İplikçiler önlemlerin kaldırılmasını istiyor

ESRA ÖZARFAT

Haziran ayında karara bağlanan POY ithalatına yönelik soruşturmanın ardından sektör temsilcileri bu kez de önlemlerin kaldırılmasını istedi. Gerekçe ise POY'dan iplik üretmek yerine, ithalatçı firmaların hazır tekstüre iplik ithal etmesinin önünün açılması.

Sektör temsilcileri bunun yerli ve milli ekonomiye darbe vurduğunu iddia ederken, dış ticarette her yıl 689.1 milyon dolarlık eksi bakiye oluştuğuna işaret ediyor.

Polyester ipliğin hammaddesi olan POY'un ithalatına yönelik geçen yıl başlatılan ‘Önlemin Etkisiz Kılınmasına Karşı Soruşturma' haziran ayında sonuçlanarak karara bağlanmıştı. Geçen yıl geçici önlemlerle getirilen vergilendirme kalıcı hale getirilirken, vergilendirme ortalama yüzde 8 oranında belirlenmişti. TÜİK verilerine göre bu yılın ocak ve eylül ayları arasında tekstüre iplik ithalatında miktar olarak yüzde 9.58'lik artışla tüm zamanların en yüksek rakamına ulaştığı, POY ithalatının ise tutar bazında yüzde 23.2 oranında azaldığı kaydediliyor. Filament İplik Sanayicileri Derneği (FİSDER) Başkan Yardımcısı Hasan Kayıkçı, "Ülkemize hiçbir katma değer üretmeyen bu tüccar ekonomisinin reel ekonomiye hiçbir faydası olmadığı gibi, büyük zararları olmaya devam etmektedir. Bilindiği üzere alım-satım şeklinde gerçekleşen bu işlemler istihdam, teknolojik yatırım ve millileşme gibi unsurları barındırmamaktadır. Ülkemizde üretimi mümkün olan ürünler maalesef yurtdışı yabancı firmalardan mamul olarak alınmakta ve dış ticaretimize toplamda 689.1 milyon dolarlık eksi bakiye oluşturmaktadır" dedi.

Kapasite kullanım oranları yüzde 50'ye düştü

Hammadde olarak POY ithal ederek mamulde tekstüre iplik üretimi yapan sektörün kan kaybettiğini belirten Kayıkçı, sektörün her geçen gün daralarak güç kaybına uğradığını iddia etti. Önlemler öncesi yıllık yüzde 25-30 büyüme kaydeden, istihdama katkı sunan sektörün önlemler sonrası sıfır yatırım ile tüm zamanların en kötümser dönemini yaşadığını vurgulayan Hasan Kayıkçı, "Söz konusu önlemler sonrası maalesef istihdam artışı bir yana sektör kendi dinamiklerini koruyamamış ve istihdam kaybı yaşamıştır. Üyelerimizin halen üretimde kapasite kullanım oranları yüzde 50 seviyelerindedir ve gerilemeye devam etmektedir. Önlemler süresince defalarca belirttiğimiz gibi yerli POY üreticileri korunması amaçlı alınan tedbirler ithal tekstüre iplik ithalatının önünü sonuna kadar açmıştır. Ülkemize verdiğimiz zarar daha şimdiden milyonlarca doları aşmıştır. Ülkemiz ekonomisine yapılan 2 milyar dolarlık yatırım heba edilmeden, sağlanan 30 binin üzerinde istihdam daha fazla kaybedilmeden, yıllarca biriktirilen üretim kabiliyetleri kaybedilmeden önlemlerin kaldırılması gerekmektedir" diye konuştu.

İthalat artışı, önlemlerin yüksek oranda olmadığını gösterir

Suni ve Sentetik İplik Üreticileri Birliği (SUSEB) Genel Sekreteri Eray Sanver de tekstüre iplik ithalatında yaşanan artışın nedenlerini değerlendirdi. Sanver, ithalattaki artışı temmuz, ağustos ve eylül aylarında dövizdeki dalgalanma nedeniyle gümrüğe gelen, ancak ithalatı yapılmayan ertelenmiş taleplerin iç piyasaya alınmasından kaynaklandığını vurguladı. Eray Sanver, Önlemlerin kaldırılması talebiyle ilgili argümanların ne olduğunu bilemiyoruz. Ancak devlet kolay kolay önlem koymaz, koyulan önlemler de kolayca kaldırılamaz. Önlemlere rağmen ithalatın arttığı bir vakadır. Bu önlemlerin çok yüksek oranlarda olmadığını gösterir" değerlendirmesini yaptı.

Süreç nasıl yaşanmıştı?

Türkiye'nin en büyük polyester iplik üreticisi Korteks, 25 Şubat 2017 tarihinde tekstilin tüm kollarına ithalatı önlemeye dönük antidamping, yani koruma tedbiri uygulanırken, polyester ipliğin hammaddesi POY'un hiçbir vergiye tabi olmadan yurtdışından ithal edildiğini ve pazarda haksız rekabete yol açtığını öne sürerek önlem alınması için bakanlığa başvurmuştu. Ardından Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan, Malezya, Endonezya, Çin Tayvanı, Tayland ve Vietnam menşeli POY ürününe yönelik olarak önlemlerin etkisiz kılınmasına karşı soruşturma başlatılmış, 4 Ağustos 2017'de Resmî Gazete'de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ ile de soruşturma konusu ülkelerden ithalata yönelik olarak geçici önlemler yürürlüğe konulmuştu. Tekstürize iplik üreticileri ile POY üreticilerinin karşı karşıya kaldığı soruşturma 21 Haziran Perşembe günü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren tebliğe ile sonuçlandırılmış, 26 Haziran'da da gazeteniz DÜNYA aracılığıyla duyurulmuştu.