Hava takside yüzde 60 büyüme, 500 milyon lira ciro

Kezban KARABOĞA

İSTANBUL - Havada hareketlilik arttı. Şirketler, sezonun yaklaşmasıyla birlikte yeni uçak alımlarını hızlandırdı. 2003 yılında 32 olan iş jeti sayısı, 3'e katlanarak 100'ü geçti. Hava Taksi'de 131 araçtan 212 araca gelindi. 2011 yılı itibariyle 'hava taksi'de iş hacmi 500 milyon lirayı buldu. İstihdamda 2010 verilerine göre yüzde 40 artış sağlandı. İş jeti yatırımları devam ediyor.

En büyük jet filosuna sahip olan TKJET, 7 uçak alacak. 5'i için görüşmeleri devam ediyor. Filoya yakında 60 milyon dolar yatırımla iki uçak katacak. SKYLINE, en büyük sivil helikopter filosu sahibi ve işleticisi olarak sektöre büyük yatırımlar yapmaya devam ediyor. SKYLİNE 2012 yılında 15 milyon dolarlık Legacy 600 VIP ve ambulans uçak yatırımı gerçekleştirdi.

400 milyon euro'luk Çukurova Uluslararası Havalimanı inşaatı işini alarak sektördeki yatırımlarını büyüten şirketin 60 milyon euro'luk yeni hava aracı yatımları yapacak. Filosunda 1 adet Challenger 601 ve 1 adet yeni Global 5000 tipi iş jeti bulunan MNG JET uçak alan müşterilerine ait iş jetlerinin yönetimi ile filosunu büyütmek hedefinde.

Körfez Havacılık'ın yatırım planları arasında filosuna bir adet Viking Twin-Otter DHC-6-400 tipinde 2012 yapımı 16 koltuk kapasiteli amfibi uçak katmak da var. Koç Holding'in havacılık birimi SETAIR filosuna 14 yolcu kapasiteli, 2012 model Falcon 900 LX Model uçağını, mart ayında kattı. 

2012 yılı güncel verilerine göre Türkiye'de 60 hava taksi işletmesi var. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün (SHGM) 2011 yılı sonu istatistiklerine göre; 2003 yılında filolarında 131 hava aracı bulunan hava taksi işletmelerinin bugün itibariyle toplam 212 hava aracına ulaştı. Mevcut işletmelerin filolarına ekledikleri yeni hava araçlarıyla hava taksi filosunda yüzde 60'ın üzerinde büyüme gerçekleşti.

Son yıllarda Türkiye ekonomisindeki gelişmeler ve işadamlarının artan yurt dışı seyahatleriyle hava taksi sektörü büyüyor. Küreselleşmeyle birlikte önümüzdeki yıllarda hava taksi sektöründeki büyüme potansiyeli sektörde faaliyet gösteren işletmeleri, yeni araç alımlarına yöneltiyor.

Sektördeki büyümeyi değerlendiren Sivil Havcılık Genel Müdürlüğü yetkilileri, "Başta büyük kentler olmak üzere işadamları için alternatif ulaşım aracı olmanın yanı sıra fotoğraf ve film çekimi, geziler ve turlar, hava ambulansı gibi konularda da hizmet veren hava taksi şirketlerinin filolarındaki hava aracı sayısında da önemli artış gözleniyor" dedi.

Seabird, sektöre giriyor

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü yetkilileri, sektöre yeni girişler olduğunu belirterek şu bilgiyi verdi: "Hava taksi konusunda yaşanan diğer önemli bir gelişme Seabird'e verilen hava taksi işletme ruhsatıdır. Eylül 2011'de Hava Taksi İşletmeciliği yapmak üzere ön izin verilen Seabird Havayolları, asıl ruhsat için gerekli hazırlıklarını tamamlayarak asıl ruhsatını almaya hak kazandı. Türkiye'nin suya iniş yapabilen tek havayolu şirketi olan Seabird,  yeni aldığı Hava Taksi İşletme ruhsatıyla Kıyı şeridimizdeki turistik beldeler arasında 19 kişilik deniz uçaklarıyla taşımacılık yapacak.

Türkiye'nin en büyük iş jeti filosuna sahip, 5 uçak daha alıyor

TKJET Business Aviation Ticaret Müdürü Burak BUDAK:

"TKJET Business Aviation şu an 8 uçağımız var. Hedeflerimiz arasında yürüttüğümüz 2 tane uçak anlaşmamız var. 2 uçağın gelmesiyle 10 uçağa çıkıyoruz. Hali hazırda 8 uçakla Türkiye'nin en büyük ve en çeşitli özel jet filosuyuz. 10 uçakla beraber, şu anda bizde bulunmayan Global 5000 uçağının katılımıyla çeşitliliğimizi artırıyoruz. Bir tane Global 5000, bir tane de Learjet60 XR gelecek. Bu iki uçağın filomuza katılımları ile planlandığımız şekliyle olursa, mayısın ilk haftası işlemleri başlayacak ve aktif olarak haziran ortasında da uçmaya başlayacaklar. 2012 için ilk adımımız uçak alımı adına bu. İkinci adımımız ise şu anda 3 tane daha uçak için görüşüyoruz. 3 uçağında alımını tamamlayacak olursak 13 uçağımız olacak.

Hedefimiz 2012 yılı içinde 15 uçağa çıkmak. 2012 bizim için yatırım yılı olacak. Diğer yandan uçakları da uçurmamız gerekiyor. Ayrıca biz Tarkim Havacılık olarak da Dubaiden önce İstanbul'un bir çekim merkezi olmasını desteklemek ve kendi filomuzu da bunun içine empoze edebilmek hedefindeyiz. TKJET'i Avrupa'da birinci sırada görmek istiyoruz.

Bütün hedefimiz bu. Avrupa'da en fazla uçağı olan jet operatörü olmak istiyoruz. Şu durumda 8 uçağımızla bile Avrupa'daki birçok operatörden büyük durumdayız. En büyük olmak ayrı bir şey ama bunun dışında en bilinir jet operatörü olmak da hedeflerimiz arasında. Bu bence, en büyük olmaktan daha önemli. 2012'yi 12 uçakla kapatırsak filomuzda % 50 büyüme görmüş oluruz. Birinci sene % 50 ikinci sene % 30 büyüme öngörebiliriz."

19 helikopteri var, 60 milyon euro'luk yeni yatırımı yapacak

SKYLINE Ulaşım Ticaret A.Ş. Genel Müdürü N. Uğur Koçoğlu:

"Skyline Ulaşım Ticaret, 1995'te Bell helikopterlerine ve Hawker Beechcraft serisi uçaklara bakım hizmeti sunmak adına Esenboğa Özel Hangarlar Bölgesi'nde kuruldu. 2008 yılında da Skyline'ı Koçoğlu Grup Şirketler bünyesine katarak, yeniden yapılandırdık. Esenboğa Bakım Merkezi'nde bugün Hawker Beechcraft'a ait 5 tipte uçağın ve Eurocopter, Bell, AgustaWestland ve Robinson'a ait 10 tipte helikopterin üs ve hat bakımında; Pratt&Whitney, Turbomeca ve Rolls Royce'a ait 8 farklı motorun ise overhaul seviyesine kadar tüm bakımlarını yapmaya yetkiliyiz.

Üstelik Hawker Beechcraft, AgustaWestland, Bell ve Pratt Whitney'nin üretici tarafından onaylı Türkiye'deki tek Bakım Merkezi'yiz.
Bakım faaliyetlerimizin yanı sıra hava taksi, hava ambulans, hangarlama, eğitim merkezi (FTO/TRTO), FBO hizmetleri, danışmanlık ve havaalanı-heliport operasyonları ile de havacılık sektörünün birçok alanında çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

19 helikopterimiz ile Türkiye'nin en büyük sivil helikopter filosuna sahibiz. Sağlık Bakanlığı adına 2008'den itibaren helikopter hava ambulans operasyonunu yürütüyoruz. Aynı anda yatar vaziyette 4 yoğun bakım hastasına hizmet sunabilen Legacy 600 model uçağımız ile hava ambulans operasyonumuz dışında 14 yolcu taşımalı hava taksi hizmeti de sunuyoruz. Hawker 400 XP modelindeki özel jet uçağımızla da hem hava taksi hem hava ambulans uçuşları gerçekleştiriyoruz. Türkiye genelinde 20 hangarımız bulunuyor. Hawker Beechcraft uçaklarının, Mototok & Helimo, Spider Tracks ve Elite Simulator'ün Türkiye Temsilcisiyiz. 300 personelimiz var. Sektöre 100 milyon euro'nun üzerinde yatırım yaptık. 2012-2013 yılları boyunca 60 milyon Euro'luk hava aracı yatımlarımız olacak."

AHL' de 5000 m2 ilave hangar yatırımı yapacak

MNG Jet Havacılık A.Ş. Genel Müdürü Uğur Kalkan:

"Filomuzda 1 adet Challenger 601 ve 1 adet yeni Global 5000 tipi iş jeti var. Ayrıca müşterilerimize ait 3 iş jetinin yönetimini yapıyoruz. Müşterilerimizin uçaklarını yönetmek suretiyle filomuzu büyüteceğiz. 3 yıldır iş jeti bakımlarında kabiliyet kazanmak için yatırım yaptık. Personelimizi eğittik. Yedek parça ve aletler satın aldık. Uçak imalatçısı Bombardier, Hawker Beechcraft ve motor imalatçısı Honeywell'in yetkili bakım merkezi olduk. 2012-2013 yılında Atatürk Havalimanı'nda 5000 m2 ilave hangar yatırımı yapmayı ve daha değişik uçakların bakım kabiliyetini kazanmayı planlıyoruz."

Viking Twin-Otter Amfibi uçak alacak

KÖRFEZ Havacılık  Ticaret Müdürü Hakan Çağlayan:

"Körfez Havacılık olarak yatırım planlarımız yıllık bütçemize ve ihtiyaçlara göre değerlendiriyoruz. Çok yakında filomuza bir adet Viking Twin-Otter DHC-6-400 tipinde 2012 yapımı 16 koltuk kapasiteli amfibi yani hem karaya hem denize iniş yapabilen uçağımızı katacağız. Bu yılın haziran ayı itibariyle bu yeni uçağımız ile hem İstanbul hem de güneydeki tatil bölgelerimizde uçuşlar planlayacağız."

Mart ayında Falcon 900 LX model uçak aldı

SETAIR Hava Taşımacılığı Satış Müdürü Tamilla Celasun:

"Koç Holding'in havacılık birimi olarak kurulan SETAIR Hava Taşımacılığı bünyesinde 10 yolcu kapasiteli 1 adet Falcon 2000 LX ve 1 adet Falcon 2000, 14 yolcu kapasiteli filoya yeni katılan 1 adet Falcon 900 LX ile toplam 3 adet jet uçak, 9 yolcu kapasiteli Agusta Westland 139 tipi full VIP donanımlı 2 adet helikopter ve 8 yolcu kapasiteli 1 adet Cessna Caravan 208 Amphibian tipi (modeli) deniz uçağı bulunuyor. SETAIR, uçaklarını, Atatürk Hava Limanı'ndaki bin 500 m2'lik hangar, bakım ve konaklama hizmetlerini içeren tesislerde, helikopterlerimiz 700 m2'lik hangar ve bakım ünitelerinin yer aldığı Arçelik Tuzla Heliport'da bulunuyor."

Bir saatlik uçuş 3 bin 500 ile 15 bin dolar arasında

Sektör temsilcilerine göre Türkiye'de uçak kiralamada fiyat önemli. Türkiye'de uçak kiralayanlar bir uçağı kiralarken, fiyatına ve bütçelerine uyup uymadığına bakıyorlar. Uçağın kabin yüksekliği ya da teknik özellikleri ikinci planda kalıyor. Ayrıca, daha çok uçağın yaşına dikkat ediliyor. Bu yüzden uçakları 5- 6 yılda bir yenilemek gerekiyor. Yine sektör temsilcilerinin verdikleri bilgiye göre, uçuş fiyatları uçak tipine, uçuş süresine, gidilecek ülke ve havalimanına göre değişiyor. İş jeti kiralama ücretleri saatlik 3.500 USD'den başlayıp 15.000 USD'ye kadar çıkabiliyor.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü sektöre çalıştaylar düzenliyor

Sivil havacılıkta sektörel konular çalıştaylar aracılığı ile ele alınıyor ve bu kapsamda Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından Hava Taksi Çalıştayı düzenlenerek,  hava taksi işletmelerinin filolarında yer alan çeşitli tipte hava araçlarının operasyonlarda karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri ele alınıyor.

Ayrıca hava taksi işletmelerinin faaliyetlerinde ulusal ve uluslararası mevzuat kapsamındaki kural ve standartların en üst düzeyde uygulanabilmesi amacıyla hava taksi işletmelerine yönelik çeşitli eğitimler de düzenlenerek, bu alanda faaliyet gösteren işletmelerle eşgüdüm içinde hareket ediliyor.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, sivil havacılık sektörünün düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumlu. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ayrıca, hava taksi işletmelerine yönelik denetleme faaliyetleri de yapıyor.