Navlunda düşüş hızlandı, gemi fiyatları yüzde 20 azaldı

AYSEL YÜCEL

Denizcilik piyasaları ocak ayında hızlı düşüşe geçti. Aralık ortasında 1400 puan seviyesinde olan Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI), ocak ayında 850 puana geriledi.

BDI'de son bir yıldaki kayıp ise yüzde 26 oldu. Global piyasalardan etkilenen İstanbul Navlun Endeksi (ISTFIX) de büyük kayıp yaşadı. Akdeniz ve Karadeniz koster piyasasını gösteren ISTFIX, son bir yılda yüzde 25 kayıpla 850 puandan 600'e kadar geriledi. Piyasalardaki hızlı düşüş gemi fiyatlarınında yüzde 20 düşmesine neden oldu.

ISTFIX Araştırma Müdürü Engin Koçak, Istanbul Navlun Endeksi'nin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29 düşüşte olduğunu belirterek, "Bu durum Baltık Kuru Yük Endeksi'ne yakın bir düşüşe tekabül ediyor. 2018 yılına kuvvetli giren ve kuvvetini en azından mart ayına kadar sürdüren endeks, 2018 yılının ikinci yarısında sert düşüşler gördü ve sonbahar döneminde de beklendiği kadar iyi bir performans gösteremedi. Her ne kadar tahıl çıkışları hızlı ve erken başlasa da Doğu-Batı bağlantısının kesilmesi ve sonbaharda petrol fiyatlarında ani düşüşler, kiracıların baskısının artmasına ve geçen seneki kadar sert yükselişlerin görülmesinin önüne geçilmesine sebep oldu. Yeni yılla beraber ise piyasanın ana destek aldığı nokta olan tahıl işlerinin fiyatlardan ötürü zayıflaması ve Avrupa'da uzun süre kalan gemilerin tekrar Akdeniz-Karadeniz'e dönmeye başlaması bölgede navlunları büyük bir baskı altına aldı" diye konuştu.

Ticaret diken üstünde

Global ekonomideki belirsizliklerin de piyasaya olumsuz yansıdığını belirten Koçak, "Ticaret savaşlarındaki gel-gitli durum piyasaları etkiliyor. Özellikle Karadeniz çıkışlı çelik yüklerinin Rusya-AB gerginliği ve Türkiye'ye konulan kotaların dolaylı sonuçları yüzünden ticaret diken üstünde" dedi.

Gemi fiyatlarındaki düşüş kalıcı olacak

İdeal Shipbroker yöneticilerinden İsa Temel, gemi fiyatlarındaki düşüşe yönelik şu açıklamayı yaptı: "Baltık Navlun Endeksi 800 doların altına geriledi. 10 yaşında 28 bin DWT handysize gemiler son çeyrekte 9 milyon dolar civarında satılırken, bu seviyelerde şimdi alıcı bulmak mümkün değil. Handy tonajında navlunlar günlük 8 bin 500 seviyesinden 7 bin bin dolar seviyelerine geriledi. Gemi fiyatlarında ise şu anda ‘bekle gör' havası hakim. Şubat sonu mart başı mevsimsel navlun yükselişleri eğer güçlü olursa, şu andaki navlun seviyeleri geçici bir düşüş olarak algılanacak ancak, yükseliş zayıf olursa, bu yıl armatörler için kötü bir yıl olacak ve gemi fiyatlarında ciddi bir düşüş bu 2019 için kalıcı olacak. Dökme piyasasını domine eden Çin'deki büyümenin düşecek olması, büyük gemilerin navlunlarını ciddi etkileyecek. Ayrıca 2020'den başlayacak olan yeni kuralların ciddi maliyet getirmesi yatırımcıları tedirgin ediyor."