Yapı ruhsatları azalınca, malzemeci hızlı büyüdü

Leyla İLHAN

Yapı ruhsatları ilk çeyrekte azaldı. Birçok müteahhit finans açısından sıkıntı yaşamamak ve nakit dengesini korumak için işlerin azaldığı bu dönemde inşaatları tamamlamaya odaklandı. Bu durum ise seramiğe büyüme olarak yansıdı.

Toplam inşaat harcamaları da, 2016 yılında 431,9 milyar TL olarak gerçekleşti. İnşaat malzemeleri iç pazarı 2016 yılında yüzde 13,7 oranında büyüyerek 280,75 milyar TL’lik bir büyüklüğe ulaştı. Sektörün toplam büyüme oranı ise 7.2 oldu. 2017’nin ilk çeyreğinde ise inşaat pazarında yüzde 3.7’lik büyüme yaşanırken, inşaat işleri, mayıs ayında da önemli bir sıçrama gösterdi.

Buna göre, mevcut inşaat işleri seviyesi mayıs ayında, nisan ayına göre 10 puan arttı. Geçen yılın mayıs ayındaki mevcut işler seviyesinin de 7,2 puan üzerine çıktı. Gayrimenkul sektörünün en önemli kollarından biri olan seramik ve mermer, asansör gibi inşaat malzemelerine baktığımızda bu yılın özellikle ikinci çeyreğinden itibaren genel bir düzelme olduğu söylenebilir.

Seramik ve mermer sektörleriden gelen değerlendirmelere bakıldığında artan konut satışları seramik sektörüne ilk yarıda ivme katmış. Böylece ilk yarıda üreticilerin yüzleri gülerken yılın 2. yarısında ise bu hızın ivmelenmesi 2016 yılındaki büyümenin üstüne çıkılması bekleniyor. Sektöre hız katan da müteahhitlerin yeni projeden çok ellerindeki projeleri tamamlama isteği oldu.

Ulaştığı 280 milyarlık büyüklükle aynı zamanda Türkiye’nin en güçlü sanayi kollarından olan inşaat malzemelerinin 2017 yılı beklentilerini ise sektörün çatı örgütü İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ferdi Erdoğan’a inşaat malzemesi sanayicileri olarak, 2017 yılından umutlu olduklarını ve yakın vadede sektörün büyümeye devam edeceğine inandıklarını aktaran Erdoğan, “Nitekim, inşaat malzemeleri sanayi endekslerinin ocak ayından bu yana gösterdiği grafiği incelediğimizde de faaliyetlerde, güvende ve beklentide bir toplanma olduğunu görüyoruz. Bileşik endeks 2017 Ocak-Nisan arasında 5,47 puan arttı. 2013 yılı Eylül ayından bu yana gerileme eğiliminde olan tahsilat hızı endeksinde de yılın başından bu yana toparlanma var” diye konuştu. Erdoğan, sektördeki canlılığın sürmesi için iç pazarda, ‘Güç Birliği’ sloganıyla düzenlenen ‘20 yıl vade ve düşük faiz’ gibi kampanyaların devam etmesinin önemli olduğunu belirtiyor.

Ferdi Erdoğan 2017 yılında inşaat sektörünün sağlıklı çalışması için gerekli olabilecek bir başka konununda kamu ve özel sektör işbirliğinin arttırılması olduğunu söyledi. Erdoğan’nın dikkat çektiği bir başka konu da 2017 yılında ‘kentsel dönüşüm’ün yasal altyapısının hızla revize edilmesi ve tam işler hale getirilmesi oldu.

Seramik 2017 yılına hareketli girdi

Malzeme pazarı içinde büyük yer kaplayan seramik sektörüne baktığımızda sektörün 2016 yılının ikinci yarısında Türkiye’de yaşanan sorunlara paralel olarak iç pazarda daralma yaşasada ihracatında katkısıyla yılı büyüme ile kapattılar. Sektörün 2017 yılı beklentileri de pozitif. Sektörle ilgili değerlendirme yapan Seramiksan Türkiye Satış Müdürü Süreyya Çağlar, seramik ve vitrifiye sektörüne bakıldığında, “2017 yılı ocak ayı ile beraber başta inşaattaki hareketlilik, 2016 yılına göre daha hareketli geçeceğinin ilk işaretlerini vermeye başladı. Konut sektöründe artan satışlar da seramik ve vitrifiye üreticilerine yansıması pozitif yönde oldu” dedi. Süreyya Çağlar ikinci yarıya ilişkin beklentilerini ise şöyle açıkladı: “Ülkemiz ve sektörümüz adına en önemli konu ihracat. Son yıllarda miktarsal anlamda bir miktar gerileme gözlense de Türk seramik üreticilerinin 2017 ve sonraki yıllardan beklentileri çok fazla. Özet olarak 2017 yılının ikinci yarısının ilk 6 aydaki gibi bir büyüme göstermese de geçen yıldan daha iyi geçeceği kanısındayım.”

Yapı ruhsatlarının etkisi 1 yıl sonra geliyor

Alınan yapı ruhsatları 2017 yılının ilk üç ayında, bir önceki yıla göre, bina sayısı olarak yüzde 15, daire sayısı olarak yüzde 11,6 oranında azaldı. İlk çeyrekteki bu daralma hakkında konuşan Çağlar, “Seramik ve vitrifiyenin yapısı itibariyle inşaatların en son aşamasında kullanılan ürünler. Bu nedenle alınan yapı ruhsatları ile ilgili artış ve azalışlar ortalama 1 yıl sonra hissetmekte” diyor. Hatta ilk etapta bu azalmanın sektörde şöyle bir hareket yarattığını aktaran Çağlar, “Özellikle finans açısından sıkıntıya düşmemek ve nakit akış dengesinde sıkıntı yaşamak istemeyen birçok inşaat şirketleri işlerin yavaşladığı bu dönemde inşaatlarını tamamlayarak satışa hazır hale getirmek isterler. Bu durumda biz üreticilerin bu daralma dönemlerinde bile satış yapması anlamına geliyor” dedi. Çağlar, ancak bu etkiye karşın azalmanın belli bir dönem sonra seramik üreticilerini olumsuz yönde etkileyeceğini söyledi.

Bien Seramik Satış Grup Başkanı Metin Savcı’da 2017 yılı ikinci çeyreği sektörün beklentileri seviyesinde geçtiğini kaydederek “İkinci yarıda da kentsel dönüşümün olumlu etkileri ile sektör canlılığını devam ettirecektir” dedi.

Seramik sektörünü 3 etki büyütüyor

Seramik sektörü gayrimenkuldeki üç faktörden etkileniyor. Bunlardan birincisi yeni yapılan binalar, ikincisi kentsel dönüşümle yenilenen binalar, üçüncüsü ise el değiştirme ile yeni sahibine geçen konutlar. Her 3 durumda da konutların yeni seramik ve vitrifiye ihtiyaçlarının ortaya çıktığını belirten Süreyya Çağlar, yeni yapılan ve yenilenen konutlarda seramik ve vitrifiye ürünlerinin mecburen kullanıldığını söyledi. Ancak el değiştiren konutlarda da özellikle kadınların yüzde 80’nin banyo ve mutfaklarındaki seramikleri değiştirdiğini veya kısmen de olsa yenilediğini ifade eden Çağlar, “Bu sebeple tapularda yapılan her işlem seramik sektörü adına potansiyel bir iş anlamına gelmekte” diye konuştu. Bunun dışında kentsel dönüşümde mevcut binalara verilecek ilave 1 veya 2 katın da kentsel dönüşümün 2/3 kat hızlanmasına sebep olacağı belirtiliyor.

Satış vadeleri uzamaya başladı

Son zamanlarda lüks konut projelerine de mermer gibi doğal taş pazarı ise 2017’nin ilk çeyreğinde refarandum öncesi oluşan durgunluktan etkilenmiş. Ancak referandumun ardından ise yönünü büyümeye çevirdi. Doğal taş sektörünün öncülerden Ermaş Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Ercan’da bu yıla ilişkin değerlendirmeler yaptı. 2017 yılının ilk çeyreğinde referandum gibi belirsizliklerin ortadan kalkmasıyla ikinci çeyrekte satışlarda beklentilere paralel iyileşmeler gözlemlediklerini ifade eden Ercan, “Bu tabloyu sektörün geneline yaymak yanlış olmaz. Sektörün dinamizmleri içerisinde ikinci yarıyılın da artan hacimle devam etmesini öngörüyorum. Bu dönem içinde yeni yatırımlarımızın katacağı pozitif etki ile birlikte hedefl ediğimiz performansı yakalayacağımıza güvenim tam” diye konuştu. Yapı ruhsatlarının azalmasını ise sektörde üretim kaybı ya da satışları azalmasından ziyade satış vadelerinin uzaması, ötelenen ödemeler ve tahsilatlarda hissetiklerini dile getiren Ercan, “Hükümetimizin inşaat sektörüne verdiği destekle ve atacağı reformist adımlarla bu tür sıkıntıları en kısa zamanda aşacağımız inancındayız” açıklamasını yaptı.