Kapıkule’deki kuyrukları sona erdirecek projeye ‘ruhsat’ engeli

Aysel YÜCEL

İSTANBUL - Yıllık yaklaşık 500 bin seferle Avrupa’ya çıkışta en önemli noktalarından bir olan Kapıkule Sınır Kapısı’nda, TOBB ve UND işbirliğinde yapılması planlanan ‘TIR Parkı’ projesi, Edirne Belediyesi’nden ruhsat alınamadığı için başlayamıyor. Projeyle,  nakliyecinin ve ihracatçınsın kabusu haline gelen sınır kapısındaki uzun TIR kuyruklarının önüne geçilmesi planlanıyordu. Beklemelerin şoförleri büyük sıkıntıya sokmasının yanı sıra sektöre de yıllık 20 milyon euro zarara neden olduğunu dile getiren sektör temsilcileri, projenin hayata geçirilmesi için yetkililere destek çağrısında bulunuyor. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, “Projenin başlaması sektör için hayati önem taşıyor. TIR parkının yapılması ile şoförler, kuyrukta beklemek zorunda kalmayacak. Sırası gelen şoför direkt sınır kapısına gidecek. Hem şoförlerin mağduriyeti giderilecek hem de beklemelerden kaynaklı ekonomik kayıpların önüne geçilecek” dedi. Projenin hayata geçirilmesi için çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Şener, başta Edirne Belediyesi olmak üzere yetkililerden bu konuda destek beklediklerini ifade etti.

Kapıkule Sınır Kapısı’nda oluşan uzun kuyrukların ve beklemelerin önüne geçilmesinin amaçlandığı TIR Parkı projesi, sınır kapısı yakınlarında 160 dönüm arazi üzerine inşa edilecekti. Gümrük ve Turizm İşletmeleri Ticaret AŞ. tarafından yapılacak projenin işletmesi ise TOBB-UND Lojistik Yatırım AŞ.’de olacaktı. Tamir-bakım atölyelerinin de yer alacağı 300 TIR kapasiteli bir kompleks olarak planlanan ve 2012 Temmuz ayında tanıtımı yapılan projenin bir yıl içerisinde tamamlanması planlanıyordu. Ancak TIR Parkı projesin başlaması için gerekli ruhsat bir türlü alınamıyor.

‘TIR parkı sektör için çok büyük ihtiyaç’

UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, özellikle Türkiye'de ihracatın önemli bir kısmının cuma ve cumartesi günleri yapıldığını bu nedenle Türkiye’nin Avrupa’ya çıkış kapısı konumundaki Kapıkule’de bu günlerde uzun TIR kuyrukları oluştuğunu söyledi. Bu kuyrukların sektörü büyük sıkıntıya soktuğunu dile getiren Şener, TIR parkı projesinin bu nedenle çok önemli olduğunu vurguladı. Şener şöyle konuştu: “Uzun kuyrukta bulunan TIR’lar sırayla ilerlediği için şoförler araç başından ayrılamıyor. Dinlenme fırsatı bulamadıkları gibi sürekli motoru çalıştırdıkları için gereksiz yere yakıt harcanıyor. Yorulan şoförlerin verimi de düşüyor. Kapıkule Sınır Kapısı’na yakın bir yerde bir TIR parkı yapılırsa sorun büyük oranda çözülecek. Feribot sırasında olduğu gibi elektronik bir sistemle TIR’lara numara verilebilir. Numarası gelen sınır kapısına gidebilir. En azından TIR şoförleri konforlu bir şekilde bekleyebilir, kendilerinin ve araçlarının temel ihtiyaçlarını karşılayabilir. UND olarak bu projenin başlamasını çok önemsiyoruz. Bu konuda gümrük sahasından sorumlu belediye ve gümrük teşkilatı arasında daha iyi bir iletişime ihtiyaç var. TIR parkı çok büyük bir ihtiyaç. Sektörün bu talebinin karşılanması için yetkililerin daha fazla desteğine ihtiyacımız var. Belediyeden ruhsat konusunda daha fazla işbirliği talep ediyoruz. Yetkilikler kolaylık sağlarsa biz UND olarak oraya Bir TIR parkı yapmaya hazırız.”
 
‘Avrupa’daki rekabet gücümüzü azaltıyor’

Aynı zamanda UND eski başkanı olan Favortrans Genel Müdürü Tamer Dinçşahin de bakanlığın gümrüklerde yaptığı modernizasyon çalışmalarına rağmen, haftasonları Kapıkule’de TIR kuyruğu oluştuğunu ve bunun kaçınılmaz olduğunu söyledi. “Bizim kapılar ne kadar hızlı çalışırsa çalışsın, Bulgaristan girişi yine olayı tıkıyor” diyen Dinçşahin, bu nedenle kapıda oluşan ve onlarca kilometreyi bulan TIR kuyruklarının birçok sorunu da beraberinde getirdiğini dile getirdi. Dinçşahin, şunları kaydetti: “ Bu beklemelerin yarattığı en büyük sıkıntı bence ürünlerin beklemesi. Rekabetçiliğimiz açısından baktığınızda Avrupa pazarına olan hızlı mal teslimimiz ihracatçımıza büyük pazarlar kazandırıyor. Bu şekilde 48 saat ortalamasına gelen hafta sonu kuyrukları bu özelliğimizi bir ölçüde yıpratıyor.  Bunun yanı sıra yol boyu adım adım ilerleyen kuyruk nedeniyle uyuyamayan, dinlenemeyen bir sürücü yapısı vardır.  Olduğu yerde daimi çalışan bir araç ekstra yakıt harcıyor.  Kuyruklarda beklemelerden dolayı gümrük alanına gecikerek giren araçların, iç gümrüklerden verilmiş olan yol sürelerini aştıkları için nakliyeci firmalara gümrük kanununun ilgili maddesi gereği gecikme cezaları kesiliyor. İhracatçı malını zamanında teslim edemiyor. Dinlenmemiş ve yıpranmış sürücülerin mal ve can emniyeti olarak tehlike saçıyor.  Daima çalışan araçlarda, özellikle digital takoğraf nedeniyle sürücü çalışma saatleri kuyruklarda doluyor. Bu şekilde AETR kurallarına göre sürücülerin dinlenme vermeleri gerekiyor. Bu durum çoğunlukla yapılmadığından AETR kurallarına karşı gelinmiş oluyor ve yol boyunca 1500 euro ortalamalı cezalar yenileniyor.  Bu firmalar için büyük mali sıkıntı yarattığı gibi ülke adına da bir kayıp. Bu nedenle UND başkanlığım döneminde de gündeme gelen TIR Parkı projesi mutlaka hayata geçirilmeli. Hem zaman, hem maliyet hem de güvenlik açısından bu proje zaruri.”

‘Karlılığımız sefer sayımıza bağlı’

Kıta Lojistik Genel Müdürü Emre Eldener de TIR Parkı projesinin biran önce hayata geçirilmesi gerektiğini savunarak şunları söyledi: “ Filo sahibi bir firmanın yöneticisi olarak söylüyorum ki, bir TIR filosunun karlı olabilmesi, bir ayda yapmış olduğu ortalama sefer hızına bağlı. Ne kadar çok sefer yapabilirse o kadar karlı hale geliyorsunuz. Bu sefer sayılarını artırmanın yolu gerek gümrükte gerek sınır kapılarında az beklemekten geçiyor. Gümrükteki beklemeleri azaltmak üzere devlet bir takım önlemler alıyor. Ancak biz Kapıkule'deki bekleme problemini henüz aşabilmiş değiliz. Bazen kuyruk 8-10 km'yi aşıyor Bazen 24 saatte kapıkuleyi geçemiyor araçlar. Şoförler de perişan oluyor. Bu nedenle TIR Parkı projesini ve burada elektronik numaralı sisteme geçilmesi gerektiğini düşünüyorum. Sektör temsilcileri olarak bu konuda yetkilerden destek bekliyoruz.”