Halıda hedef dünya markası çıkarmak

M. TEKİN ÇİÇEK

Dünya halı ticaretinin büyüklüğü yaklaşık 5 milyar dolar. Bunun 1 milyar 843 milyon doları Türk halı sektörüne ait. Yani Türkiye'nin dünya halı ticaretindeki payı yüzde 38.6 gibi çok ciddi bir oranda.

DÜNYA Gazetesi Gaziantep Bölge Temsilcisi Güneş Doğdu Soylu'ya sektöre ilişkin değerlendirmelerde bulunan Güneydoğu Anadolu Halı İhracatçıları Birliği (GAHİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kaplan, Gaziantep'in Türk halı üretiminin önemli merkezlerinden biri olduğunu ifade ederek, Türkiye'nin halı ihracatının yüzde 80'inin Gaziantep'ten karşılandığını söyledi. Geçen yıl ilin 1 milyar 440 milyon dolar olan ihracatının bu yıl yüzde 5 artışla 1.5 milyar dolara çıkacağını ifade eden Kaplan, 2019'da ise ihracatta %10 artış öngördüklerini belirtti.

İhracatta en büyük pazar Amerika

İhracatta en büyük pazarlarının Amerika olduğunu ve ihracatın yüzde 30'unun buraya yapıldığını anlatan Kaplan, diğer önemli pazar olan AB ülkelerine ise ihracatın üçte birinin yapıldığını söyledi. Kaplan, diğer büyük pazarlarının ise Suudi Arabistan ile Irak olduğunu belirtti. Firmaların çoğunluğunun ihracata yöneldiğini ifade eden Kaplan, gelecek sene daha iyi sonuçlar almayı beklediklerini söyledi. Kaplan, dünya halı sektöründe Türkiye'nin alternatifinin olmadığını, üretimde Türkiye'nin açık ara önde olduğunu vurgulayarak, daha doğru projeler yapmaları halinde sektörün orta ve uzun vadede daha çok kazanacağını söyledi.

Gaziantepli halıcılar için en büyük riskin kendi içlerindeki rekabet olduğunu, bu rekabet biraz daha makul çerçeveye oturtulduğunda karlılık ve pazarlama noktasında bir sorun görmediğini ifade eden Kaplan, yeni yatırımcının şu aşamada sektöre girmesinin uygun olmadığını vurguladı.

Yüzde 20-30 atıl kapasite var

Sektörde yüzde 20-30 arasında atıl kapasite bulunduğuna işaret eden Kaplan, şu değerlendirmede bulundu: "Sektör olarak o kapasiteyi doldurmamız gerekiyor. Tam kapasite çalışan firmalar da ama küçük firmalarda biraz sorun var. Akıllı hareket edersek orta ve uzun vadede dünya halı sektöründe hakimiyet bizim olacak. Sektörün barındırdığı fırsatları doğru okuyup, yeni yatırımları ona göre yapmak gerekiyor. İlimizden mutlaka dünyada markalaşmış halı firmalarının çıkması gerekiyor. Önümüzdeki yıllarda dünya çapında firmalar çıkaracağımıza inanıyorum. Devlet de buna çok ciddi destek veriyor. "

Halıda katma değeri artırmak için de projeler geliştirdiklerini anlatan Kaplan, "Örneğin el halılarının benzerini makine halılarında yapılması projesi var. Farklı malzemeler kullanarak yeni desen ve 3D efekti vererek yapılan çalışmalar var" dedi. İhracatta renk, desen ve uyumun daha öne çıktığını bildiren Ahmet Kaplan, "Moda ne ise o eksende üretim yapılması, kabul gören nakışları, desenleri iyi analiz etmek gerekiyor. Pazarın kabul ettiği renk ve kalitede koleksiyonu doğru okuduğunuzda, pazarda başarılı oluyorsunuz" ifadelerini kullandı. Ülkeye göre trend ve modanın değiştiğini, bir ülkede olanın diğer ülkeye 1 ya da 2 yıl sonra geldiğini anlatan Kaplan, "İnsanların 10 yıl önceye göre beğeni kriterleri daraldı. Mesela biz Çin'e de satıyoruz, aynı halıyı Arabistan ve Almanya'ya da... Daha önce ortak beğeniyi bulmak zordu. Şu an ortak nokta yüzde 50- 60'ı buldu" dedi.

'Gaziantep Üniversitesi'nde halı tasarım fakültesi açılmalı'

GAHİB Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kaplan, sektörde tasarım, pazarlama ve Ar-Ge üretimini bir şekilde yaptıklarını, ancak yeni ürün geliştirme, tasarlama ve bu ürünleri pazarlama noktasında kalifiye elemana ihtiyaç duyduklarını da belirterek, şunları söyledi: "Gaziantep'te halı tasarım fakültesi yok. Kentin yüzde 25'inin geçimini sağladığı sektörde maalesef Ar-Ge ve tasarım yok. Gaziantep Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Gür ile bu konuda görüşmeler yaptık. Üniversiteye halı tasarım fakültesi açılmalı. Diğer bir konu sektörde kullanılan makinelerin büyük bölümü yurtdışından geliyor. Bizim kendi makinelerimizi de üretmemiz gerekiyor. Belçika bunu yaptı. Sektörün geleceği çok iyi. Rakibimiz yok. Doğru insan kaynağını aktarırsak sektörün önü açık."