duyar gibi oluyorum. Hemen karar vermeyin. Öncelikle müzik dinlemek sağlığınıza, ruhunuza iyi gelir. Kendinizi iyi hissettirir. Dahası, sevdiğiniz bir müziği dinlemek, yorgunluğunuzu kolayca alabilir. Lafa müzikle girdim ancak niyetim burada doğrudan müzik ile ilgili bir tavsiye vermek değil. Bunun yerine “Ruh sağlığınız için şimdi ayağa kalkın, dışarı çıkın ve bir şey yapın” diyorum. 

“Bir şey yapın!“ diyorum tabii ancak dışarı çıkmaktan kastım örneğin İstanbul’u yürüyerek gezmeniz. Elbette, yürürken sevdiğiniz bir müziği dinleyebilirsiniz. Ben öyle yapıyorum. Peki, size aslında neyi tavsiye ediyorum? Tam olarak yaşadığınız şehri ‘yürüyerek’ öğrenmeyi tavsiye ediyorum. Çünkü yaşadığınız şehirde eğer sadece aceleci bir şekilde yürüyorsanız, çok şey kaçırıyorsunuz demektir. İstanbul’da yaşayanlar, belki de bu durumdan en çok muzdarip olanlardır. Çünkü şehir o kadar kalabalık ve bir yerden bir yere ulaşmak o kadar meşakkatli bir iş ki durmak ve etrafa bakmak için çoğu zaman, çoğu kişinin zamanı olmuyor. Belki de bu nedenle özellikle herkesten daha fazla İstanbul’da yaşayanların, biraz yavaşlayıp etrafa bakmak ruh sağlıklarına iyi gelecektir.

Karaköy’deki o heykeller 
Peki, nasıl yapacaksınız? Şöyle düşünün. Kendinize öğrenmek için, işe ya da okula giderken hep önünden geçtiğiniz ama dehlizlerine kadar girip ayrıntılı incelemeye vakit bulamadığınız bir sokak, mahalle ya da bir semti seçin. İlk elden, belki de her gün önünden geçtiğimiz sokakta kim bilir neleri hangi ayrıntıları kaçırdığınızı fark edeceksiniz. Dahası, bilmediğiniz bir yeri, bir mekanı öğrenmek ve üstelik yürüyerek öğrenmek zihninize iyi gelecektir. 

Burada bir çekici örnek vermenin tam sırası. İstanbul’un iki yakası arasında işe gidip gelirken, sıklıkla kullandığınız Karaköy’deki Ziraat Bankası binasında bulunan o heykelleri fark ettiniz mi? “Telaş içinde, kafamızı kaldırmaya vaktimiz olmuyor” dediğiniz duyar gibiyim. Size bu bina ile ilgili bir anekdot vereyim. Karaköy Ziraat Bankası Binası 1912 yılında ‘Wiener Bank’ yani Viyana Bankası için inşa ediliyor. Daha sonra Ziraat Bankası tarafından devir alınıyor. Binanın Haliç’e bakan yüzünde iki heykel bulunuyor. Rivayete göre heykellerden erkek olan sanayi, kadın olan ticareti temsil ediyor. İşte, şehrin koşturmacası içinde bunun gibi pek çok ayrıntıyı kaçırıyoruz. Heykeller ile ilgili daha fazla bilgi öğrenmek ister de oraya yürümeye karar verirseniz belki de bana da yazarsınız. Benden şimdilik bu kadar. Ben, asıl ‘yürüme’ konusunda birkaç laf daha edeceğim. 

‘Yürütmek’ bir iş sahası oldu 
İnsanların zamansızlığı, kimileri için bir iş haline geliyor. Demek istediğim, örneğin eğer evde yemek yapmak için vaktiniz yoksa bir catering şirketi sizin için, size özel sabah kahvaltınızı, öğle yemeğinizi hazırlıyor. Evinize ya da işinize ya da her nereye isterseniz oraya gönderiyor. Bunun gibi ‘yürütmek’ de bir iş haline gelmiş durumda. ‘Nasıl yani?’ diyorsunuz. Bununla şunu demek istiyorum. Kendi başımıza yürümeyi tercih edebileceğimiz gibi kimilerimiz için gruplar halinde yürümek ve bu şekilde yaşadığı şehri öğrenmek bir alternatif olabiliyor. İşte bu durumu gören pek çok şirket, insanlara yaşadıkları şehrin tarihini ‘yürüyerek’ öğretiyor. Yani insanları ‘yürütüyor’. Bu amaçla organize olmuş pek çok şirket var. Üstelik, sayıları giderek artıyor. Bunlardan bir tanesi de Macera Akademisi. Macera Akademisi’nin Yönetici Ortağı Caner Odabaşoğlu. Şöyle anlatıyor: “Şehri yürüyerek, bisikletle veya bir ‘oyunla’ tanımak, yurt dışında büyük şehirlerde kolay erişilebilir bir aktivite. Bizde bu konuda sürekli etkinlik düzenleyen maalesef yok, dönemsel veya grup bazlı yapılıyor ancak artıyor.” Odabaşoğlu, “Macera Akademisi, kurumsal takım çalışması, etkinlik yönetimi ve yarışma organizasyonu alanlarında aktif. Oryantiringi oyunlarla bezeyip oluşturduğumuz 'Mistic İstanbul' programı, başlangıçta yabancı toplantı gruplarını hedefl erken şimdi yerli şirketlerin de sıklıkla tercih ettiği şehir içinde yürüyerek şehri ve ekip arkadaşlarını tanıma programı oldu” diyor. Yani, insanlar hareketlenmeye meyilli ayrıca ihtiyaçları da var. Peki, şehri öğrenirken yürümek neye yarar? Nelere dikkat etmek gerekir? Bir hekime kulak verelim. 

En ucuz ve basit spor 
Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi’nden Ortopedi Uzmanı Dr. Eyüp Bakmaz bizi bu konuda aydınlatıyor. Dr. Eyüp Bakmaz diyor ki: “Günlük yaşantımızda giderek artan hareketsizliğin getirdiği hastalıkların en önemlisi toplum sağlık sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Bu soruna yönelik olarak düzenli egzersizin önemi arttı. Yürüyüş basit, doğal ve güvenli ancak çok önemli bir fiziksel aktivite. Kolaylıkla uygulanır, özel bir mekan gerektirmez, her an her yerde yapılabilir, en ucuz egzersiz yoludur. Uygun bir ayakkabı dışında hiçbir malzeme gerektirmez. Her yaş ve cins için uygun, özel beceri ve pratik gerektirmez. Sakatlanma riski en az egzersiz biçimidir. Yaşam boyu yapılabilir.” Şimdi, önce yan tarafta özenle hazırladığımız ‘infografiğimize’ bir göz atmalısınız. Çünkü Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi’nden Ortopedi Uzmanı Dr. Eyüp Bakmaz’ın verdiği bilgiler sizi ‘adım adım’ baştan yaratacak potansiyele sahip. Sonra haydi dışarı, yürümeye! Bu arada, müzik dinlemeyi de unutmayın!

Yürümeye başlamadan önce dikkat edin!
1 yıl ve daha uzun süredir hareketsiz kişiler, 40 yaş üzeri ve hiç egzersiz yapmamış olanlar, diabet, hipertansiyon, diğer sistematik hastalığı bulunanlar, hamileler, baş dönmeleri ve baygınlık nöbeti geçirenler doktor kontrolünden geçmeli! Ayakkabılar ayağınıza uygun olmalıdır. Yani ne dar ne de geniş olmamalıdır. En uzun parmakla ayakkabı ucu arasında 1 cm’lik boşluk olmalıdır.

Bunları yapmayın!
• Risk grubunda iseniz hekimlerinizin olurunu almadan programınıza başlamayın. 
• Çok sıcak havalarda ve günün sıcak saatlerinde yürümeyin. 
• Şikayetleriniz var ise bunları önemseyip yürüyüşe ısrarla devam etmeyin. 
• Kişisel programınız dışında size uygun olmayan egzersiz programlarına uymaya çalışın. 
• Su içmeyi ertelemeyin. 
• Fazla terlemek amacıyla naylon sentetik giysiler giymeyin.

Adım adım yürümenin faydaları
• Metabolizmayı hızlandırır. 
• Kalp kası ve diğer kasların daha etkin çalışmasını sağlar. 
• Kilo kontrolünü sağlar. 
• Kan basıncını düzenler. 
• Sindirimi kolaylaştırır. 
• Solunum kapasitesini arttırır. 
• Şeker, yüksek tansiyon gibi birçok hastalık için koruyucu ve tedavi edici rol oynar. 
• Vücuda sağlık ve zindelik kazandırır. 
• Yaşlanma süresini geciktirir. 
• Düşünsel yeteneklerin gelişmesine katkı sağlar.