Türk 'elma’sı dünyada parlıyor

Mehmet Hanifi GÜLEL

Elma ihracatı bu yılın ilk dokuz ayında yüzde 9.3 oranında arttı. İlk dokuz ayda 67 ülkeye 300.5 bin ton elma ihracatı ve 132.5 milyon dolar gelir elde edildi. Geçen yıl aynı dönemde ise 285.9 bin tona karşılık 121.2 milyon dolarlık ihracat yapılmıştı. İhracatta, Hindistan yüzde 48.3 pay ile 64 milyon dolarla ilk sırada yer aldı.

Hindistan dışında ihracatta ilk 5’te bulunan Suudi Arabistan ve Irak’a yapılan ihracatta da yüzde 100’ün üzerinde artış yaşanıyor.

Bu yıl TÜİK 2023 yılı bitkisel Üretim tahminine göre elma üretimi bir önceki yıla oranla yüzde 1,3 azalarak 4,8 milyon ton olması tahmin ediliyor. Üretimde Karaman dikim alanında ilk sırada iken, Isparta üretimde ilk sırada yer alıyor.

İhracatı yapılan elmalar 20 liradan satılıyor

 Isparta il genelinde bu yıl 1 milyon 250 bin ton elma rekoltesi beklediklerini kaydeden Isparta Ziraat Odası Başkanı Mustahattin Can Selçuk, ihracat hedeflerinin ise yaklaşık 150 bin ton olduğunu söyledi.

Son dönem de en çok ihracat edilen ülkelerin Hindistan ve AB ülkelerin yer aldığını bildiren Selçuk, Bangladeş, Arap ülkeleri, Fas, Tunus, Cezayir de önemli pazarlar olduğunu vurguladı. Isparta’dan yaklaşık 15 ülkeye ihracat yapıldığını ve bunu ihracatçı firmalarıyla birlikte başardıklarına dikkat çeken Selçuk, ihracatçıların hem ürünlerini tanıttıklarını hem de ülke ekonomisine katkı sağladıklarını bildirdi.

Elmanın çiftçiden çıkışının iç piyasa için kalitesine göre 8, 10, 12 lira arasında değiştiğine dikkat çeken Selçuk, ‘’İhraç edilen elmalar ise 20 lira bandında bulunuyor. İhracatta giden elmadan üreticinin eline 0,70 cent geçiyor. İhracatçı ise ülkenin arz talep dengesine göre 2 dolar ile 3 dolara satılıyor. Son yıllarda pestisit kalıntısından dönen herhangi bir ürünümüz olmadı.

Fakat bu yıl kuraklık nedeniyle elmaların kalibresinde hafif bir küçülme var, Onun haricinde bir sıkıntımız yok’’ dedi. İhracat için devletten teşvik, mazot, gübre ve ekipman desteklerinin yukarıya çekilmesini talep ettiklerini kaydeden Selçuk, piyasa şartlarına göre desteklerin biraz hafif kaldığını ve yukarı çekilmesi gerektiğini vurguladı.

Niğde’de 600 bin ton rekolte bekleniyor

Niğde’de bu yıl yaklaşık 600 bin ton elma rekolte beklentilerinin olduğunu bildiren Niğde Ziraat Odası Başkanı Veli Kenar, geçen yıla göre artış yaşandığını aktardı.

Kuraklık anlamında bir olumsuzluk olmadığını, ancak doğal afetler konusunda dolu yağışları ve kara leke hastalığın olmasına rağmen genel bakımından çok fazla değer kaybının yaşanmadığına dikkat çeken Kenar, ‘’İlimizden elma ihracatı ciddi anlamda yapılıyor. İhracatçılarla yaptığımız görüşmelerde ihracatın artarak devam edeceğini ön görüyorlar. Öne çıkan pazarlar Hindistan ve Uzakdoğu ülkeleri yer alıyor. O bölgeden daha fazla talep yüksek’’ dedi.

Arazilerin toplulaştırılması talep ediliyor

Elmayı çiftçiyi dalında 8 lira civarında sattığını bildiren Kenar, iç pazarda elmanın kalitesine ve büyüklüğüne göre fiyatının değiştiğini aktardı. Niğde’nin eski elmacı olmasından dolayı yaklaşık yüzde 50’sinin babadan kalma tarlalardan oluştuğunu duyuran Kenar, ‘’Bir de yeni kurulan büyük bahçelerimiz var.

Onlar ihracatı yüzde 60 oranında sırtlayan büyük kapama elma bahçeleri. İlimizde bu konuda yatırımlar devam ediyor. Bölgesel anlamda Akdeniz’e yakın olması elmanın da dış piyasada da rağbet görmesinden dolayı yatırımcılar tarafından tercih ediliyor. İl dışından yatırımcılar yatırım yapıyor. Yatırımcıların çoğu bu işin ihracatını yaptıkları için satabilecekleri ürünleri yetiştirmek bakımdan da yatırma yapıyorlar. İhracat için hangi elma daha iyi ise onu ekiyor. Köylü tarafında ise tarla küçük olmasından dolayı yatırım zorlaşıyor.

Bizim isteğimiz ise yereldeki küçük yatırımcıları destekleyerek kooperatifler gibi oluşturularak devlet eliyle bu tarlaların toplulaştırma ile birleştirerek yeni elma bahçeleri yaratılması. Bu da köyde istihdam yaratabilir. Çiftçimiz eskisi gibi değil, modern tarım aletleri ve modern tohumları kullanıyor’’ şeklinde konuştu.